Początek astronomicznej zimy. Dni zaczną robić się dłuższe
Astronomiczna zima rozpocznie się w niedzielę, 21 grudnia o godzinie 16:03. Od tego momentu zmieni się pora roku, a zima potrwa do 20 marca do godziny 15:48, kiedy oficjalnie zacznie się astronomiczna wiosna. Astronomiczne pory roku wyznaczane są na podstawie równonocy i przesileń, czyli zjawisk związanych z ruchem Ziemi wokół Słońca. W przeciwieństwie do pór kalendarzowych, nie mają one stałych dat rozpoczęcia, ponieważ zależą od dokładnego położenia Ziemi w przestrzeni kosmicznej. Z naukowego punktu widzenia pory roku wyznacza moment przejścia Słońca przez cztery kluczowe punkty na ekliptyce. W przypadku zimy są to: punkt przesilenia zimowego oraz punkt równonocy wiosennej, zwany punktem Barana. Początek stronomicznej zimy to czas, kiedy zaczyna się wydłużać dzień. Początkowo o kilka minut, jednak już pod koniec stycznie odczujemy dużą różnicę.
Początek zimy to najlepszy czas na obserwację zjawisk astronomicznych
Zima w Polsce to czas krótkich dni i długich nocy, co sprzyja obserwacjom nocnego nieba. Już około godziny 16 można dostrzec pierwsze gwiazdy, a po 1–2 godzinach zapada prawdziwa astronomiczna ciemność, znacznie wcześniej niż w miesiącach letnich. Najbardziej widoczną planetą tej zimy będzie Jowisz, który wyróżnia się silnym blaskiem i jest widoczny niemal przez całą noc. Wschodzi wieczorem, osiąga dużą wysokość nad horyzontem i zachodzi dopiero nad ranem. Towarzyszą mu jasne gwiazdy Kastor i Polluks z gwiazdozbioru Bliźniąt, a po drugiej stronie nieba łatwo rozpoznać Oriona oraz Syriusza, najjaśniejszą gwiazdę nocnego nieba.
Znacznie słabszy Saturn będzie widoczny głównie wieczorami, nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Od połowy zimy na wieczornym niebie zacznie pojawiać się Wenus, jaśniejsza nawet od Jowisza, choć jej pełna dominacja przypadnie dopiero na wiosnę. W lutym możliwa będzie także obserwacja Merkurego, nisko nad zachodnim horyzontem, w pobliżu Saturna. Mars tej zimy pozostanie praktycznie niewidoczny, natomiast posiadacze teleskopów będą mogli spróbować odnaleźć Urana, który znajdzie się w okolicach gromady otwartej Plejady. Również Neptun wymaga użycia teleskopu – jego położenie ułatwi Saturn, ponieważ 20 lutego dojdzie do ich koniunkcji w odległości zaledwie 0,8 stopnia.
Początek astronomicznej zimy. Nadchodzi sezon pełen wyjątkowych zjawisk astronomicznych
Efektownymi zjawiskami będą koniunkcje Księżyca z planetami. Do najciekawszych należą spotkania Księżyca m.in. z Saturnem, Jowiszem, Wenus i Merkurym. Szczególnie atrakcyjne obserwacyjnie będą dni, gdy Księżyc przejdzie na tle Plejad – nastąpi to 31 grudnia, 27 stycznia oraz 24 lutego. Zimą wystąpią także pełnie Księżyca (3 stycznia, 1 lutego, 3 marca) oraz nowie (18 stycznia, 17 lutego i 19 marca). Warto dodać, że 17 lutego dojdzie do obrączkowego zaćmienia Słońca, a 3 marca do całkowitego zaćmienia Księżyca, jednak oba zjawiska nie będą widoczne z terytorium Polski. Wśród rojów meteorów wyróżniają się Kwadrantydy, których maksimum przypada na 3 stycznia. W sprzyjających warunkach można wtedy zaobserwować nawet 80 meteorów na godzinę.
Zima to również czas ważnych rocznic astronomicznych. 28 stycznia przypada 415. rocznica urodzin Jana Heweliusza, a 19 lutego obchodzona będzie 553. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, jednego z najwybitniejszych astronomów w historii.
