Główne zarzuty UE wobec Węgier: praworządność i korupcja
Geneza obecnych napięć sięga roku 2018, kiedy to Parlament Europejski zdecydował o uruchomieniu wobec Węgier procedury z art. 7 unijnego traktatu. Decyzja ta była bezpośrednim następstwem poważnych zarzutów dotyczących systemowego łamania rządów prawa przez władze w Budapeszcie, co dało początek trwającemu do dziś sporowi.
Komisja Europejska nadal podziela wiele obaw, które zostały pierwotnie sformułowane przez Parlament Europejski w toku procedowania. W oficjalnych dokumentach korupcja w tym kraju określana jest mianem zjawiska powszechnego, co budzi sprzeciw organów kontrolnych. Równocześnie w raportach wskazuje się, że niezależność tamtejszego sądownictwa znajduje się obecnie pod ogromną presją polityczną.
W odpowiedzi na zdiagnozowane problemy Komisja Europejska wydała szereg zaleceń mających na celu poprawę stanu praworządności. Mimo jasnych wytycznych płynących z Brukseli, większość z tych rekomendacji do tej pory nie została przez stronę węgierską zrealizowana.
Kroki prawne podjęte przez UE w związku z naruszeniami
Ostatnia debata w Strasburgu rozpoczęła się od szczegółowej analizy projektu raportu, który dotyczy stanu praworządności na Węgrzech. Równolegle do działań politycznych, Komisja Europejska wszczęła wobec tego państwa kilka postępowań w sprawie naruszenia prawa unijnego.
Proces monitorowania sytuacji przez państwa członkowskie jest intensywny, a Rada UE przeprowadziła dotychczas aż dziewięć formalnych wysłuchań w tej sprawie. Ostatnie z takich spotkań, poświęcone kwestiom węgierskim, miało miejsce 21 października.
Stanowisko Brukseli pozostaje sztywne i niezmienne w kwestii trwających procedur dyscyplinujących. Komisja Europejska uważa, że mechanizm z artykułu 7 traktatu musi być kontynuowany tak długo, dopóki kwestie, które go zainicjowały, nie zostaną ostatecznie rozwiązane.
Konkretne obszary naruszeń prawa UE wskazywane w raportach
Projekt omawianego raportu nie pozostawia złudzeń co do kierunku zmian legislacyjnych w Budapeszcie. Dokument wskazuje wprost, że sytuacja w obszarze praworządności na Węgrzech nie uległa poprawie od czasu publikacji poprzedniego raportu w 2022 roku.
- Obszarem budzącym sprzeciw jest ograniczana wolność mediów.
- Wskazuje się na systemowe naruszanie wolności nauki.
- Zarzuty dotyczą łamania praw osób LGBTIQ.
- Problemem pozostają restrykcje wobec praw organizacji społeczeństwa obywatelskiego.
- Raport wymienia naruszanie praw migrantów i osób ubiegających się o azyl.
- Odnotowano również naruszenia związane z funkcjonowaniem jednolitego rynku.
