Obniżka VAT: Cała prawda o tarczy antyinflacyjnej

Czy czasowa obniżka VAT skończy się podwyżką cen?

Ekonomiści z Credit Agricole Bank Polska nie wystawili dobrej oceny pomysłowi z czasową obniżką VAT na żywność, która będzie elementem tarczy antyinflacyjnej 2.0. Według ekonomistów, taki zabieg faktycznie obniży inflację o symboliczne 0,1 PKT proc. w tym roku, ale w 2023 r. podwyższy ją o 0,6 PKT proc. (relatywnie do scenariusza bez tego rozwiązania).

Jak to możliwe? Wnioski takie można wyciągnąć na podstawie zapoznania się z literaturą naukową dotyczącą długofalowych efektów wprowadzania przejściowych obniżek stawek VAT. Zdaniem ekonomistów zmniejszenie VAT wyraźnie przekłada się na ceny tylko wtedy, gdy tak zmiana ma służyć pobudzeniu popytu.

„Badania wskazują, że w sytuacji, w której firmy zmagają się z niedostatecznym popytem, są one w stanie w większym stopniu obniżyć ceny swoich produktów ze względu na zmniejszenie stawki podatku VAT, a następnie nie są skłonne do silnych podwyżek cen, gdy stawki VAT powrócą do pierwotnego poziomu” – napisali ekonomiści z Credit Agricole Bank Polska.

31 zdjęć

Wprowadzenie czasowego, niższego podatku VAT w Polsce ma inny cel (ograniczenie tempa wzrostu cen) co więcej jest ona wprowadzana w warunkach wysokiego popytu konsumpcyjnego oraz rosnących kosztów w firmach. Jaki będzie efekt wprowadzenia takiej zmiany w obecnych warunkach? Obecnie firmy produkujące żywność mają do czynienia z szybkim wzrostem popytu na swoje produkty, a jednocześnie ze wzrostem cen półproduktów, a więc wzrostem kosztów.

„W tej sytuacji można naszym zdaniem oczekiwać (…) słabszego przeniesienia obniżki VAT na ceny, a później silniejszego podniesienia cen ze względu na jego podwyżkę do pierwotnego poziomu” – ocenia zespół analityków pod kierownictwem Jakub Borowskiego, głównego ekonomisty Credit Agricole w Polsce.

Z badań naukowych wynika również, że to, w jakim stopniu firmy są skłonne przenieść obniżkę VAT na ceny swoich towarów i usług, zależy od ich marż zysku. Przedsiębiorstwa o niskich marżach obniżają ceny w mniejszym stopniu, niż te o wysokich marżach, a następnie w większym stopniu podnoszą ceny, gdy VAT wraca do poprzedniego poziomu. Ekonomiści z Credit Agricole, przypominając, że podstawowe artykuły żywnościowe charakteryzują się relatywnie niską wartością dodaną, a w konsekwencji niskimi marżami.

Masz dla nas ciekawy temat lub jesteś świadkiem wyjątkowego zdarzenia? Napisz do nas na adres [email protected]. Czekamy na zdjęcia, filmy i newsy z Waszej okolicy!