10 największych zmian w prawie w 2026 roku. To będzie trudny rok dla obywateli i firm

1. Wyższy limit zwolnienia z VAT

Sejm uchwalił w 2025 roku nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług, która podnosi limit zwolnienia z VAT. Od 1 stycznia 2026 roku przedsiębiorcy nie będą musieli rejestrować się jako podatnicy VAT, jeśli ich roczne przychody nie przekroczą 240 tys. zł, zamiast obecnych 200 tys. zł. Ustawa zakłada również, że podatnicy, którzy w 2025 roku przekroczą próg 200 tys. zł, ale nie osiągną 240 tys. zł, także zachowają zwolnienie z VAT. Zmiana jest elementem rządowego pakietu deregulacyjnego.

2. Prawo jazdy od 17. roku życia

Nowe przepisy przywracają możliwość uzyskania prawa jazdy kategorii B przez osoby, które ukończyły 17 lat i posiadają pisemną zgodę rodziców lub opiekunów. Przez pierwsze sześć miesięcy lub do ukończenia 18 lat młody kierowca będzie musiał prowadzić pojazd pod nadzorem osoby, która ma co najmniej 25 lat i minimum pięcioletnie doświadczenie za kierownicą. W tym czasie jazda będzie dozwolona wyłącznie na terytorium Polski.

3. Obowiązkowe kaski na rowery i hulajnogi

Od 2026 roku dzieci i młodzież do 16. roku życia, poruszające się rowerem, hulajnogą elektryczną lub innym urządzeniem transportu osobistego, będą musiały korzystać z kasku ochronnego. Obowiązek obejmie także osoby znajdujące się pod opieką rodziców lub opiekunów prawnych. Z obowiązku stosowania kasku wyłączone zostały dzieci przewożone w foteliku bezpieczeństwa lub rowerem przeznaczonym do przewozu osób wyposażonym fabrycznie w pasy bezpieczeństwa, którego konstrukcja uniemożliwia użycie kasku. Jednocześnie podwyższono do 13 lat wiek dziecka, które może legalnie poruszać się hulajnogą elektryczną po drodze publicznej.

4. Odebranie prawa jazdy za nadmierną prędkość

Zmiany dotkną także kierowców przekraczających prędkość. Prawo jazdy będzie odbierane za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na drodze jednojezdniowej, dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym. Surowe konsekwencje spotkają również osoby, które mimo czasowego zatrzymania prawa jazdy nadal będą prowadzić pojazd. W takim przypadku uprawnienia zostaną odebrane na stałe, a ponowne ubieganie się o nie będzie możliwe dopiero po pięciu latach. Dodatkowo zniknie możliwość redukcji punktów karnych za najpoważniejsze wykroczenia. Ustawa została podpisana przez prezydenta pod koniec listopada 2025 roku i wejdzie w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia.

5. Krajowy System e-Faktur

1 lutego 2026 roku rusza Krajowy System e-Faktur. Na początku obejmie największe firmy, których obrót w 2024 roku przekroczył 200 mln zł. Od 1 kwietnia 2026 roku system zostanie rozszerzony na pozostałe przedsiębiorstwa oraz osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Mikroprzedsiębiorcy o obrotach do 10 tys. zł dołączą do KSeF od 2027 roku. Obowiązek wystawiania faktur w systemie obejmie zarówno podatników VAT czynnych, jak i zwolnionych z VAT, a także firmy zagraniczne posiadające polski NIP. System nie będzie dotyczył konsumentów ani podmiotów zagranicznych bez NIP.

6. e-Doręczenia jako podstawowy kontakt z urzędem

Od 1 stycznia 2026 roku e-Doręczenia staną się podstawowym kanałem komunikacji z podmiotami publicznymi. Obywatele i przedsiębiorcy, którzy chcą składać pisma i wnioski drogą elektroniczną, będą musieli posiadać aktywny adres do e-Doręczeń. Usługę można założyć online, a jej celem jest stopniowe zastąpienie tradycyjnej korespondencji papierowej.

7. Wyższy zasiłek pogrzebowy

Od 1 stycznia 2026 roku zasiłek pogrzebowy wzrośnie do 7000 zł, zamiast dotychczasowych 4000 zł. Od marca 2026 roku świadczenie będzie waloryzowane, jeśli inflacja w poprzednim roku przekroczy 5 proc. Skrócony zostanie również maksymalny termin wypłaty zasiłku – z 30 do 14 dni. Nowe przepisy umożliwią także przekazanie pieniędzy bezpośrednio na konto zakładu pogrzebowego, jeśli zostanie on do tego upoważniony.

8. Zmiany w stażu pracy

Jedna z najważniejszych zmian dla pracowników wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku. Do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na umowie o pracę, ale także czas pracy na umowach-zleceniach oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki temu wiele osób szybciej uzyska prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Nowe zasady wpłyną również na dodatki stażowe, nagrody jubileuszowe oraz wysokość odpraw.

9. L4 pod większą kontrolą ZUS

Od 2026 roku ZUS zyska szersze uprawnienia do kontrolowania zwolnień lekarskich. Zakład będzie mógł odebrać zasiłek chorobowy, jeśli uzna, że pracownik podejmuje działania sprzeczne z celem leczenia. Jednocześnie przepisy precyzują, że wykonywanie codziennych czynności, takich jak zakupy czy drobne obowiązki domowe, nie będzie podstawą do utraty świadczenia. Osoby zatrudnione w dwóch miejscach będą mogły pracować u jednego pracodawcy podczas zwolnienia u drugiego, o ile lekarz wyraźnie to zaznaczy.

10. Wyższe emerytury czerwcowe

1 stycznia 2026 roku wejdą w życie przepisy, na mocy których ZUS automatycznie przeliczy tzw. emerytury czerwcowe przyznane lub przeliczone w latach 2009–2019. Zmiany obejmą również renty rodzinne po osobach, których świadczenia były ustalane w tym okresie. Przypomnijmy, że przez dekadę osoby, które przechodziły na emeryturę w czerwcu, otrzymywały niższe świadczenia niż ci, którzy składali wniosek np. w maju. Wynikało to z braku uwzględniania waloryzacji kwartalnych. Różnice dochodziły nawet do kilkuset złotych miesięcznie. Emerytury zostaną ponownie obliczone według zasad obowiązujących w dniu ich przyznania, a następnie zwaloryzowane do obecnego poziomu.