Koniec likwidacji małych szkół z powodów demograficznych? Rząd reaguje na spadek liczby uczniów

Małe szkoły z nową rolą w społeczności

Małe szkoły podstawowe mają szansę nie tylko dalej funkcjonować, ale także stać się miejscem ważnym dla mieszkańców. Projekt, którym rząd ma zająć się we wtorek, przewiduje m.in. możliwość organizowania w szkołach punktów opieki dziennej dla najmłodszych czy działań skierowanych do seniorów.

W uzasadnieniu projektu podkreślono, że – jak wynika z danych GUS – Polska w nadchodzących dekadach będzie tracić mieszkańców. Do 2060 roku liczba ludności ma spaść do 30,9 miliona, czyli o 6,7 miliona.

- Infrastruktura pustoszejącej z powodu zmian demograficznych szkoły (…) może więc być szansą na zaspokojenie potrzeb rodziców powracających na rynek pracy – napisano w projekcie.

Resort edukacji ocenia, że zamiast likwidować placówki, lepiej je dostosowywać i poszerzać ich funkcje.

Mniej dzieci, więcej wyzwań

Według prognoz liczba dzieci w wieku szkolnym będzie systematycznie spadać. Do 2029 roku ma być ich o około 5 proc. mniej, do 2034 roku o 19,5 proc., a według skrajnych prognoz do 2060 roku nawet o 48,3 proc. mniej.

Zmiany demograficzne widać szczególnie na wsi i w mniejszych miejscowościach. To tam szkoły najczęściej borykają się z malejącą liczbą uczniów.

Dzieci z różnych klas mają w tym samym czasie z jednym nauczycielem polski, matematykę, angielski. Tak niż wchodzi do polskich szkół

Elastyczniejsze zasady działania szkół

Projekt rządu zakłada, że małe szkoły będą mogły działać bardziej elastycznie. Przewidziano m.in.:

• uproszczenie tworzenia szkół filialnych,
• możliwość łączenia klas I–III, gdy wszystkich uczniów jest najwyżej 12,
• tworzenie zespołów szkolnych obejmujących różne typy placówek.
• Dodatkowo szkoły z maksymalnie 70 uczniami mają móc organizować świetlicę także dla dzieci z oddziałów przedszkolnych – z zapewnieniem podwieczorku.

Wsparcie dla gmin w trudnej sytuacji

W wyjątkowo trudnych warunkach demograficznych gmina będzie mogła przekazać prowadzenie szkoły innemu samorządowi. To rozwiązanie ma uchronić ostatnie małe szkoły przed likwidacją.

Porozumienie między gminami ma gwarantować uczniom miejsce w szkole, bezpłatny transport oraz szczegółowe zasady rozliczeń finansowych. Dziś takie przepisy mogłyby dotyczyć czterech szkół w Polsce.

Dziecko w polskiej szkole nie jest stawiane na drugim miejscu. Ono zajmuje dopiero miejsce szóste!

Nowe funkcje szkół, ale bez szkody dla uczniów

W projekcie podkreślono, że dodatkowe działania – jak opieka dla dzieci czy zajęcia dla seniorów – nie mogą pogorszyć warunków nauki.

- realizowanie tych zadań nie może negatywnie wpływać na zapewnienie odpowiednich warunków funkcjonowania przedszkola, szkoły lub placówki – zaznaczono.

Kto odpowiada za projekt?

Za przygotowanie projektu odpowiada wiceminister edukacji Henryk Kiepura. Resort liczy, że nowe przepisy pomogą zachować małe szkoły, które często są ważnym elementem lokalnej tożsamości i miejscem integracji mieszkańców.