Jak Polacy przegrywają z rakiem prostaty

żródło PAP

2025-11-04 11:04

Co roku na raka prostaty zapada ponad 1,5 miliona mężczyzn na świecie, a prawie 400 tysięcy z nich umiera [1]. W Polsce w ostatniej dekadzie liczba zachorowań wzrosła aż o 63%, czyniąc z raka gruczołu krokowego drugi najczęściej diagnozowany nowotwór u mężczyzn. Ale mimo skali problemu, świadomość Polaków wciąż jest dramatycznie niska. Z badania opinii przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie marki Domowe Laboratorium wynika, że ponad 60% mężczyzn nie wie, czym jest badanie PSA, a 64% nigdy nie słyszało o domowych testach, które mogą pomóc wykryć chorobę na wczesnym etapie [3].

Jak Polacy przegrywają z rakiem prostaty — Autor: PAP MediaRoom/P.Werewka/ PAP

Od blisko czterech dekad liczba zachorowań na raka gruczołu krokowego systematycznie rośnie. Dziś to drugi najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u mężczyzn na świecie i piąta przyczyna zgonów nowotworowych. Każdego roku diagnozuje się około 1,5 miliona nowych przypadków i odnotowuje blisko 400 tysięcy zgonów. Choć rak prostaty rozwija się powoli, wciąż pozostaje chorobą śmiertelną dla niemal 40% chorych. W Polsce w ostatnich dziesięciu latach liczba nowych przypadków wzrosła aż o 63%.

Strach, wstyd i stereotypy - główne bariery profilaktyki

Choć rak prostaty rozwija się powoli, dla 40% chorych kończy się śmiercią - głównie dlatego, że nowotwór wykrywany jest zbyt późno. Winny jest nie tylko brak wiedzy, ale też strach.Aż 56% mężczyzn, biorących udział w badaniu opinii marki Domowe Laboratorium, przyznaje, że wstyd powstrzymuje ich przed wizytą u lekarza. Aż 43% otwarcie przyznaje, że boi się diagnozy. Co trzeci respondent (30%) deklaruje, że unika badań z obawy przed utratą „męskości” i problemami z potencją. Dodatkowo 61,9% twierdzi, że mężczyźni zgłaszają się do specjalisty dopiero wtedy, gdy choroba daje wyraźne objawy.

PSA - badanie, o którym wciąż mało kto wie

Wiedza o badaniu PSA, podstawowym narzędziu diagnostycznym w profilaktyce raka prostaty, pozostaje wciąż niska. Zaledwie co trzeci Polak (34%) potrafi poprawnie wyjaśnić, czym jest test na PSA i że polega na oznaczeniu specyficznego białka produkowanego przez prostatę. Jedna trzecia badanych (33%) przyznaje, że nie ma żadnej wiedzy na ten temat, a tyle samo - że „coś słyszało”, ale nie potrafi powiedzieć, co dokładnie bada ten test. Co więcej, 37% respondentów nie wie nawet, z jakiej próbki wykonuje się test PSA - czy z krwi, czy może z moczu. Prawie dwóch na trzech Polaków (64%) nigdy nie słyszało o tym, że w aptekach są testy na PSA dostępne bez recepty, które można samodzielnie wykonać w domu. Tylko 8% kiedykolwiek zrobiło taki test.

Stereotypy, które wciąż krzywdzą

Z badania opinii SW Research wynika, że 48% Polaków uważa, iż rak prostaty dotyczy tylko starszych mężczyzn. Co piąty sądzi, że choroba rozwija się na tyle wolno, że „nie wymaga natychmiastowej reakcji”. Prawie 20% ankietowanych wierzy, że leczenie raka prostaty zawsze prowadzi do impotencji, a 17% - że nowotwór jest całkowicie nieuleczalny. Dodatkowo 16% badanych uważa, że problem ten nie dotyczy mężczyzn aktywnych seksualnie. Takie podejście sprawia, że edukacja dotycząca objawów, badań, czy leczenia raka prostaty wciąż jest bardzo potrzebna. Listopad to czas, w którym rusza światowa kampania „Movember”, skoncentrowana na edukacji zdrowotnej mężczyzn i profilaktyce chorób nowotworowych, w szczególności raka prostaty i jąder. Celem inicjatywy jest nie tylko zwiększenie świadomości na temat znaczenia wczesnej diagnostyki, ale również zachęcenie mężczyzn do regularnych badań profilaktycznych, które w wielu przypadkach decydują o skuteczności leczenia.

Takie działania przypominają, że walka ze stereotypami i brakami wiedzy może realnie przełożyć się na poprawę wskaźników wykrywalności i przeżywalności wśród mężczyzn na całym świecie.