- Wydatki obronne UE osiągają rekordowe poziomy, przekraczając cel NATO w 2025 roku.
- Polska wyróżnia się jako lider, przeznaczając na obronność 3,75% PKB w 2024 roku.
- Rosną inwestycje w sprzęt wojskowy i badania, co wskazuje na priorytetowe traktowanie wzmacniania potencjału obronnego.
- Jakie są długoterminowe konsekwencje tych zmian dla bezpieczeństwa Europy?
Historyczne nakłady UE na obronność
Z raportu Europejskiej Agencji Obrony wynika, że wydatki obronne w krajach Unii Europejskiej osiągają bezprecedensowe poziomy. W 2024 roku państwa członkowskie przeznaczyły na ten cel 343 mld euro, co oznacza wzrost o 19 proc. w porównaniu z 2023 rokiem i równowartość 1,9 proc. unijnego PKB.
Prognozy na 2025 rok są jeszcze bardziej ambitne – 381 mld euro i 2,1 proc. PKB. To oznacza, że UE po raz pierwszy przekroczy dawny próg NATO, wynoszący 2 proc.
Polska liderem zestawienia w UE
Na tle państw członkowskich szczególnie wyróżnia się Polska. Według danych EDA, w 2024 roku nasz kraj przeznaczył na obronność aż 3,75 proc. PKB. To wynik nie tylko znacznie przekraczający średnią unijną, ale także przewyższający bieżący cel NATO.
Tak wysoki poziom nakładów jest efektem rekordowych zamówień na sprzęt wojskowy, modernizacji sił zbrojnych oraz rosnących inwestycji w badania i rozwój. Polska od kilku lat podkreśla konieczność zwiększania zdolności obronnych w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę i niestabilnego otoczenia bezpieczeństwa w Europie.
Rekordowe zakupy sprzętu wojskowego i inwestycje
Raport EDA wskazuje, że największy wzrost w 2024 roku dotyczył zakupów sprzętu wojskowego. Wydatki w tym obszarze sięgnęły 88 mld euro, co oznacza 39-procentowy wzrost rok do roku. Prognozy na 2025 r. przewidują, że kwota ta przekroczy 100 mld euro. Zakupy sprzętu stanowią obecnie ponad 80 proc. wszystkich inwestycji obronnych państw UE.
Jednocześnie coraz więcej środków trafia na badania i rozwój. W 2024 roku państwa członkowskie zainwestowały w ten obszar 13 mld euro, co oznacza wzrost o 20 proc. – zdecydowanie wyższy niż rok wcześniej, gdy wzrost wyniósł 6 proc.
Wydatki per capita i benchmarki unijne
Z raportu wynika również, że rosną wydatki na jednego żołnierza zawodowego. W 2024 roku osiągnęły one 249 tys. euro, wobec 211 tys. rok wcześniej i 138 tys. dekadę temu.
Co istotne, aż 24 państwa członkowskie spełniły unijny benchmark przeznaczania co najmniej 20 proc. wydatków obronnych na inwestycje. To wyraźny postęp względem 2023 roku, kiedy taki poziom osiągnęło 20 krajów.
Deklaracje unijnych władz
– Europa wydaje rekordowe kwoty na obronność, aby zapewnić bezpieczeństwo naszym obywatelom, i na tym nie poprzestaniemy. Inwestycje zostaną przeznaczone na wszystko, od badań i rozwoju po wspólne zamówienia i produkcję niezbędnych komponentów obronnych – powiedziała szefowa unijnej dyplomacji i EDA Kaja Kallas.
Dyrektor generalny Agencji, Andre Denk, zaznaczył jednak, że osiągnięcie nowego celu NATO – 3,5 proc. PKB – będzie wymagało jeszcze większych wysiłków. – Musimy ściśle współpracować, szukać korzyści skali i zwiększać interoperacyjność – podkreślił.
Oprac. Jakub Sadkowski, źródło: PAP
