Sałatka jarzynowa, jakiej nie znamy. Ten przepis sprzed ponad 130 lat może zaskoczyć przy świątecznym stole

2025-12-18 10:42

Trudno wyobrazić sobie polskie święta bez sałatki jarzynowej. Jest obowiązkowym daniem nie tylko w Wigilię i Wielkanoc, ale także na rodzinnych spotkaniach i każdej większej uroczystości. Choć dzisiaj kojarzy się z warzywami pokrojonymi w kosteczkę i wymieszanymi z majonezem, jej pierwowzór wyglądał zupełnie inaczej.

Myślisz, że znasz sałatkę jarzynową? Ten przepis z 1894 roku wszystko zmienia

i

Autor: Pixabay.com

Zapomniany przepis na sałatkę jarzynową. Kiedyś jadano ją zupełnie inaczej

Mało kto wie, że jedna z najstarszych znanych receptur na sałatkę jarzynową pochodzi z końca XIX wieku i przypomina raczej przepis na wykwintne danie restauracyjne niż domowy klasyk. To właśnie do niej coraz częściej wracają miłośnicy kulinarnych ciekawostek.

Pierwsza wydrukowana receptura pojawiła się w 1894 roku w rosyjskim magazynie kulinarnym „Nasze Jedzenie”. W tamtym czasie sałatka jarzynowa była potrawą dla elit, przygotowywaną z drogich i trudno dostępnych składników. W oryginalnym przepisie na sałatkę jarzynową z 1894 roku znajdziemy następujące składniki:

  • pół jarząbka
  • duży korniszon
  • dwa ziemniaki
  • 3–4 liście sałaty
  • 3 duże ogony raków
  • łyżeczkę kaparów
  • 3–5 oliwek
  • 1/4 szklanki galaretki mięsnej pokrojonej w kostkę
  • 1,5 łyżki sosu prowansalskiego

Całość należało drobno posiekać i delikatnie połączyć z sosem. Co ciekawe, była to potrawa znacznie bardziej mięsna niż mogłoby się wydać, a jarząbek (gatunek ptaka z rodziny kurowatych) był w tamtym okresie uznawany za przysmak. 

Przepis sprzed 130 lat kompletnie zaskakuje

Z czasem przepis zaczęto upraszczać. Jarząbek ustąpił miejsca kurczakowi, wołowinie lub ozorowi. W kolejnych latach sałatka stawała się coraz tańsza w wykonaniu i coraz bardziej warzywna. Ogony raków zastąpiono marchewką, a galaretkę mięsną - selerem. Choć oryginalny przepis trudno dziś odtworzyć w całości, można przygotować jego inspirowaną wersję – idealną jako kulinarna ciekawostka na Boże Narodzenie.

Współczesna interpretacja może zawierać ziemniaki, kiszone ogórki, delikatne mięso drobiowe, krewetki zamiast raków, galaretkę drobiową i klasyczny majonez. To propozycja dla tych, którzy lubią zaskakiwać gości i sięgać po zapomniane smaki.

Kuchnia gruzińska: Sałatka z pieczarek