Spis treści
"Lex Kamilek" nadal obowiązuje
Po wecie prezydenta Karola Nawrockiego nie weszła w życie nowelizacja przepisów mająca doprecyzować obowiązki związane z zaświadczeniami o niekaralności. Wciąż więc obowiązuje ustawa „lex Kamilka” – uchwalona po tragedii ośmioletniego chłopca z Częstochowy, zakatowanego przez ojczyma.
Zgodnie z ustawą, każda osoba, która podejmuje pracę lub działalność związaną z wychowaniem, edukacją, opieką, leczeniem czy wypoczynkiem dzieci, musi przedstawić zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego (KRK). Placówki mają także obowiązek sprawdzania kandydatów w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Rodzice jako wolontariusze podlegają weryfikacji
Ministerstwo Sprawiedliwości wydało wytyczne, które pozostają aktualne. Wynika z nich, że rodzice nie muszą przedstawiać zaświadczenia przy codziennym odprowadzaniu dzieci do szkoły czy podczas okazjonalnych wizyt. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku wycieczek szkolnych.
– Rodzic – opiekun wycieczki działa jako wolontariusz i podlega weryfikacji karalności – podkreśla resort. Z tego powodu szkoły powinny już na początku roku ustalać listę rodziców-wolontariuszy i weryfikować ich w KRK.
Podobne zasady obowiązują praktykantów – szkoła musi sprawdzić opiekuna praktyk, który prowadzi działalność edukacyjną.
Goście w szkołach i zajęcia dodatkowe pod lupą
Resort wyjaśnia, że dyrektorzy placówek mają obowiązek sprawdzać osoby prowadzące działalność oświatową na terenie szkoły i podpisujące umowy z placówką. Natomiast goście zapraszani jednorazowo – np. prelegenci czy artyści – nie muszą przedstawiać zaświadczenia, jeśli zajęcia odbywają się pod opieką nauczyciela.
To właśnie brak jednoznacznych regulacji dotyczących gości czy zajęć dodatkowych był jednym z powodów burzliwej debaty nad nowelizacją ustawy. Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak alarmowała, że złagodzenie przepisów mogłoby obniżyć standard ochrony dzieci.
– Brak zaświadczeń z KRK może spowodować, że osoby skazane za przestępstwa seksualne bądź za np. zabójstwo, handel ludźmi będą mogły w praktyce uzyskiwać kontakt z dziećmi – ostrzegała RPD.
"Lex Kamilka". Zaświadczenia a prywatne działalności
"Lex Kamilka" nie reguluje wprost kwestii prywatnych korepetytorów, psychologów czy stomatologów prowadzących jednoosobową działalność. Według Ministerstwa Sprawiedliwości w sytuacjach, gdy działalność obejmuje kontakt tylko z jednym dzieckiem, wprowadzanie obowiązku przedstawiania zaświadczenia mijałoby się z celem.
Jednocześnie obowiązek uzyskania zaświadczeń dotyczy studentów pracujących z małoletnimi – od lutego 2024 roku muszą być oni sprawdzani zarówno w KRK, jak i w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Procedura i dokumenty z zagranicy
Zaświadczenie z KRK można uzyskać składając wniosek osobiście lub przez pełnomocnika, po uiszczeniu opłaty skarbowej (17 zł). W przypadku cudzoziemców wymagane jest dostarczenie informacji z rejestru karnego państwa, którego są obywatelami.
Osoby, które w ostatnich 20 latach mieszkały poza Polską, muszą przedłożyć także wyciągi z rejestrów karnych państw, w których przebywały. Jeśli dane państwo nie prowadzi takich rejestrów, konieczne jest złożenie stosownego oświadczenia o niekaralności.
Brak jasnych terminów ważności dokumentu z KRK
Obecnie przepisy nie określają, jak długo ważne jest zaświadczenie z KRK. Planowana nowelizacja miała uściślić ten aspekt, jednak po wecie prezydenta pozostaje on nierozwiązany. W praktyce oznacza to, że każda placówka może samodzielnie decydować, kiedy należy ponowić weryfikację dokumentów.
Oprac. Jakub Sadkowski, źródło: PAP
