Jakie zmiany w emeryturach czerwcowych wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku?
Od 1 stycznia 2026 roku zaczną obowiązywać przepisy mające na celu rozwiązanie problemu emerytur czerwcowych. W tym terminie Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie przeliczy emerytury i renty, stosując przy tym korzystniejsze zasady niż dotychczas. Szacunki wskazują, że dzięki tej operacji przeciętna podwyżka świadczenia wyniesie około 220 zł. Należy jednak zaznaczyć, że ustawa nie przewiduje mechanizmu wyrównania za lata wcześniejsze.
Jaki jest kontekst prawny i historyczny zmian dotyczących emerytur czerwcowych?
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnia, że osoby urodzone po 1948 roku, które przeszły na emeryturę w latach 2009-2019 i złożyły wniosek w czerwcu, miały przyznane niższe świadczenia. Wcześniejsza nowelizacja z 2021 roku tylko częściowo naprawiła tę sytuację problematyczną, nie obejmując jednak starszych roczników. Przełom nastąpił w 2022 roku, kiedy Trybunał Konstytucyjny uznał pominięcie wcześniejszych roczników za niezgodne z zasadą równości wobec prawa. W konsekwencji tego orzeczenia Trybunał zobowiązał parlament do naprawienia zaistniałego pominięcia legislacyjnego. Realizując ten postulat, Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy dotyczącej tzw. emerytur czerwcowych 8 lipca 2025 roku. Ostatecznie przepisy te wejdą w życie dzięki ustawie zaakceptowanej przez rząd.
Na czym polega mechanizm przeliczenia emerytur czerwcowych i jakie są szacowane koszty?
Odnosząc się do historycznego wymiaru sprawy, Ministerstwo dodało: "świadczenia były obliczone zgodnie z obowiązującym wówczas prawem." Obecny mechanizm naprawczy polega na ponownym ustaleniu świadczenia poprzez waloryzację składek w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości w maju, o ile jest to korzystniejsze, a następnie zwaloryzowaniu kwoty wszystkimi wskaźnikami rocznymi. Prognozy finansowe zakładają, że roczny koszt wprowadzenia tych zmian będzie miał tendencję malejącą w kolejnych latach budżetowych.
