Spis treści
Narodowe Święto Niepodległości. Dlaczego obchodzimy je 11 listopada?
Święto Niepodległości obchodzić będziemy we wtorek, 11 listopada. Będzie to 107. rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę. Święto Niepodległości od czasu jego ustanowienia jest jednym z najważniejszych świąt państwowych. Choć samo odradzanie państwowości było procesem stopniowym, to wybór dnia 11 listopada uzasadnia się ze zbiegiem wydarzeń w Polsce wraz z zakończeniem I wojny światowej. To właśnie 11 listopada 1918 roku we francuskim mieście Compiègne delegacja niemiecka pod przewodnictwem Matthiasa Erzbergera w obecności marszałka Ferdinanda Focha złożyła podpis pod zawieszeniem broni na froncie zachodnim, w wyniku czego ostatecznie działa zamilkły na 21 lat.
Dzień wcześniej, 10 listopada do Warszawy przybył Józef Piłsudski, a kolejnego dnia Rada Regencyjna przekazała mu zwierzchnictwo i naczelne dowództwo nad podległymi jej siłami zbrojnymi. 12 listopada Piłsudskiemu powierzono utworzenie rządu narodowego. W latach 1919-1936 kolejne rocznice odzyskania niepodległości obchodzono nieformalnie. Dopiero w 1937 roku na mocy stosownej ustawy ustanowiono Narodowe Święto Niepodległości przypadające na dzień 11 listopada.
W 1945 roku władze Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego zniosły Święto Niepodległości, ustanawiając w jego miejsce Narodowe Święto Odrodzenia Polski przypadające na dzień 22 lipca, czyli pierwszą rocznicę ogłoszenia manifestu PKWN. Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada przywróciła ustawa z 15 lutego 1989 roku.
Święto Niepodległości. Jak kiedyś i dziś obchodzimy 11 listopada?
Obchody Święta Niepodległości znacząco różnią się od tych sprzed wybuchu II wojny światowej. W latach funkcjonowania II RP (1918-1945), w dwudziestoleciu międzywojennym obchody Narodowego Święta Niepodległości miały charakter formalny, oficjalny i uroczysty, skupiony wokół wojska, a później kultu zmarłego marszałka Józefa Piłsudskiego. Nastroje społeczne były raczej poważne i podniosłe. Odbywały się liczne msze w intencji ojczyzny, salwy honorowe, defilady czy przemówienia. Z reguły 11 listopada nie było wówczas elementów rekreacyjnych ani rozrywkowych, a święto miało symbolizować ofiarę i wysiłek włożony w odzyskanie wolności.
Jak dawniej wyglądały obchody Narodowego Święta Niepodległości? Zobacz archiwalne zdjęcia.
W XXI wieku Narodowe Święto Niepodległości obchodzi się inaczej. Choć wciąż nie brakuje formalnych uroczystości czy marszów, to tendencja jest wyraźnie liberalizująca. Sprawdziliśmy wydarzenia zaplanowane w polskich miastach na Narodowe Święto Niepodległości 2025. W Łodzi 11 listopada zapowiadają „śpiewająco, piknikowo i na sportowo”. W mieście odbędą się m.in. koncert „Zaśpiewajmy Niepodległej” czy XIV Piknik Niepodległościowy. Z kolei w Zduńskiej Woli odbędzie się Powiatowy Bieg Niepodległości.
Z kolei w Olsztynie będzie można m.in. bezpłatnie zwiedzić Twierdzę Boyen, a także wziąć udział w 8. Olsztyńskim Biegu Niepodległości.
W Gdańsku miasto rozświetlą patriotyczne iluminacje, a głównym punktem miejskich obchodów będzie specjalnie przygotowana parada. Nie zabraknie także przejazdów okolicznościowym tramwajem, koncertów, wydarzeń sportowych (4. Bieg Niepodległości) czy wspólnego, patriotycznego śpiewania. Podobnie jak w Gdańsku, w Gdyni zaplanowano m.in. organizację Gdyńskiego Biegu Niepodległości (dla dorosłych, dzieci i młodzieży), a także Marsz Nordic Walking. Na mieszkańców Bydgoszczy czekają: bieg niepodległości, koncerty i imprezy organizowane przez instytucje kultury.
Najwięcej bez wątpienia będzie działo się w Warszawie, gdzie 11 listopada odbędą się uroczyste obchody Narodowego Święta Niepodległości, w których weźmie udział m.in. prezydent Karol Nawrocki. W stolicy odbędzie się także Marsz Niepodległości 2025, który planowo ma rozpocząć się o godz. 14:00. W mieście zorganizowany zostanie również Bieg Niepodległości 2025. 11 listopada odbędzie się także Festiwal Wspólna Niepodległa, gdzie wystąpią m.in. Justyna Steczkowska, Kwiat Jabłoni, Natalia Szroeder, Sebastian Karpiel-Bułecka czy Tomasz Organek. Szczegóły są dostępne tutaj.
Co będzie się działo na Śląsku? Nawet 10 tys. ludzi może pojawić się na Festiwalu Mayday w Katowicach, czyli największej i legendarnej wręcz halowej imprezie muzyki techno, która odbywa się nieprzerwanie od 26 lat. Koncert rozpocznie się w poniedziałek, 10 listopada w godzinach wieczornych, więc zapewne po północy uczestnicy wydarzenia jako pierwsi powitają Narodowe Święto Niepodległości. 11 listopada w województwie śląskim to również lokalne obchody czy koncert na Stadionie Śląskim w Chorzowie, gdzie zagrają T.Love i Afromental, Carla Fernandez, Fausti, Mortal i Monika Kociołek.
Na Podkarpaciu również nie zabraknie wielu wydarzeń. W Rzeszowie odbędą się miejskie uroczystości związane z Narodowym Świętem Niepodległości (godz. 11:30, wcześniej msza święta o godz. 10:00). W największym mieście regionu odbędą się również wydarzenia towarzyszące, takie jak IV Ogólnopolski Festiwal Piosenki Patriotycznej, rzeszowskie śpiewanie pieśni patriotycznych, 13. Bieg Niepodległości czy wieczornica z koncertem chóru parafialnego „Credo”.
Co będzie się działo w Małopolsce? W Krakowie tradycyjnie główne uroczystości odbędą się o godz. 11:30 na placu Jana Matejki (wcześniej msza święta w Katedrze Wawelskiej oraz korowód). Mieszkańcy i turyści będą mogli również przejechać się patriotycznym tramwajem, wziąć udział w Krakowskim Biegu Niepodległości czy posłuchać utworów w ramach 93. Krakowskiej Lekcji Śpiewania „Radosna Niepodległa”.
Wielu Polaków Narodowe Święto Niepodległości wciąż przeżywa tradycyjnie, wybierając się na konkretne uroczystości czy odwiedzając mogiły pochowanych żołnierzy. Nie brakuje jednak i takich, którzy w dniu 11 listopada widzą okazję do entuzjastycznej radości, wyrażanej koncertami czy hucznymi imprezami. Dla innych z kolei Narodowe Święto Niepodległości to po prostu dzień wypoczynku, który można spędzić w gronie najbliższych. Jak jednak można zauważyć, tendencje świętujących zmieniają się, a same obchody ewoluowały od formuły niezwykle poważnej, do nieco radośniejszej i pełnej różnorodnych wydarzeń.
