Te zawody może zastąpić AI. Nowy raport NASK. Sprawdź indeks

Spis treści

1. Automatyzacja na dużą skalę. Które branże i zawody są najbardziej zagrożone?
2. Sprawdź swój zawód na stronie NASK
3. Nierówności na rynku pracy. Kobiety bardziej narażone
4. GenAI – szansa czy zagrożenie? Opinie pracowników podzielone
5. Jasna strona AI. Pracownicy doceniają wygodę i nowe możliwości
6. Przyszłość rynku pracy. Co nas czeka?

Automatyzacja na dużą skalę. Które branże i zawody są najbardziej zagrożone?

Z raportu „Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy” wynika, że około 5,1 mln miejsc pracy – czyli 30 proc. wszystkich stanowisk w kraju – może zostać poddanych automatyzacji lub transformacji przez GenAI. W przypadku 5 proc. zatrudnionych (817,5 tys. osób) ryzyko to jest szczególnie wysokie – większość ich zadań może zostać wykonana przez sztuczną inteligencję.

Najbardziej narażone na automatyzację są sektory:

• finansowy,
• technologii teleinformatycznych (ICT),
• usług profesjonalnych (np. księgowość, doradztwo, obsługa prawna).

Sprawdź swój zawód na stronie NASK

Jakie zadania zautomatyzuje AI? Na stronie nask.pl każdy może sprawdzić wpływ sztucznej inteligencji na swój zawód.

Według autorów raportu, na szczególne ryzyko narażeni są pracownicy biurowi – aż 71 proc. z nich wykonuje zadania, które może przejąć generatywna AI. Co więcej, 47 proc. znajduje się w grupie największego zagrożenia. Eksperci uspokajają jednak, że automatyzacja nie zawsze musi oznaczać redukcje – może prowadzić do przebranżowienia, zmiany zakresu obowiązków czy tworzenia nowych miejsc pracy związanych z obsługą i nadzorem nad GenAI.

Nierówności na rynku pracy. Kobiety bardziej narażone

Raport zwraca uwagę na nierówną ekspozycję różnych grup społecznych na wpływ GenAI. Szczególnie narażone na zmiany są kobiety – 39 proc. z nich pracuje w zawodach podatnych na automatyzację, wobec 23 proc. mężczyzn. Dysproporcje są widoczne w każdej grupie wiekowej.

Największy kontrast pojawia się wśród osób w wieku 15–24 lata – aż 48 proc. młodych kobiet pracuje w zawodach, które mogą ulec automatyzacji, w porównaniu do 23 proc. mężczyzn w tym samym wieku. W opinii dyrektora NASK, dr. Radosława Nielka, to dowód na to, że transformacja cyfrowa musi być powiązana z działaniami na rzecz równości i wsparciem najbardziej zagrożonych grup zawodowych.

GenAI – szansa czy zagrożenie? Opinie pracowników podzielone

Z badania przeprowadzonego wśród ponad 3 tys. Polaków powyżej 15. roku życia wynika, że 63 proc. respondentów postrzega wpływ generatywnej AI na swoją karierę jako neutralny. Jednocześnie aż 53 proc. uważa, że technologia ta niesie więcej zagrożeń niż korzyści. 19 proc. wyraziło jednoznacznie negatywną opinię o GenAI.

Główne obawy dotyczą:

• obniżki wynagrodzeń (41 proc. wskazań),
• redukcji zatrudnienia z powodu automatyzacji (29 proc.).

Sceptycyzm jest szczególnie widoczny wśród:

• pracowników administracji publicznej i wyższej kadry urzędniczej (29 proc.),
• specjalistów i pracowników biurowych (26–29 proc.).

Kobiety nieco częściej niż mężczyźni obawiają się utraty pracy (25 proc. vs 22 proc.). Również młodsze osoby, poniżej 45. roku życia, częściej dostrzegają zagrożenie wynikające z rozwoju tej technologii (25 proc.).

Jasna strona AI. Pracownicy doceniają wygodę i nowe możliwości

Pomimo dominującego lęku, część badanych dostrzega również pozytywne strony upowszechnienia GenAI. 18 proc. respondentów ocenia jej wpływ jako korzystny, wskazując m.in. na:

• likwidowanie barier językowych (47,2 proc. wskazań),
• przyspieszenie realizacji zadań (45,1 proc.),
• dostęp do spersonalizowanych szkoleń i materiałów edukacyjnych (42,4 proc.).

Ponadto 40 proc. uważa, że sztuczna inteligencja może zwiększyć kreatywność w pracy, a 37 proc. liczy na ogólną poprawę swojej pozycji zawodowej. Największy optymizm panuje wśród najstarszych respondentów (65+) oraz najmłodszych (15–24 lata), gdzie pozytywne nastawienie sięga odpowiednio 46 i 41 proc..

Przyszłość rynku pracy. Co nas czeka?

Z raportu wynika, że GenAI może znacząco wpłynąć na tempo wykonywania zadań – aż 55 proc. osób zatrudnionych w zawodach podatnych na automatyzację liczy na zwiększenie efektywności pracy. Jednocześnie jednak aż 30 proc. z nich spodziewa się poważnych zmian w branży w ciągu najbliższych pięciu lat. Dla porównania, w grupach mniej podatnych na wpływ AI ten odsetek wynosi zaledwie 17 proc..

Raport został opracowany na podstawie:

• badania ilościowego (3200 respondentów metodą CAWI),
• 48 wywiadów indywidualnych (IDI),
• 8 wywiadów grupowych (FGI).

Źródła: PAP, nask.pl