To już 55. rocznica lądowania na Księżycu! Tak przebiegała misja Apollo 11

i

Autor: Canva.com Zdjęcie poglądowe

Smartfony

To już 55. rocznica lądowania na Księżycu! Tak przebiegała misja Apollo 11

2024-07-16 11:22

16 lipca 1969 r. rozpoczęła się misja Apollo 11, dzięki której 21 lipca o godz. 2:56 czasu uniwersalnego człowiek po raz pierwszy stanął na powierzchni Księżyca. Był nim amerykański astronauta Neil Armstrong. „To jest mały krok człowieka, ale wielki skok dla ludzkości” – powiedział.

Spis treści

  1. Człowiek na Księżycu - jak to się zaczęło?
  2. Misja Apollo 11 - ile to kosztowało?
  3. Lądowanie człowieka na Księżycu w telewizji

Rakieta Saturn V wystartowała z Kennedy Space Center na Merritt Island na Florydzie 16 lipca 1969 o godzinie 13:32 UTC. W misji wzięło udział 3 astronautów. Dowódca Neil A. Armstrong i pilot Edwin E. Aldrin Jr („Buzz”) wylądowali na powierzchni Księżyca, zaś Michael Collins pozostał w orbitującym wokół Srebrnego Globu module dowodzenia. Powrót na Ziemię nastąpił 24 lipca 1969 o godzinie 16:50:35 UTC – odbyło się wtedy wodowanie na północnym Pacyfiku. Misja Apollo 11 trwała 8 dni, 3 godziny, 18 minut i 35 sekund. Astronauci musieli jeszcze przejść kwarantannę trwającą trzy tygodnie, by można było sprawdzić, czy nie zarazili się jakimiś pozaziemskimi mikroorganizmami.

Na stronie: https://apolloinrealtime.org/11/ możecie przeżyć to wydarzenia ponownie!

Człowiek na Księżycu - jak to się zaczęło?

Jednak wszystko zaczęło się dużo wcześniej. Podczas Zimnej Wojny, pod koniec lat 50. i na początku lat 60. XX wieku Stany Zjednoczone rywalizowały ze Związkiem Radzieckim. 4 października 1957 r. ZSRR niespodziewanie wyniósł na orbitę Sputnika 1, pierwszego sztucznego satelitę Ziemi. Ten sukces sugerował, że Rosjanie mogą też wysłać bombę atomową na inny kontynent i rzucał wyzwanie militarnej, ekonomicznej i technologicznej przewadze USA.

Chcąc wykazać wyższość USA, prezydent Dwight D. Eisenhower stworzył Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (National Aeronautics and Space Administration, NASA). Realizowany naprędce amerykański Program Merkury miał na celu wyniesienie człowieka na orbitę Ziemi. Ale i w tym przypadku ZSRR okazał się szybszy – 12 kwietnia 1961 r. pierwszym kosmonautą został Jurij Gagarin. Amerykanin Alan Shepard odbył znacznie krótszy, 15 minutowy lot suborbitalny dopiero 5 maja 1961 r. Radzieckie rakiety mogły wówczas wynosić większe ładunki niż amerykańskie.

Lego kwiaty i inne najlepsze zestawy dla fanki klocków

Mając do dyspozycji różne opcje przedstawione przez NASA, prezydent USA John F. Kennedy postanowił podjąć wyzwanie, które przekraczało możliwości istniejących rakiet: załogowy lot na Księżyc. Konieczność opracowania wszystkiego od nowa wyrównała dystans pomiędzy supermocarstwami. Jak powiedział Kennedy: „Wierzę, że nasz naród powinien zmierzyć się z wyzwaniem, aby przed końcem tej dekady człowiek wylądował na Księżycu i bezpiecznie powrócił na Ziemię”.

Pytany, co właściwie spodziewa się znaleźć na Księżycu, jeden z amerykańskich naukowców odpowiedział: ”Rosjan”.

Misja Apollo 11 - ile to kosztowało?

Koszt programu Apollo wyniósł około 25 mld dolarów. Trzeba było opracować nowe materiały, technologie i urządzenia – chociażby wiertarki bezprzewodowe czy przystosowane do kosmicznych warunków aparaty fotograficzne. Każdy element był ważny, jednak najważniejsza była rakieta nośna.

Amerykanom udało się skonstruować potężną wielostopniową rakietę na paliwo ciekłe Saturn-V, o wysokości ponad 110 metrów i średnicy 10 metrów. Została zaprojektowana przez zespół pod kierownictwem byłych projektantów niemieckich rakiet V2 - Wernhera von Brauna i Artura Rudolpha w instytucie Marshall Space Flight Center. W projekt zaangażowane były firmy Boeing, North American Aviation, Douglas Aircraft Company oraz IBM.

Konkurencyjna radziecka rakieta nośna N1, której budową kierował najpierw Siergiej Korolow, a potem Wasilij Miszyn okazała się nieudana. Nie przetestowano jej dostatecznie dokładnie – wskutek nieprzewidzianych wibracji zawodziły liczne (aż 30 w pierwszym stopniu) silniki. Dochodziło też do niekontrolowanych obrotów pojazdu. Dla porównania, Saturn V posiadał w pierwszym stopniu tylko pięć wielkich silników. Wszystkie cztery bezzałogowe starty N1 zakończyły się katastrofą jeszcze przed odłączeniem pierwszego członu rakiety. Drugi z kolei doprowadził do eksplozji odpowiadającej 7 tysiącom ton trotylu. Aż do zakończenia programu Apollo przez USA stronie radzieckiej nie udało się zrealizować udanego lotu testowego N1. Za to 10 listopada 1970 r. dotarł z ZSRR na Księżyc pierwszy kosmiczny łazik, Łunochod-1, a 8 stycznia 1973 r. - Łunochod-2.

Misja Apollo 11 była piątą misją załogową w ramach realizowanego przez NASA programu Apollo – podczas wcześniejszej misji Apollo 10 astronauci oblecieli Księżyc dookoła i przetestowali moduł księżycowy, który zbliżył się na 14 km do powierzchni naszego satelity.

Statek kosmiczny Apollo składał się z trzech części: modułu dowodzenia (CM) z kabiną dla trzech astronautów (tylko ta część rakiety powróciła na Ziemię), modułu serwisowego (SM), który wspierał moduł dowodzenia napędem, energią elektryczną, tlenem i wodą; oraz modułu księżycowego (LM), który miał wylądować, a potem wystartować z powierzchni Księżyca.

Podczas lądowania na płaskim obszarze zwanym Morzem Spokoju trzeba było częściowo przejść na sterowanie ręczne, ponieważ system automatyczny skierował statek (Eagle) w rejon usiany skałami. Dnia 20 lipca 1969 r. o godz. 20:17 czasu uniwersalnego „Orzeł” wylądował na powierzchni Księżyca. Kilka godzin później, 21 lipca o godz. 2:56 czasu uniwersalnego Neil Armstrong zszedł z lądownika po drabince i postawił pierwszy krok na powierzchni Księżyca, wypowiadając przy tym słowa: "To jest mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości" („It’s one small step for a man, but one giant leap for mankind”). Jako drugi zszedł „Buzz” Aldrin.

Lądowanie człowieka na Księżycu w telewizji

Astronauci robili zdjęcia, nagrywali filmy, prowadzili badania naukowe, miedzy innymi zebrali 21,55 kilograma próbek skał. Umieścili też na księżycowym gruncie amerykańską flagę oraz odbłyśnik do odbijania wysyłanych z Ziemi wiązek laserowych, co pozwoliło precyzyjne mierzyć odległość z Ziemi do Księżyca. Armstrong i Aldrin spędzili na powierzchni 21 godzin i 36 minut (w tym 2 godziny - poza lądownikiem). Potem wystartowali, wrócili do modułu dowodzenia na orbicie, a nim – z powrotem na Ziemię. Fragment modułu księżycowego który pozostał na powierzchni Srebrnego Globu udało się w roku 2009 sfotografować przy pomocy sondy orbitalnej Luna Reconnaissance Orbiter (LRO).

Lądowanie człowieka na Księżycu mogło oglądać na ekranach telewizorów ponad 500 milionów ludzi na całym świecie. W Polsce (która w odróżnieniu od innych krajów bloku wschodniego też transmitowała to wydarzenie) największe wrażenie zrobiła transmisja radiowa - nie każdy miał wówczas telewizor.

Program Apollo zainspirował wielu filmowców, czego najbardziej znanym przykładem jest “Apollo 13” Rona Howarda z roku 1995, pokazujący, jak amerykańska załoga poradziła sobie z poważną awarią. W roku 2018 na ekrany wszedł amerykański dramat biograficzny „Pierwszy człowiek” w reżyserii Damiena Chazelle’a, opowiadający o Neilu Armstrongu.

Lądowanie na Księżycu było wydarzeniem tak niezwykłym, że nadal są osoby kwestionujące, jakoby w ogóle miało ono miejsce. Do roku 1972 roku NASA wysłała na powierzchnię Księżyca łącznie 12 osób biorących udział w misjach Apollo od 11 do 17 (Apollo 13 z powodu problemów technicznych musiał zrezygnować z lądowania).

QUIZ: Czy mógłbyś polecieć w kosmos? Szybki test!
Pytanie 1 z 7
Czy masz co najmniej 152 cm wzrostu?