W serialu "Matylda" ludzkie namiętności przeplatają się z ważnymi wydarzeniami historycznymi. To opowieść o walce o prawa, honor i najwyższą cnotę, jaką jest miłość. W środku toczącej się emancypacji kobiet, współpracy z zaborcą i emigracją zarobkową poznajemy tytułową bohaterkę - niespełna osiemnastoletnią Matyldę Bilińską, córkę byłego powstańca, zamożnego ziemianina zesłanego na Sybir. Młoda szlachcianka nie akceptuje świata takim, jakim jest. Buntuje się wobec utartych reguł i wierzy w to, że może oczekiwać od życia więcej, niż dostaje. Jej postawa nie jest jednak mile widziana w społeczeństwie. To przysporzy jej wielu kłopotów.
"Matylda" - odcinek 13
Matyldę dręczą koszmary senne, a fizycznie również nie czuje się dobrze. Ma jednak przy sobie matkę i dostaje też list od prawnika potwierdzający, że jest osobą wolną i może dysponować swoim losem. Tymczasem Rubin, który stracił jedno oko, próbuje zachowywać się tak jakby nic się nie stało. W restauracji w Lublinie widać, że powoli traci wpływy i jest lekceważony przez obsługę. Na domiar złego Izabella postanawia uciec od niego razem z Urszulką. W powozie czeka na nią Adam Różański. Rubin nie może udać się w pogoń za nimi, bo jego pojazd ma awarię. Z kolei Tadeusz Biliński ukrywa się w lesie, gdyż jest nadal poszukiwany przez policję, a za jego schwytanie wyznaczona jest wysoka nagroda. Matylda i Wanda odwiedzają go i snują plany o wyjeździe. Robert jest gotowy jechać razem z nimi. Matylda czuje się coraz gorzej. Rubin, który przyjeżdża namówić ją do powrotu do pałacu, jest świadkiem jej słabości i daje mu to do myślenia. Robert także zaczyna się domyślać, że Matylda jest w ciąży, ale ona nie jest gotowa do rozmowy na ten temat.
Ada wraca do pracy u Różańskich i dostaje list od Wichra. Jeremi pisze, że został oszukany przez Zbycha, ale mimo to wyprawia się do Ameryki. Dochodzi w końcu do ślubu Aleksandry z Sokołowem. Wśród weselnych gości nie ma Adama i Izabelli, którzy urządzają się w Warszawie. Matylda zdradza Robertowi, że spodziewa się dziecka, ale nie będzie to jego dziecko. Boden reaguje na tę wiadomość bardzo emocjonalnie, zawiedziona Matylda postanawia opuścić dwór w Brzezinie. Rubin robi zasadzkę na Izabellę i Adama i uprowadza ich z Warszawy. Boden uświadamia sobie, że mimo wszystko kocha Matyldę i rozpoczyna jej poszukiwania. Tak trafia do Bilińskiego i niechcący zdradza mu, że jego córka jest ofiarą gwałtu. Robert znajduje Matyldę na stacji w Lublinie i prosi o wybaczenie. Wanda opowiada Matyldzie historię waśni pomiędzy jej ojcem i Rubinem, która doprowadziła do tylu tragedii. Tymczasem Biliński zasadza się na powóz Rubina, w którym jadą również Adam i Izabella. W lesie wywiązuje się walka, w której przypadkowy strzał trafia Izabellę. Adam każe wezwać do niej Bodena. Biliński i Rubin toczą ze sobą walkę na śmierć i życie. Matylda rodzi dziecko, a poród odbiera Boden. Niestety w mieszkaniu pojawia się Rubin, który zabiera dziecko, twierdząc, że jako ojciec zmarłego męża Matyldy, ma do niego prawa...
