Kaucja za butelki. Dostaniesz gotówkę czy bon? Ministerstwo wyjaśnia kluczową zasadę

• Od 1 października sklepy zaczną pobierać kaucję za napoje w określonych opakowaniach, a jej zwrot ma być gotówkowy.
• Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyjaśnia, że bony z automatów muszą być wymienialne na gotówkę w kasie, bez konieczności zakupów.
• Duże sklepy będą musiały odbierać opakowania i zwracać kaucję, a system obejmie butelki plastikowe, puszki i butelki szklane wielorazowe.
• Dowiedz się, jakie opakowania obejmie system kaucyjny, jak długo bon będzie ważny i kto musi uczestniczyć w nowym systemie.

Wielka zmiana w gospodarowaniu odpadami zbliża się wielkimi krokami. Od 1 października sklepy zaczną pobierać kaucję za napoje w określonych opakowaniach. Naturalnie, wszyscy zastanawiają się, jak będzie wyglądał jej zwrot. Ministerstwo Klimatu i Środowiska w oficjalnym komunikacie z wtorku postawiło sprawę jasno: zwrot kaucji powinien odbywać się w formie pieniężnej, czyli gotówką lub, jeśli to możliwe, na kartę płatniczą.

Jednak, jak zauważa resort, praktyka z innych krajów pokazuje, że operatorzy systemów, zwłaszcza przy automatach do zwrotu butelek, mogą wydawać bony. Czy to zgodne z prawem? Tak, ale pod jednym, bardzo ważnym warunkiem.

Jak podkreśla ministerstwo, taki bon musi być łatwo wymienialny na gotówkę. Oznacza to, że z otrzymanym kuponem mamy prawo pójść do kasy sklepu i zażądać wypłaty pieniędzy. Co kluczowe, sklep nie może uzależniać wypłaty gotówki od zrobienia w nim zakupów. To fundamentalna zasada, o której każdy konsument powinien pamiętać.

Jak długo będzie ważny bon?

Sama ustawa o systemie kaucyjnym nie precyzuje, jak długo taki bon powinien być ważny. Ministerstwo klimatu sugeruje jednak, że powinien to być co najmniej miesiąc. Jak wyjaśnia resort, samo wydrukowanie bonu przez automat nie jest równoznaczne z wypłatą kaucji. Ta następuje dopiero w momencie, gdy klient odbierze gotówkę w kasie.

Warto więc zwracać uwagę na datę ważności kuponu i nie zwlekać z jego realizacją, by nie stracić pieniędzy.

Kto musi, a kto może? Zasady systemu kaucyjnego w pigułce

Nowy system może na początku wydawać się skomplikowany, dlatego warto przypomnieć jego najważniejsze zasady:

• Start systemu: 1 października 2025 r.
• Kto musi zbierać opakowania: duże sklepy o powierzchni powyżej 200 m². Będą one zobowiązane do odbierania pustych opakowań i zwrotu kaucji.
• Kto może zbierać opakowania: mniejsze sklepy mogą przystąpić do systemu dobrowolnie. Wszystkie sklepy sprzedające napoje w opakowaniach objętych systemem będą jednak pobierać kaucję.
• Jakie opakowania obejmie system: butelki plastikowe jednorazowego użytku do 3 litrów. Metalowe puszki do 1 litra.

Dodatkowo, od 1 stycznia 2026 r. system obejmie szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra. Ważna informacja dotyczy również butelek szklanych – system nie obejmie butelek jednorazowego użytku. To producent napoju decyduje, czy dana butelka jest jedno- czy wielorazowa.

Więcej szczegółów na temat nadchodzących zmian można znaleźć na oficjalnej stronie rządowej: systemkaucyjny.gov.pl.