Zmiana czasu na letni i zimowy - przez dekady Polki i Polacy przyzwyczaili się do tej procedury. Przejście na czas zimowy oznacza cofnięcie wskazówek o godzinę, z czego najbardziej cieszą się ci, którzy lubią dłużej pospać. Godzinę snu tracimy zaś przestawiając zegarki na czas letni. Na szczęście zmiany tych dokonuje się w niedzielę, dzięki czemu skutki nie są dla nas aż tak odczuwalne. Regularne zmiany czasu w Polsce obowiązują od 1977 roku, a co kilka lat wydawane jest aktualizowane rozporządzenie w tej sprawie. Co ciekawe sam pomysł ma długą historie. Jeśli zastanawiacie się, kto wymyślił zmianę czasu, przeczytajcie pozostałą część naszego artykułu.
Zmiana czasu - kto i w jakim celu ją wymyślił?
Kto jako pierwszy przedstawił pomysł zmiany czasu? Historycy twierdzą, że był to jeden "ojców założycieli" Stanów Zjednoczonych - Benjamin Franklin. Rozwiązanie zaproponował już w 1784. Franklin, wychowany w przypisującej wielkie znaczenie pracy tradycji protestanckiej, kierował się pobudkami, które dziś nazwalibyśmy kapitalistycznymi - jego zdaniem przestawianie zegarków dwa razy do roku miałoby sprawić, że ludzie będą pracować efektywniej (mieli kłaść się spać i wstawać wcześniej). Humorystyczna forma artykułu, w którym prezentował swoje argumenty, sprawiła, że nie potraktowano go zbyt poważnie.
Polecany artykuł:
Poważnie do pomysłu zaczęto podchodzić dopiero po kilkudziesięciu latach. Niektóry twierdzą, że pierwsze rzeczowe argumenty za zmianą czasu przedstawił George Vernon Hudson - nowozelandzki pocztowiec i astronom amator. Hudson na poczcie miał ciągłą styczność z pracą zmianową, co w końcu sprawiło, że zainteresował się wartością światła dziennego. 16 października 1895 r. przedstawił towarzystwu naukowemu Wellington Philosophical Society pracę, w której dowodził potrzeby sezonowych zmian czasu. Co ciekawe, proponował przestawianie wskazówek o dwie godziny do przodu! Jego pomysł początkowo nie spotkał się z uznaniem. Zmianę czasu w Nowej Zelandii wprowadzono dopiero w 1927 roku.
Próbę przeforsowania pomysłu podejmowano też w Wielkiej Brytanii. William Willett w broszurce "Waste of Daylight" (Marnowanie światła dziennego) wydanej w 1907 roku zapewniał, że zmiana czasu przyniesie wyłącznie pozytywne skutki. Willett miał spore poparcie w rządzie brytyjskim, jednak ostatecznie pomysł upadł.
Najwcześniejsza udana próba wprowadzenia sezonowej zmiany czasu wiąże się zaś z I wojną światową. Chodziło o efektywniejsze prowadzenie walk i oszczędność paliwa. 30 kwietnia 1916, Rzesza, Austro-Węgry oraz okupowane tereny Polski i Bałkanów przyjęły czas letni - wskazówki przesunięto o godzinę do przodu. Dzień 1 maja rozpoczął się 30 kwietnia o godzinie dwudziestej trzeciej, a 30 września zakończył się o godzinie 1 w nocy. Za ich przykładem poszli później Brytyjczycy. W ciągu kolejnych dekad zmianę czasu przyjmowano (i zawieszano) w wielu krajach. Obecnie dokonuje się tego w 77 państwach. Coraz częściej pojawiają się jednak głosy mówiące, że zmiana czasu to przeżytek. Kiedy możemy się spodziewać końca przestawiania zegarków? Jakie daty wciąż obowiązują? O tym w dalszej części artykułu.
Kiedy jest zmiana czasu 2022?
Dyskusje na temat rezygnacji ze zmiany czasu toczone już były na wysokim szczeblu w UE. Wraz z pojawieniem się ważniejszych spraw, problem odłożono na później. Oznacza to, że w 2022 roku czekają nas dwie zmiany czasu: na letni - w nocy z 26. na 27 marca i na zimowy: w nocy z 29. na 30. października.
Kiedy ostatnia zmiana czasu?
Jak już zostało powiedziane, chwilowo zarzucono kwestię rezygnacji ze zmiany czasu. Ostatnie rozporządzenie dotyczące przestawiania godzin w Polsce wydano w 2021 roku. Zakłada ono, że procedurę będziemy powtarzać co najmniej do 2026 roku. Co potem? Czas - zimowy lub letni - pokaże.