Władze wystąpiły o uruchomienie artykułu NATO
Polska oficjalnie wystąpiła o uruchomienie artykułu 4. Traktatu Północnoatlantyckiego. Procedurę uruchomił polski ambasador przy NATO, Jacek Najder. Informację jako pierwsze podało radio "RMF FM".
Artykuł 4. NATO przewiduje wzajemne konsultacje państw członkowskich w przypadku poważnego zagrożenia. Zgodnie z jego zapisami, "strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć, zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze stron". Każde państwo członkowskie może formalnie powołać się na ten artykuł, a konsultacje mogą – choć nie muszą – prowadzić do wspólnego działania Sojuszu.
NATO podkreśla, że konsultacje wzmacniają polityczny wymiar sojuszu i pełnią rolę dyplomacji prewencyjnej, pomagając uniknąć konfliktu zbrojnego.
Decyzja Polski wynika z wielokrotnych naruszeń przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony podczas ataku Rosji na Ukrainę w nocy z wtorku na środę. Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało, że zagrożenie zostało zneutralizowane poprzez zestrzelenie dronów
Prezydent Karol Nawrocki podkreślił, że sytuacja jest bezprecedensowa w historii NATO i Polski, a konsultacje sojusznicze w tej chwili mają charakter formalnego wniosku o uruchomienie artykułu 4. Premier Donald Tusk zaznaczył, że decyzja o wniosku była wynikiem wspólnej rekomendacji jego i prezydenta, a Polska podczas konsultacji będzie oczekiwać większego wsparcia w obronie swojego nieba. Podkreślił też, że uruchomienie artykułu 4. to dopiero pierwszy krok do dalszych negocjacji z sojusznikami.
Ile razy Polska powoływała się na artykuł 4. NATO?
Dotychczas Polska odwoływała się na artykuł 4. dwukrotnie – w marcu 2014 r. i w lutym 2022 r., w związku z agresją Rosji na Ukrainę. Wspólnie z grupą sojuszników w 2022 r. Polska wnioskowała o konsultacje w związku z pełnoskalową inwazją Rosji, a Rada Północnoatlantycka zdecydowała wówczas o uruchomieniu planów obronnych oraz wzmocnieniu odstraszania i obrony w całym Sojuszu.
Najczęściej o artykuł 4. powoływała się Turcja – pierwszy raz w 2003 r. z powodu zagrożenia wynikającego z konfliktu w Iraku, a później kilkukrotnie w związku z atakami w Syrii i zagrożeniem dla swoich obywateli.
Rada Północnoatlantycka, najwyższy organ decyzyjny NATO, składa się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich i prowadzi m.in. konsultacje w sprawach bezpieczeństwa, przewodnicząc im sekretarz generalny sojuszu.
Tak wyglądały zestrzelone rosyjskie drony nad Polską. ZDJĘCIA:
