Jakie zmiany w 13. emeryturze proponuje się wprowadzić i jakie przyniosą oszczędności?
Analizy ekonomistów oraz dane CenEA wskazują, że programy takie jak 13. emerytura i 800 plus w znacznym stopniu wspierają klasę średnią, a nie wyłącznie osoby znajdujące się w trudnej sytuacji, co stanowi punkt wyjścia do rozmów o zmianach. Specjaliści argumentują potrzebę reformy możliwością przekierowania środków bezpośrednio do osób faktycznie potrzebujących wsparcia. Z badań CenEA wynika bowiem, że obecnie zaledwie 20 procent funduszy z największych programów społecznych trafia do beneficjentów wymagających realnej pomocy.
W przestrzeni publicznej przedstawiono symulacje dotyczące tego, jak mogłyby kształtować się 13. emerytury w 2026 roku, gdyby rząd podjął decyzję o wprowadzeniu modyfikacji. Eksperci proponują rozwiązanie, w którym to świadczenie byłoby wypłacane na identycznych zasadach, jak funkcjonuje to przy 14. emeryturze. Istotą tej zmiany byłoby uzależnienie wysokości dodatku od kwoty podstawowej emerytury lub renty otrzymywanej przez seniora. Według wyliczeń ekonomistów z CenEA, taka korekta w systemie wypłat 13. emerytury pozwoliłaby zaoszczędzić w budżecie około 3,9 mld zł.
Ekonomiści coraz częściej kwestionują zasadność utrzymywania powszechnych świadczeń dla wszystkich emerytów i rencistów bez uwzględniania ich sytuacji dochodowej czy stopnia niepełnosprawności. Uzyskane dzięki reformom oszczędności w obszarze 13. emerytury można by z powodzeniem przeznaczyć na sfinansowanie systemu asystencji osobistej dla osób starszych. Jak stwierdził dr Michał Myck, dyrektor CenEA, powszechne systemy wsparcia sprawiają, że państwo nie może efektywnie wesprzeć tych, którzy najbardziej tego potrzebują.
