Śpisz byle jak? Możesz zachorować na jedną z 172 chorób

• Badanie objęło ponad 88 tys. dorosłych, dane zbierano przez blisko 7 lat.
• Nieprawidłowy sen wiąże się ze wzrostem ryzyka aż 172 chorób.
• Ustalono 2,57 razy wyższe ryzyko marskości wątroby u osób zasypiających po północy.
• Nieregularność snu zwiększa ryzyko wielu schorzeń, m.in. serca, nerek, neurologicznych.
• Liczy się nie tylko długość snu, ale też jego regularność i zgodność z rytmem dobowym.
• Obalono mit o szkodliwości długiego snu – wiele osób błędnie ocenia czas, jaki faktycznie przesypia.

Sen powiązany ze zdrowiem bardziej, niż sądziliśmy

Międzynarodowy zespół naukowców opublikował właśnie w czasopiśmie „Health Data Science” przełomowe badanie, które pokazuje, że nieprawidłowy sen może mieć wpływ aż na 172 różne choroby. Analiza opierała się na obiektywnych danych pochodzących od ponad 88 tysięcy dorosłych uczestników brytyjskiego projektu UK Biobank. Przez blisko 7 lat badano ich zwyczaje senne i zestawiano je ze stanem zdrowia.

Wnioski są jednoznaczne – nieregularny, krótki lub źle zsynchronizowany z rytmem dobowym sen ma bardzo poważne konsekwencje. Okazało się, że ponad 20 proc. ryzyka wystąpienia 92 chorób można przypisać właśnie takim zaburzeniom snu. Co więcej, przy niektórych schorzeniach ryzyko podwajało się.

Przykłady? Osoby, które regularnie zasypiały po północy, miały 2,57 razy wyższe ryzyko zachorowania na marskość wątroby. Z kolei niska stabilność rytmu dobowego zwiększała prawdopodobieństwo wystąpienia gangreny aż 2,61 razy. Ale to nie wszystko – problemy ze snem przekładały się również na wyższe ryzyko chorób serca, cukrzycy, otyłości, chorób płuc, układu pokarmowego i nerek, a także zaburzeń neurologicznych i częstszych wypadków.

Biologiczny zegar – niedoceniany klucz do zdrowia

Główny autor badania, prof. Shengfeng Wang z Uniwersytetu Pekińskiego, podkreśla:– Nasze odkrycia podkreślają niedoceniane znaczenie regularności snu. Nadszedł czas, by poszerzyć definicję dobrego snu o coś więcej niż tylko jego długość.

Naukowcy zauważyli, że do tej pory zbyt dużą wagę przywiązywano do samej liczby przespanych godzin. Tymczasem równie ważne – a może nawet ważniejsze – są rytmiczność, stabilność i zsynchronizowanie snu z naturalnym cyklem dobowym. Kluczowe znaczenie może mieć np. to, czy codziennie kładziemy się spać o podobnej porze.

Co ciekawe, badanie obala też jeden z utrwalonych mitów: że zbyt długi sen (czyli ponad 9 godzin) jest niezdrowy. Choć wcześniejsze doniesienia sugerowały związek między długim snem a udarem czy chorobami serca, najnowsze dane pokazały, że rzeczywiście taki związek występował tylko w przypadku jednej choroby.

Powód? Najprawdopodobniej wiele osób błędnie ocenia, ile naprawdę śpi. Badanie wykazało, że blisko 22 proc. osób sądzących, że śpią długo, w rzeczywistości spało mniej niż 6 godzin. Czas spędzony w łóżku często mylony jest z faktycznym snem.