- Resort zdrowia planuje zmniejszyć w 2026 roku wydatki na ochronę zdrowia psychicznego o prawie 1,2 mld zł w stosunku do roku 2025.
- Planowane cięcia budżetowe zagrażają przyszłości Centrów Zdrowia Psychicznego (CZP), których program pilotażowy wygasa z końcem 2025 roku. Brakuje systemowych rozwiązań dotyczących ich dalszego funkcjonowania.
- W odpowiedzi na plany resortu, środowisko pacjentów i ekspertów zwołuje na 9 października Nadzwyczajny Kongres Zdrowia Psychicznego. Jego uczestnicy domagają się inwestycji w system ochrony zdrowia psychicznego, a nie oszczędności.
- Więcej ciekawych artykułów znajdziesz na stronie głównej Radia ESKA.
Prawie 1,2 mld zł mniej na psychiatrię
Podczas konferencji prasowej pt. „Stop miliardowi mniej na system ochrony zdrowia psychicznego w przyszłym roku. Stop likwidacji Centrów Zdrowia Psychicznego” poinformowano, że w 2026 r. przewidziano na system ochrony zdrowia psychicznego prawie 1,2 mld zł mniej niż w 2025.
„Planowane nakłady na opiekę psychiatryczną i leczenie uzależnień w przyszłym roku będą o 1,2 mld zł niższe w 2025 r. W tym roku budżet wynosił 9,1 mld zł. Na tę kwotę składa się 6,6 mld zł budżetu na opiekę psychiatryczną i leczenie uzależnień oraz 2,5 mld zł na pilotaż centrów zdrowia psychicznego” - podała dr Izabela Ciuńczyk, psychiatra, prezeska Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Centrów Zdrowia Psychicznego.
Pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego do końca 2025 roku
CZP w formule pilotażu mają działać do końca 2025 r. Program rozpoczął się w 2018 r. i oparty jest na koncepcji psychiatrii środowiskowej, czyli odejściu od leczenia szpitalnego na rzecz opieki blisko pacjenta w mniejszych ośrodkach pomocy medycznej.
„Centra koncentrują się na zapobieganiu kryzysom psychicznym, a gdy do nich dojdzie - szybkim przywróceniu do równowagi. Redukcja środków o prawie 1,2 mld złotych spowoduje redukcję personelu i wydłuży kolejki do specjalistów, a tym samym zachwieje systemem opieki psychiatrycznej” - dodała dr Ciuńczyk.
Niepewna przyszłość psychiatrii środowiskowej
Jak przypomniała dr Joanna Krzyżanowska-Zbucka, psychiatra, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Kongresu Zdrowia Psychicznego, w grudniu 2024 r. w Ministerstwie Zdrowia „powstał zespół, który miał przygotować to przejście z pilotażu do docelowego modelu działania placówek” w ramach psychiatrii środowiskowej.
„Nie dostaliśmy żadnego raportu z jego prac, nie mamy jasności, co wypracował. Pilotaż dobiega końca, a my w połowie września nie wiemy, co będzie w kolejnych latach” - podkreśliła dr Joanna Krzyżanowska-Zbucka.
Głos pacjentów i lekarzy
Przyszłość Centrów Zdrowia Psychicznego budzi szczególne obawy środowiska lekarskiego i pacjenckiego.
„Centra Zdrowia Psychicznego pomagają ludziom, którzy przeżywają żałobę, mają kłopoty z bezsennością, zbankrutowali. Pomoc jest tam skoordynowana. Cały zespół opiekuje się człowiekiem od momentu zgłoszenia, przez wszystkie formy wsparcia, jakie tam można dostać. To są porady u psychologa, psychiatry, grupy wsparcia, klub pacjenta, w którym można spędzać czas, grupy psychoedukacyjne dla rodzin, grupy wsparcia dla osób starszych, ludzi z doświadczeniem psychozy, trening metapoznawczy, współpraca z asystentami zdrowienia” - mówiła Katarzyna Szczerbowska, pacjentka, asystentka zdrowienia, członek Rady ds. Zdrowia Psychicznego przy Ministrze Zdrowia.
Dr Julia Pankiewicz z Porozumienia Rezydentów Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy ostrzegła, że lekarze będą zmuszeni do trudnych decyzji w związku z ograniczonymi środkami.
„Nie wiem, kto będzie wybierał, komu zostanie odebrane świadczenie. Czy nastolatce po próbie samobójczej, czy dwudziestolatkowi z pierwsym epizodem schizofrenii, a może osobie pięćdziesięcioletniej, która od 20 lat leczy się z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej? My nie będziemy o tym decydować. Nie wiem, kto będzie” - zastanawiała się dr Julia Pankiewicz.
W jej opinii „decydenci też sobie nie zdają z tego sprawy, bo to nie oni ponoszą odpowiedzialność”. „A my codziennie leczymy pacjentów i słyszymy o ich doświadczeniach. Słyszymy o ich cierpieniu i bardzo chcielibyśmy, żeby ta pomoc była im udzielona jak najszybciej. Jako młodzi lekarze chcielibyśmy też uczyć się zawodu w najlepszym jego wydaniu” - wskazała lekarka.
Nadzwyczajny Kongres Zdrowia Psychicznego
Fundacja eFkropka rozpoczęła przygotowania do Nadzwyczajnego Kongresu Zdrowia Psychicznego, który odbędzie się 9 października br.
„Jako pacjenci domagamy się natychmiastowego utworzenia ośrodka monitorującego reformę w Polsce, dlatego że tym trzeba się opiekować, zajmować, wypracowywać standardy. W trybie pilnym domagamy się nie oszczędzania, ale inwestowania w system ochrony zdrowia psychicznego” - przekazała Katarzyna Szczerbowska.
„Nie wiemy, co będzie w następnym roku. Nie ma legislacyjnych postanowień, nie ma ścieżki, która by prowadziła do tych zmian systemowych. Opieka psychiatryczna powinna być częścią rozsądnego systemu opieki zdrowotnej nad całą populacją” - podkreśliła dr Joanna Krzyżanowska-Zbucka.
Organizatorem Kongresu jest Fundacja eFkropka we współpracy ze Stowarzyszeniem Otwórzcie Drzwi, Stowarzyszeniem na Rzecz Psychiatrii i Opieki Środowiskowej, Porozumieniem Na Rzecz Zdrowia oraz Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Centrów Zdrowia Psychicznego.
