Co to są dane osobowe? Gdzie sprawdzić, czy wyciekły?
W sieci nie brakuje miejsc, gdzie nasze dane osobowe mogą wpaść w niepowołane ręce. Numery PESEL, loginy, hasła, adresy e-mail czy numery telefonów — wszystko to bywa celem cyberprzestępców. Teraz każdy może sprawdzić, czy jego dane nie wyciekły do internetu. Wystarczy skorzystać z bezpłatnego, rządowego narzędzia. Dlaczego warto sprawdzać bezpieczeństwo swoich danych? Z kilku bardzo ważnych powodów. Dane osobowe to dziś „waluta” cyfrowego świata. Wyciek adresu e-mail, numeru PESEL czy danych logowania może otworzyć drogę do kradzieży tożsamości, wyłudzenia kredytu czy włamania na konta w mediach społecznościowych. Regularne sprawdzanie, czy nasze dane nie zostały ujawnione, pozwala szybko reagować, zmienić hasła, zastrzec dokumenty lub ostrzec instytucje finansowe.
Polecany artykuł:
Czym są dane osobowe? Zgodnie z art. 4 pkt 1 RODO (Ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dane osobowe to wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, np. numer identyfikacyjny (PESEL), dane o lokalizacji czy identyfikator internetowy. Za dane osobowe uznajemy także m.in. numer telefonu, loginy i hasła do kont, adres zamieszkania czy numer dowodu osobistego.
Czym jest wyciek danych? Wyciek danych oznacza, że dane użytkowników z różnych serwisów internetowych zostały upublicznione. Wiąże się to z ryzykiem, że osoby nieuprawnione mogły wejść w ich posiadanie, z zamiarem wykorzystania w celach nieznanych dla właścicieli. Wycieki danych mogą dotyczyć loginów, haseł lub innych danych osobowych.
Jak sprawdzić, czy dane osobowe wyciekły do sieci?
Najprostszym sposobem, by sprawdzić, czy nasze dane osobowe znalazły się w niepowołanych rękach, jest skorzystanie z bezpłatnego rządowego serwisu bezpiecznedane.gov.pl. Aby to zrobić, należy wejść na dedykowaną stronę internetową i przejść do zakładki „sprawdź dane”. Po kliknięciu musimy zalogować się do usługi. Możliwości jest kilka – profil zaufany, aplikacja mObywatel, bankowość elektroniczna, e-dowód czy eID.
Przykładowo, wybierając opcję logowania przez aplikację mObywatel należy najpierw zalogować się do aplikacji mObywatel w smartfonie, a następnie zeskanować widoczny na ekranie przeglądarki kod QR i zaznaczyć opcję „udostępnij dane”. Po wprowadzeniu kodu PIN do aplikacji mObywatel przeglądarka przeniesie nas do sekcji, w której sprawdzimy m.in. potencjalny wyciek naszego numeru PESEL lub inne wycieki, np. loginów, adresów e-mail czy numeru telefonu.
Co zrobić po wycieku danych osobowych?
W Polsce ochroną danych osobowych zajmuje się UODO (Urząd Ochrony Danych Osobowych). Co zrobić, jeśli moje dane wyciekły albo zostały wykorzystane? Wszystko zależy od rodzaju danych. Jeśli jest to np. numer dowodu osobistego czy PESEL, co grozi np. zaciągnięciem kredytu bankowego na pozyskane dane osobowe, wówczas należy zgłosić to do odpowiedniego organu gminy. Można to zrobić za pomocą profilu zaufanego (online) lub w urzędzie. Więcej informacji znajdziesz w rządowym serwisie informacyjnym.
W przypadku wycieku danych bankowych, takich jak login czy numer i dane karty płatniczej należy niezwłocznie skontaktować się z bankiem, zmienić hasła i zastrzec swoją kartę. W każdym z takich przypadków można również zgłosić skargę do Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
