Wielkie odkrycia

Cywilizacja Malty starsza o ponad tysiąc lat – przełomowe odkrycie zmienia historię wyspiarskiego kraju

2025-05-20 15:29

W przełomowym odkryciu naukowcy z Instytutu Geoantropologii im. Maxa Plancka oraz Uniwersytetu Maltańskiego ustalili, że historia ludzkiego osadnictwa na Malcie sięga co najmniej 8 500 lat wstecz, czyli o ponad tysiąc lat wcześniej, niż dotąd sądzono.

Małe, odległe wyspy od dawna uważane były za ostatnie bastiony dziewiczych systemów naturalnych. Sądzono, że ludzie nie byli w stanie dotrzeć ani osiedlić się w tych środowiskach przed nadejściem rolnictwa i towarzyszącej mu rewolucji technologicznej. Pogląd ten został jednak ostatnio zakwestionowany przez międzynarodowy zespół badawczy, który ujawnia zaskakujący i dotąd nieznany rozdział prehistorii środkowej części Morza Śródziemnego.

ESKA: Wyspa Gozo - Zabytki i atrakcje

Mezolityczni żeglarze na Malcie – sensacyjne odkrycie archeologów

Dotychczas zakładano, że pierwsze grupy ludności pojawiły się na Malcie około 7500 lat temu, dając początek jednej z najstarszych cywilizacji megalitycznych w Europie. Tymczasem nowe dowody, odkryte w jaskini Latnija w miejscowości Mellieħa na północy kraju, wskazują, że wyspa była zamieszkana przez społeczności łowiecko-zbierackie już w okresie mezolitu (11 000-7000 p.n.e.).

Archeolodzy natrafili na kamienne narzędzia, pozostałości ognisk oraz kości dzikich zwierząt - niezbite dowody na to, że ludzie żyli na Malcie na długo przed pojawieniem się rolnictwa. Badania prowadzone przez Instytut Geoantropologii im. Maxa Plancka oraz Uniwersytet Maltański dowodzą, że pierwotni mieszkańcy wyspy posiadali zaawansowane umiejętności żeglugowe - potrafili pokonywać znaczne dystanse morskie (nawet do 100 km) na długo przed nadejściem epoki neolitu (7000–1700 p.n.e.). Korzystali z wiedzy o dominujących wiatrach i prądach morskich, a także nawigowali według gwiazd i znanych punktów orientacyjnych wzdłuż wybrzeża.

Do tej pory uważano, że ludzie nie byli w stanie dotrzeć do tych wysp ani ich zasiedlić przed nadejściem rolnictwa. Tym większe budzi to zdumienie, że miało to miejsce przed wynalezieniem łodzi żaglowych. Do przemieszczania się łowcy-zbieracze wykorzystywali najprawdopodobniej proste dłubanki napędzane siłą mięśni za pomocą wioseł.

Odkrycie to całkowicie zmienia dotychczasowe wyobrażenie o historii regionu i skłania do ponownego przemyślenia dotychczasowych założeń dotyczących migracji ludności w basenie Morza Śródziemnego.

Jest to nie tylko istotny krok w badaniu prehistorii Malty, ale także kolejny dowód na pomysłowość, odwagę i zdolności adaptacyjne odległych mieszkańców regionu śródziemnomorskiego.

Na Malcie znalezisko to zostało okrzyknięte największym przełomem w badaniach nad prehistorią tego wyspiarskiego kraju od czasu odkrycia neolitycznych świątyń przez Temiego Zammita w latach 20. XX wieku.