Ta potrawa kiedyś gościła na wigilijnych stołach. Dziś to kulinarna ciekawostka

Faramuszka – zupa w nieoczywistym wydaniu

Faramuszka była znana w dawnej kuchni polskiej jako potrawa postna przygotowywana na bazie piwa. W źródłach bywa wymieniana obok gramatki i biermuszki – nazw określających piwne polewki popularne w kuchni staropolskiej. Nie była jednym, ściśle zdefiniowanym daniem, lecz raczej rodzajem potrawy, występującym w kilku wariantach regionalnych. Podstawą faramuszki było jasne piwo, zagęszczane miękiszem chleba. Całość doprawiano przyprawami korzennymi, a w niektórych wersjach dodawano także twaróg, który czynił potrawę bardziej sycącą.

W dawnej kuchni piwo wykorzystywano nie tylko jako napój. Było także bazą polewek i prostych dań postnych. Faramuszka jest jednym z najlepiej znanych przykładów takiego zastosowania piwa w kuchni.

Dzięki dodatkowi przypraw – takich jak goździki, cynamon, gałka muszkatołowa czy kardamon – potrawa miała wyraźny, korzenny aromat. Połączenie piwa, chleba i przypraw tworzyło danie proste, ale pełne smaku, dobrze wpisujące się w realia dawnej kuchni postnej. W niektórych opracowaniach faramuszka pojawia się w kontekście potraw podawanych także przy okazji Wigilii. Dziś jest mało znana i rzadko gotowana w domach. Częściej wraca jako kulinarna ciekawostka w tekstach poświęconych historii kuchni lub dawnym obyczajom.

Przepis na faramuszkę inspirowany staropolską kuchnią

Zachowane przepisy na faramuszkę różnią się szczegółami, ale ich rdzeń pozostaje podobny. Oto jedna z historycznych wersji tej potrawy:

Składniki:

• 2 litry jasnego piwa
• 15 dag miękiszu żytniego chleba
• 1 łyżka masła
• po szczypcie gałki muszkatołowej i cynamonu
• 2 goździki
• 2 ziarna kardamonu
• 1/2 łyżeczki kminku
• 10 dag cukru
• 20 dag twarogu
• sól do smaku

Przygotowanie:

• Do garnka wlej piwo i dodaj rozdrobniony miękisz chleba. Podgrzewaj całość, aż zacznie delikatnie się gotować.
• Dodaj masło, przyprawy korzenne, niewielką ilość soli oraz cukier. Gotuj chwilę, mieszając, aż składniki się połączą.
• Zdejmij z ognia i przetrzyj całość przez drobne sito, aby uzyskać gładką konsystencję.
• Do przetartej zupy dolej gorącą wodę, dokładnie wymieszaj, przykryj i odstaw na kilkanaście minut, by smaki się połączyły.
• Twaróg pokrój w drobną kostkę. Gorącą faramuszkę rozlej do talerzy i posyp twarogiem. W razie potrzeby można dodać grzanki.

Sięgnięcie po ten przepis to okazja, by zajrzeć do kulinarnej przeszłości i zobaczyć, jak bardzo zmieniły się nasze świąteczne przyzwyczajenia.