TikTok, Socjolożki.pl i Fundacja SEXEDPL sprawdzają, czy umiemy rozmawiać o relacjach i bezpieczeństwie w sieci [RAPORT]

"Bez tabu: o czym (nie) rozmawiamy w domach" to ogólnopolskie badanie, które objęło dwie grupy respondentów: 417 rodziców oraz 414 nastolatków w wieku 15–18 lat. Wyniki jasno pokazują, że w polskich domach często brakuje szczerej komunikacji o bezpieczeństwie w sieci, cyfrowych nawykach i wzajemnych oczekiwaniach. Projekt nie ogranicza się jednak do samej analizy – partnerzy badania przygotowali też narzędzia wspierające dialog między pokoleniami.

Rodzice a rzeczywistość cyfrowa nastolatków

Z badania wynika, że rodzice mają znacząco inne wyobrażenie o cyfrowym życiu swoich dzieci niż sami nastolatkowie. Aż 89% rodziców deklaruje, że ufa swoim dzieciom, iż nie robią krzywdy innym w sieci, a 64% twierdzi, że rozmawia z nimi o bezpieczeństwie online. Tymczasem z perspektywy młodych ludzi te rozmowy są rzadkością – mówi tak tylko 15% nastolatków.

Dorośli często przeceniają też własny wpływ: 36% rodziców deklaruje korzystanie z narzędzi kontroli rodzicielskiej, a nastolatki wskazują, że faktycznie robi to tylko 13% rodziców. Najpopularniejsze metody kontroli to ustalanie dziennych limitów czasu korzystania z aplikacji (12%) oraz kontrola kontaktów (7%).

– Martyna Wyrzykowska, Dyrektor Zarządzająca Fundacji SEXEDPL, podkreśla znaczenie dialogu:

"Nie chodzi o kontrolę czy zakazy, ale szczerą rozmowę i budowanie zaufania. Początkiem takiej rozmowy o cyfrowej rzeczywistości mogą być rozmowy o wzajemnych zainteresowaniach, o tym, kogo obserwujemy w internecie, jakie treści nas interesują, co ciekawego ostatnio tam widzieliśmy."

Bariery w komunikacji i stereotypy

Dorota Peretiatkowicz z zespołu Socjolożki.pl zwraca uwagę na problem z punktu widzenia badań:

"Z dużym zdumieniem odkryłyśmy, że aż 70% ankiet skierowanych do nastolatków zostało wypełnionych przez rodziców w ich imieniu. Odpowiedzi te drastycznie różniły się od deklaracji młodzieży, pokazując, że dorośli boją się prawdziwych odpowiedzi i mało wiedzą o praktykach cyfrowych swoich dzieci."

Różnice w postrzeganiu zainteresowań online są wyraźne: rodzice wskazywali najczęściej Facebook, Instagram, TikTok i Snapchat, podczas gdy nastolatki wskazywały Instagram, Facebook, TikTok i Pinterest. Ponad połowa młodych (66%) korzysta z mediów cyfrowych w celach edukacyjnych, a 61% śledzi wiadomości ze świata – dane, które rodzice często bagatelizują.

Porozmawiajmy o świecie online

Wyniki badania stały się podstawą do wspólnej inicjatywy TikToka, Fundacji SEXEDPL i Socjolożki.pl, mającej na celu budowanie zdrowych nawyków cyfrowych. W ramach projektu powstały "Karty Bez Tabu" – 50 krótkich kart z pytaniami i wskazówkami, które pomagają rodzicom prowadzić rozmowy z nastolatkami o emocjach, relacjach i internecie.

Łukasz Gabler z TikToka podkreśla znaczenie równowagi:

"Równowaga między bezpieczeństwem a autonomią jest kluczowa, aby młodzi ludzie mogli swobodnie wyrażać siebie i odkrywać nowe pasje, jednocześnie równoważąc obecność offline i online." 

Technologia wspiera edukację i bezpieczeństwo

TikTok oferuje ponad 50 funkcji bezpieczeństwa dla nastolatków, m.in. ustawienia prywatności, ograniczenia powiadomień, kontrolę nad komentarzami i wgląd w listę obserwujących. Funkcja Family Pairing pozwala rodzicom zarządzać czasem ekranowym i filtrować treści. Dodatkowo platforma udostępnia Przewodnik Dobrostanu, Centrum Bezpieczeństwa Nastolatków oraz Poradnik dla rodziców i opiekunów.

Do akcji dołączyli również popularni twórcy TikToka, m.in. Marta Zgutczyńska, Kaja Gołuchowska, Ten Ojciec z TikToka, Natalia Sisik i Przemysław Staroń.

Badanie "Bez tabu: o czym (nie) rozmawiamy w domach" pokazuje, że rodzice i nastolatki wciąż żyją w dwóch cyfrowych światach, które rzadko się spotykają. Projekt Fundacji SEXEDPL i TikToka daje jednak narzędzia do budowania mostów – przez dialog, zrozumienie i świadome korzystanie z technologii. Jak podkreślają eksperci, kluczem jest szczera rozmowa, nie zakazy i kontrola, ale wspólne ustalanie zasad, które uczą bezpieczeństwa, odpowiedzialności i wzajemnego szacunku.