Kto naprawdę napisał Biblię? Sztuczna inteligencja odkrywa prawdę po 2 tysiącach last sporów

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie "PLOS One" po raz pierwszy wykorzystano algorytmy AI do analizy językowej hebrajskich tekstów biblijnych. Ustalono, że za powstanie pierwszych dziewięciu ksiąg Biblii Hebrajskiej, znanych jako Enneateuch, odpowiadają trzej różni autorzy lub grupy pisarzy.

Kto napisał Biblię? Sztuczna inteligencja pomaga rozwiązać zagadkę

Zespół pod kierownictwem Shiry Faigenbaum-Golovin z Duke University połączył najnowsze osiągnięcia AI z modelowaniem statystycznym i analizą językową, aby odpowiedzieć na jedno z najbardziej spornych pytań w biblistyce. Naukowcy przeanalizowali subtelne różnice w użyciu słów w różnych tekstach biblijnych, co pozwoliło im wyróżnić trzy odrębne tradycje pisarskie w obrębie pierwszych dziewięciu ksiąg Biblii Hebrajskiej.

Badanie rozpoczęło się w 2010 roku od współpracy Faigenbaum-Golovin z Israelem Finkelsteinem z Uniwersytetu w Hajfie, którzy analizowali napisy na fragmentach ceramiki z 600 roku p.n.e. Porównując styl i kształt liter, doszli do wniosku, że ich odkrycia mogą dostarczyć wskazówek do datowania tekstów biblijnych. To dało początek obecnemu zespołowi, który mógłby pomóc w analizie tekstów biblijnych.

Sztuczna inteligencja wspomaga badaczy Biblii

Interdyscyplinarny projekt obejmował Alona Kipnisa z Uniwersytetu Reichman, Axela Bühlera z Protestanckiego Wydziału Teologii w Paryżu, Eli Piasetzky’ego z Uniwersytetu w Tel Awiwie oraz Thomasa Römera z Collège de France. Ta grupa archeologów, biblistów, fizyków, matematyków i informatyków zastosowała model statystyczny oparty na AI do analizy wzorców językowych w trzech głównych sekcjach Biblii: pierwszych pięciu księgach, Księdze Powtórzonego Prawa, Historii Deuteronomistycznej oraz pismach kapłańskich w Torze.

Co wiadomo o autorach Biblii? AI poszerza wiedzę ekspertów

Wyniki pokazały, że Księga Powtórzonego Prawa i księgi historyczne były bardziej podobne do siebie niż do tekstów kapłańskich. Zespół odkrył, że każda grupa autorów ma odmienny styl pisania, nawet w odniesieniu do prostych słów. Model AI potrafił dokładnie zidentyfikować te różnice, oferując kwantytatywną analizę tam, gdzie wcześniej polegano na intuicji ekspertów.

Analiza tekstów biblijnych

Aby przetestować model, zespół wybrał 50 rozdziałów z pierwszych dziewięciu ksiąg Biblii, z których każdy został wcześniej przypisany do jednego z trzech stylów pisania. W 84% przypadków automatyczne przypisanie pokrywało się z ocenami biblistów. W drugiej części badania model zastosowano do rozdziałów Biblii, których autorstwo było dyskutowane. Porównując te rozdziały z każdym z trzech stylów pisania, model był w stanie określić, która grupa autorów najprawdopodobniej je napisała, wskazując konkretne słowa lub frazy, które doprowadziły do takiego przypisania.

Tekst Biblii był wielokrotnie edytowany

Jednym z wyzwań był fakt, że tekst Biblii był wielokrotnie edytowany, co utrudniało znalezienie fragmentów, które zachowały oryginalne brzmienie. Po odnalezieniu takie fragmenty były często bardzo krótkie, co uniemożliwiało zastosowanie standardowych metod statystycznych. Zespół musiał opracować niestandardowe podejście, które mogło radzić sobie z tak ograniczonymi danymi, porównując wzorce zdań i częstotliwość występowania określonych słów w różnych tekstach.

AI rzuca nowe światło na biblijne księgi

Zaskakującym odkryciem było to, że tekst w 1 Księdze Samuela nie pokrywa się z żadnym z trzech korpusów, podczas gdy rozdział w 2 Księdze Samuela wykazuje powinowactwo z Historią Deuteronomistyczną, co sugeruje istnienie dodatkowych, nieznanych dotąd tradycji pisarskich.

Przyszłość badań z użyciem sztucznej inteligencji. Biblia to dopiero początek

Faigenbaum-Golovin podkreśla, że ta sama technika może być używana do innych dokumentów historycznych, w tym do weryfikacji autentyczności dokumentów. Potencjalne zastosowania wykraczają poza studia religijne, obejmując historię, medycynę sądową i archeologię.

Badanie wprowadza nowy paradygmat analizy starożytnych tekstów, oferując dowód na to, że biblijni autorzy mają wyraźne cechy językowe. Metodologia oferuje nowe narzędzie do rozwiązywania spornych kwestii dotyczących Biblii, czyniąc interpretacje mniej spekulacyjnymi, a bardziej opartymi na analizie danych.

Faigenbaum-Golovin i jej zespół planują teraz zastosowanie tej samej metodologii do odkrywania tajemnic ukrytych w innych starożytnych tekstach, takich jak Zwoje znad Morza Martwego. Podkreśla ona znaczenie długoterminowej współpracy międzydyscyplinarnej, która łączy naukę z humanistyką.

Rewolucja w rozumieniu starożytnych tekstów

Zastosowanie sztucznej inteligencji w biblistyce otwiera nowe możliwości badawcze, łącząc najnowsze osiągnięcia technologiczne z tradycyjnymi metodami badań humanistycznych. Wyniki pokazują, że AI może nie tylko potwierdzić istniejące teorie naukowe, ale także ujawnić wcześniej nieznane aspekty starożytnych tekstów, rewolucjonizując nasze zrozumienie jednej z najważniejszych ksiąg w historii ludzkości.