- TSUE orzekł, że państwa członkowskie UE muszą uznawać małżeństwa osób tej samej płci zawarte legalnie w innym kraju UE, co wynika z prawa do swobodnego przemieszczania się i życia rodzinnego.
- Minister Waldemar Żurek w TVP Info stwierdził, że Polska będzie musiała wdrożyć orzeczenie TSUE, dostosowując ustawodawstwo, choć społeczeństwo jest wciąż konserwatywne.
- Żurek podkreślił, że wyrok TSUE może skłonić pary jednopłciowe do zawierania małżeństw za granicą, co "wymusi" zmiany w polskich przepisach i zapoczątkuje szerszą debatę o prawach osób LGBT+.
- Więcej informacji znajdziesz na eska.pl
Reakcja ministra na decyzję TSUE
We wtorek TSUE orzekł, że państwo członkowskie musi uznać małżeństwo dwóch osób tej samej płci zawarte legalnie w innym kraju UE. Wyrok zapadł na kanwie sprawy polskiej pary, której odmówiono transkrypcji aktu małżeństwa po powrocie z Berlina. W TVP Info Waldemar Żurek mówił o konsekwencjach tej decyzji dla polskiego prawa.
– Będziemy musieli jednak przyjąć swoje ustawodawstwo i w jakiś sposób wdrożyć to orzeczenie – stwierdził minister. Dodał, że społeczeństwo wciąż jest konserwatywne, choć – jak podkreślił – podejście do związków jednopłciowych stopniowo się zmienia. Zaznaczył również, że choć część prawników powołuje się na ochronę tradycyjnego modelu rodziny, jego zdaniem konstytucja nie zakazuje małżeństw jednopłciowych.
Żurek podkreślił, że dorastał w tradycyjnej, katolickiej rodzinie, gdzie takie związki były tematem tabu. – Wydaje mi się, że młode pokolenie jest jednak inne, oswojone już z tymi związkami – mówił. Jego zdaniem wyrok TSUE może skłonić niektóre osoby do zawierania małżeństw za granicą, co z kolei „wymusi” zmiany w polskich przepisach.
Kontekst sprawy i stanowisko TSUE
Sprawa, którą zajmował się Trybunał, dotyczyła małżeństwa dwóch Polaków zawartego w 2018 roku w Berlinie. Po powrocie do kraju para chciała, by ich związek został wpisany do polskiego rejestru stanu cywilnego, co umożliwiłoby im funkcjonowanie jako małżonkowie. Urząd odmówił, powołując się na krajowe przepisy, które nie przewidują małżeństw jednopłciowych.
NSA skierował pytanie do TSUE, prosząc o ocenę zgodności takiej odmowy z prawem unijnym. Trybunał orzekł, że brak uznania małżeństwa legalnie zawartego w innym państwie członkowskim narusza prawo do swobodnego przemieszczania się, prawo do pobytu oraz do życia rodzinnego na terenie UE. Podkreślono, że choć kwestie małżeństw należą do kompetencji krajowych, nie mogą one blokować praw wynikających z członkostwa w Unii.
TSUE zaznaczył, że państwa są zobowiązane zapewnić obywatelom możliwość prowadzenia „zwykłego życia rodzinnego”, także wtedy, gdy małżeństwo zostało zawarte za granicą. Dlatego odmowa transkrypcji aktu małżeństwa osób tej samej płci jest sprzeczna z prawem unijnym.
Możliwe zmiany w prawie i dalsza debata
Waldemar Żurek podkreślił, że przed Polską stoi konieczność dostosowania prawa. – Da się zmienić Prawo o aktach stanu cywilnego – wskazał minister. Dodał, że orzecznictwo sądów europejskich wyznacza nowe kierunki i powinno być wdrażane. – Jestem tym, który chce wcielać orzeczenia sądów europejskich w życie, bo one szanują drugiego człowieka – zaznaczył.
Minister wskazał też, że dopiero rozpoczyna się dyskusja w koalicji rządzącej na temat wdrożenia wyroku. Jego zdaniem edukacja społeczeństwa i zmiana świadomości będą kluczowe, by nowe przepisy zostały dobrze zrozumiane i zaakceptowane. W ocenie Żurka wyrok TSUE może być impulsem do szerokiej debaty o prawach osób LGBT+ w Polsce.
