Okrągły Stół usunięty z Pałacu Prezydenckiego. Tusk: „ironia historii”
W czwartek z Pałacu Prezydenckiego usunięto Okrągły Stół. Prezydent Karol Nawrocki podkreślił, że to miejsce nie jest już właściwe do jego dalszej ekspozycji, wskazując jednocześnie, że odpowiednią przestrzenią dla tego symbolu polskiej historii jest Muzeum Historii Polski.
Do decyzji odniósł się premier Donald Tusk podczas wizyty w Brukseli. Ocenił ją jako „ironię historii” i przypomniał, że w czasie obrad Okrągłego Stołu — jako działacz „Solidarności” — sam był przeciwnikiem prowadzonych wówczas rozmów.
- Byłem młody, radykalny i chciałem szybciej zakończyć ten etap pośredni między komunizmem a wolną Polską, a bracia (Lech i Jarosław) Kaczyńscy byli współautorami Okrągłego Stołu – powiedział.
Okrągły Stół. Symbol przełomowych rozmów w schyłkowym PRL
Premier dodał, że nie chce być zbyt złośliwy, ale wydaje mu się, że taki okrągły stół byłby teraz jak znalazł dla PiS-u.
- Słyszałem, że tam z kolei to polityczne mordobicie trwa w najlepsze, więc być może powinni na nowo ten stół zmontować, usiąść i starać się dogadać. Chociaż szczerze powiedziawszy, ten spektakl zaczyna być całkiem interesujący - dodał Tusk nawiązując do sporu między frakcjami w PiS.
Okrągły Stół stał się symbolem rozmów prowadzonych między ówczesnymi władzami PRL a częścią środowisk opozycyjnych. Sama forma negocjacji miała podkreślać równość wszystkich stron i zagwarantować im jednakowe prawa podczas obrad. Rozmowy rozpoczęły się 6 lutego 1989 roku w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie i trwały dwa miesiące, kończąc się 5 kwietnia 1989 roku.
Strajki i protesty w cieniu Okrągłego Stołu. Społeczny nacisk na władze PRL
W czasie trwania rozmów Okrągłego Stołu w całej Polsce dochodziło do protestów i strajków, których uczestnicy domagali się przede wszystkim wzrostu wynagrodzeń. Z danych ówczesnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wynika, że w lutym 1989 roku odbyło się 67 strajków z udziałem około 60 tysięcy osób. Już miesiąc później liczba takich akcji wzrosła do 260. Równolegle organizowano manifestacje i demonstracje uliczne wymierzone w komunistyczne władze, inicjowane m.in. przez Niezależny Związek Studentów, Konfederację Polski Niepodległej, Solidarność Walczącą, Federację Młodzieży Walczącej oraz Polską Partię Socjalistyczną.
Zgodnie z ustaleniami Okrągłego Stołu władze zobowiązały się do legalizacji NSZZ "Solidarność" (nastąpiło to 17 kwietnia 1989 r.) i NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" (20 kwietnia 1989 r.). Wyraziły także zgodę na wznowienie wydawania "Tygodnika Solidarność" oraz powstanie niezależnego dziennika (8 maja 1989 r. ukazał się pierwszy numer "Gazety Wyborczej").
Komisja Porozumiewawcza i Sala Okrągłego Stołu. Jak utrwalano symbol przełomu
W ramach ustaleń podjęto także decyzję o utworzeniu Komisji Porozumiewawczej, której zadaniem było nadzorowanie realizacji porozumień wypracowanych przy Okrągłym Stole.
Sala Okrągłego Stołu została urządzona w Pałacu Prezydenckim w 2004 roku, za kadencji prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Zgodnie z pierwotnym zamysłem eksponowano w niej stół wraz z nagłośnieniem oraz tabliczkami z nazwiskami uczestników historycznych rozmów. Później, w czasie prezydentury Lecha Kaczyńskiego, na północnej ścianie sali zawisły fotografie upamiętniające 20. rocznicę obrad, wykonane z udziałem ówczesnego prezydenta.
Opracował: Dawid Piątkowski, źródło: PAP
