Spis treści
- "Śpiulkolot" Młodzieżowym Słowem Roku 2021
- Młodzieżowe Słowo Roku 2021. Wyniki głosowania
- Młodzieżowe Słowo Roku. Czym jest plebiscyt?
- Najbardziej nietrafione prezenty świąteczne
"Śpiulkolot" Młodzieżowym Słowem Roku 2021
Jak wyjaśniła w rozmowie z PAP prof. Anna Wileczek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i członkini jury plebiscytu, zwycięski "śpiulkolot" to "żartobliwy wyraz oznaczający sen, czynność spania, samo udawanie się na spoczynek lub nawet łóżko czy inne przyjemne miejsce do spędzania czasu w objęciach Morfeusza". Badaczka podkreśliła, że budzi ono dobre skojarzenia i uśmiech na twarzy.
Z jednej strony odnosi się do potocznego słowa "śpiulkać", czyli spać, a z drugiej do memu, przedstawiającego urocze zwierzątka w wymyślnych, miękkich pojazdach - wskazała.
Na drugim miejscu z liczbą 4450 głosów znalazło się ulubione młodzieżowe pożegnanie, czyli wymawiana z angielska "naura", zgłaszane dość często już w ubiegłym roku. Na trzecim – powiedzenie i riposta, swoista "odzywka na każdą zaczepkę", czyli "Twoja stara".
Na to – bądź co bądź – niezbyt już nowe powiedzenie głosowało ponad 3148 osób. W wielu definicjach przedstawianych przez zgłaszających osłabiano negatywny wydźwięk tej riposty ze względu na naturalne konotacje kulturowe (w slangu młodzieżowym od dawna słowo "stara" było synonimem matki, a "stary" ojca, ewentualnie dobrego kumpla) – wyjaśniła prof. Wileczek.
Młodzieżowe Słowo Roku 2021. Wyniki głosowania
W drugim etapie plebiscytu na finałowa dwudziestkę głosowało 34885 osób.
Co ciekawe, na zwycięskie słowo głosowało najwięcej osób powyżej 18 r. życia, wydaje się więc, że "śpiulkolot" jest "wynalazkiem" językowym nieco starszej młodzieży lub tych młodych lub czujących się młodo dorosłych, dla których humor internetowy oparty na memach jest chlebem powszednim – oceniła badaczka.
Prof. Wileczek w rozmowie z PAP zwróciła także uwagę na to, że "specyficzne poczucie humoru bywa też elementem tworzącym i spajającym społeczność internetową, dla której znaczenie słowa znaczy po prostu jego kontekstowe użycie".
Pozostałe dwie konstrukcje językowe należą do "wspólnego" slangu młodzieżowego i – jak się zdaje – są dość uniwersalne, choć wspomnianą wyżej ripostę łatwiej usłyszeć wśród młodszych nastolatków lub nawet starszych dzieci, dla których szermierki słowne są dość powszechne – mówiła członkini jury.
Jury wyróżniło też słowo "odciszyć" występujące w znaczeniu "włączyć mikrofon", ponieważ stało się dość powszechne, a także bardzo użyteczne podczas zdalnego nauczania. Jak zauważyła członkini jury, "interesujące jest, że młodzi ludzie na tyle "oswoili" już pandemię, że przestała być atrakcyjnym źródłem do produkcji nowych słów, choć w ubiegłym roku zbiór takich struktur był znacznie bogatszy".
Prof. Wileczek oceniła, że przykłady poprzednich plebiscytów pokazują, że często słowa z podium plebiscytu stają się językowym "dobrem publicznym". Tak stało się ze słowami takimi jak "sztos", "dzban" czy "jesieniara".
Wydaje mi się jednak, że były to wyrazy istniejące już w języku i nieco oswojone. Czas pokaże, czy nowy, długi, choć żartobliwy "śpiulkolot" czy specyficzna brzmieniowo "naura" przekroczą granice odmiany młodzieżowej – wskazałą prof. Anna Wileczek.
Objaśnianiem znaczeń charakterystycznych dla komunikacji młodzieży zajmuje się niedawno utworzone Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Kieleckiego Towarzystwa Naukowego.
Młodzieżowe Słowo Roku. Czym jest plebiscyt?
Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Jego celem jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. Jak jednak wyjaśniają organizatorzy, Młodzieżowe Słowo Roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku.
