Rap

Paktofonika: legenda polskiego hip-hopu. Burzliwa historia i powrót na scenę

2025-06-11 23:57

Paktofonika to jeden z najbardziej wpływowych i kultowych zespołów, który na zawsze odmienił polską scenę hip-hopową. Grupa powstała w Katowicach pod koniec lat 90. i błyskawicznie stała się legendą dzięki swojej przełomowej twórczości, pełnej niezwykle osobistych tekstów i innowacyjnego brzmienia. Oszałamiający sukces debiutanckiej "Kinematografii" wstrząsnął polskim rynkiem, a tragiczna śmierć Magika naznaczyła tę historię, wpływając nieodwracalnie na polski rap oraz dalsze losy Rahima i Fokusa.

Spis treści

  1. Muzyka, która zmieniła rapową scenę
  2. Pierwszy album: "Kinematografia" (2000)
  3. Magik: Życie, twórczość i przedwczesna śmierć
  4. Drugi album: "Archiwum Kinematografii" (2002)
  5. Pokahontaz - wspólny projekt Rahima i Fokusa
  6. "Jesteś Bogiem": filmowa opowieść o Paktofonice
  7. Koncerty Paktofoniki

Paktofonika, której nazwa symbolizuje "pakt z foniką" - czyli pakt z dźwiękiem - została zawiązana w 1998 roku w Katowicach. Inicjatorami tego przełomowego projektu byli Piotr "Magik" Łuszcz, doskonale znany z pionierskiego Kalibra 44, oraz Sebastian "Rahim" Salbert, który wcześniej współtworzył 3 X Klan. Do tej dwójki dołączył Wojciech "Fokus" Alszer, tworząc trio, które miało zdefiniować brzmienie polskiego rapu na przełomie wieków. Ich początki to czas intensywnej pracy nad wspólnym stylem, będącym odzwierciedleniem ich osobistych doświadczeń i świeżej wizji muzycznej.

CZY OG KAMKA JEST ZAGINIONĄ CÓRKĄ MAGIKA? | OG Kamka i Monepark w RAP20

Muzyka, która zmieniła rapową scenę

Paktofonika wydała dwa studyjne albumy, które na zawsze wpisały się w kanon polskiej muzyki i wywarły ogromny wpływ na kolejne pokolenia artystów. Każdy z członków Paktofoniki wniósł do zespołu unikalne elementy, które złożyły się na ich wyjątkowe brzmienie i styl, tworząc synergiczną całość.

Pierwszy album: "Kinematografia" (2000)

Debiutancki album "Kinematografia", wydany  18 grudnia 2000 roku przez Gigant Records, okazał się wydarzeniem przełomowym w polskim hip-hopie. Krążek spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem zarówno krytyków, jak i publiczności, stając się kamieniem milowym gatunku. Album zawierał takie ponadczasowe hity jak "Jestem Bogiem", "Chwile ulotne" czy "Nie ma mnie w domu", które do dziś są uznawane za absolutne klasyki.

Album osiągnął 2. miejsce na liście OLiS, zdobył Fryderyka w kategorii "najlepszy album hip-hop", a utwór "Chwile ulotne" został uznany za jeden ze 120 najważniejszych polskich utworów hip-hopowych. W styczniu 2021 roku "Kinematografia" uzyskała platynową płytę. Jej piosenki, takie jak "Jestem Bogiem", wykorzystano nawet w filmie "Powiedz to, Gabi". Album charakteryzuje się połączeniem trzech stylów autorów i głębokimi, osobistymi tekstami, które Rahim opisał jako "filmy" na różne tematy, odzwierciedlające autentyczne przeżycia.

Magik: Życie, twórczość i przedwczesna śmierć

Magik urodził się 18 marca 1978 roku w Jastrzębiu-Zdroju. To postać wręcz ikoniczna dla polskiego hip-hopu, był artystą niezwykle charyzmatycznym i obdarzonym rzadkim talentem. Zanim dołączył do Paktofoniki, zdobył uznanie jako członek Kalibra 44, który współtworzył razem z Marcinem "AbraDabem" Martenem i Wojciechem "Joką" Witczakiem, który zmarł 4 maja 2025 roku w wieku 47 lat. Wydali takie albumy jak: "Księga Tajemnicza. Prolog" czy "W 63 minuty dookoła świata". Styl Magika wyróżniał się niezwykłą lirycznością, głębią tekstów i innowacyjnym, płynnym flow. Magik w swoich utworach często poruszał tematykę problemów społecznych, osobistych zmagań, alienacji oraz poszukiwania sensu życia. Jego twórczość była intymnym zwierciadłem wewnętrznego świata artysty, pełnego wrażliwości i skomplikowanych emocji. Jego tragiczna śmierć w grudniu 2000 roku, w wieku zaledwie 22 lat, była ogromnym wstrząsem dla całego środowiska muzycznego i rzeszy fanów.

Drugi album: "Archiwum Kinematografii" (2002)

"Archiwum Kinematografii", wydane 25 września 2002 roku przez Gigant Records, to drugi i ostatni album studyjny Paktofoniki. Ukazało się po tragicznej śmierci Magika, osiągając 3. miejsce na liście OLiS. Krążek został również wydany na winylu i zawiera dodatkowo utwory instrumentalne i a capella.

Album stanowi wzruszający hołd dla zmarłego Magika i symboliczne pożegnanie ze składem. W większości zawiera niepublikowane wcześniej utwory, remiksy i dema, nagrane za życia Magika, ukazujące pełniejszy obraz twórczości Paktofoniki. Wyjątkami są utwory "Ja to ja 2 (dokładnie tak!)", dedykowany pamięci Magika przez Rahima i Fokusa, oraz "W pełnej gotowości".

Pokahontaz - wspólny projekt Rahima i Fokusa

Najważniejszym wspólnym projektem Rahima i Fokusa po Paktofonice jest zespół Pokahontaz. Grupa powstała w 2003 roku, a w jej skład wchodzi również DJ West (który zastąpił DJ Bambusa w 2017 roku). Twórczość Pokahontaz charakteryzuje się odejściem od typowego, konfrontacyjnego stylu polskiego hip-hopu, skłaniając się ku eksperymentom z szeroko pojętą muzyką elektroniczną, a teksty często koncentrują się na warsztacie wykonawczym i bardziej ogólnych tematach.

Pokahontaz wydała szereg cenionych albumów:

  • "REceptura" (2005),
  • "REkontakt" (2012),
  • "REversal" (2014),
  • "REkolekcja" - remixy (2016)
  • "REset" (2017),
  • "REnesans" (2019).

"Jesteś Bogiem": filmowa opowieść o Paktofonice

Historia Paktofoniki i jej tragicznego bohatera Magika stała się kanwą dla głośnego filmu "Jesteś Bogiem", który miał premierę 21 września 2012 roku. Obraz w reżyserii Leszka Dawida i ze scenariuszem Macieja Pisuka (autora książki o tym samym tytule) szybko zyskał status kultowego, przyciągając do kin miliony widzów.

Film skupia się na trzech głównych postaciach: Magiku, w postać którego wciela się Marcin Kowalczyk, Rahimie - w tej roli Dawid Ogrodnik, i Fokusie, którego zagrał Tomasz Schuchardt. Film ukazuje drogę od początków Paktofoniki, przez tworzenie "Kinematografii", aż po kulminacyjny, tragiczny moment śmierci Magika. "Jesteś Bogiem" to nie tylko wierne odwzorowanie faktów, ale przede wszystkim intymny portret psychologiczny artystów zmagających się z presją sławy, problemami osobistymi i poszukiwaniem sensu w życiu i twórczości.

Obraz Dawida został bardzo dobrze przyjęty zarówno przez krytyków, jak i publiczność, zdobywając liczne nagrody na festiwalach filmowych (m.in. Orły). Przyczynił się do ponownego wzrostu popularności Paktofoniki, wprowadzając ich historię i muzykę do świadomości szerszej publiczności, również tej spoza kręgu fanów hip-hopu. Film stał się ważnym elementem dziedzictwa zespołu, utrwalając jego legendę w polskiej kulturze masowej.

Koncerty Paktofoniki

Mimo że Paktofonika jako zespół oficjalnie zakończyła działalność po śmierci Magika, Rahim i Fokus aktywnie pielęgnują jej dziedzictwo poprzez serię koncertów, które stały się dla fanów prawdziwą "Hip-Hopową Podróżą do Przeszłości". Te wydarzenia, często określane właśnie tym tytułem, cieszą się ogromnym, niesłabnącym zainteresowaniem i są czymś więcej niż tylko sentymentalną podróżą.

Koncerty Paktofoniki to dopracowane widowiska, często z udziałem live bandu, co nadaje klasycznym utworom nowe, świeże brzmienie. Na scenie regularnie pojawiają się goście specjalni, tacy jak Gutek, Kleszcz, Z.B.U.K.U., Mata, Sot i inni, którzy wzbogacają występy. Dodatkowo, koncerty są urozmaicone audiowizualnym widowiskiem z przebitkami z działalności zespołu, scenami z filmu "Jesteś Bogiem" i inscenizacjami z bboyami, a także symbolicznym zaznaczeniem obecności Magika, zawsze w porozumieniu z jego rodziną.

W 2022 roku Paktofonika zagrała monumentalny koncert w katowickim Spodku, będący symbolicznym powrotem do korzeni. Wystąpiła również na Pol'and'Rock Festival, gromadząc rekordową publiczność. Co więcej, zagrała również 19 listopada 2024 roku we wrocławskiej Hali Stulecia, a także na warszawskim Torwarze, 3 listopada 2024 roku.

Na przełomie 2024 i 2025 roku Fokus i Rahim ogłosili nową trasę koncertową pod nazwą "Tyle, co na bilet". Jej celem jest dotarcie do miast i klubów, w których wcześniej nie mieli okazji wystąpić, tworząc jeszcze bliższą i bardziej emocjonalną więź z publicznością. Serwisy Going. i eBilet.pl podają, że Paktofonika będzie kontynuować tę trasę w 2025 roku, z planowanymi występami zarówno w klubach, jak i na większych festiwalach.