Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: streszczenie, interpretacja, PODCAST

i

Autor: Freeimages Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: streszczenie, interpretacja, PODCAST

Ignacy Kra­sicki - Hymn do miło­ści Ojczy­zny: streszczenie, interpretacja, PODCAST

2020-04-27 9:09

„Hymn do miło­ści Ojczy­zny” jest utworem niedługim, ale pełnym treści. Dzięki temu opracowaniu nie przegapisz najważniejszych informacji. Przeczytaj albo posłuchaj.

Ignacy Kra­sicki - Hymn do miło­ści Ojczy­zny - streszczenie, interpretacja

Spis treści

  1. Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: najważniejsze informacje
  2. Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: streszczenie
  3. Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: interpretacja
  4. I na koniec kilka słów dla ambit­nych

Ignacy Kra­sicki to osiemnastowieczny poeta, prozaik, publicysta, a także biskup war­miń­ski i arcybiskup gnieźnieński. Two­rzył w epoce oświe­ce­nia. Ten okres lite­racki cechuje wiara w naukę i rozum ludzki. Wiedza była największą wartością. Odrzu­cano wszel­kie twier­dze­nia, któ­rych nie dało się potwier­dzić poprzez doświad­cze­nie, a także gusła i zabobony. „Hymn do miłości Ojczyzny” jest jednym z najpopularniejszych utworów Krasickiego, jednak jego interpretacja może przysporzyć wielu kłopotów. Dzięki temu opracowaniu zrozumiesz, co autor miał na myśli i unikniesz stresu na lekcji języka polskiego. 

Przeczytaj albo posłuchaj tego nagrania do końca i dowiedz się, jakie ważne motywy pojawiają się w tym hymnie i czym charakteryzuje się jego budowa.

Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: najważniejsze informacje

„Hymn do miło­ści Ojczy­zny” to pierw­szy utwór, który nale­ży do pol­skiej liryki patrio­tycz­nej. Uka­zał się w tysiąc siedemset siedemdziesiątym czwartym roku, czyli dwa lata po pierw­szym roz­bio­rze Pol­ski. W tym okresie peł­nił funk­cję naro­do­wego hymnu. Ze względu na swoje prze­sła­nie został także usta­no­wiony hym­nem Szkoły Rycer­skiej zało­żo­nej przez króla Sta­ni­sława Augu­sta Ponia­tow­skiego na początku dru­giej połowy osiemnastego wieku. Głów­nym moty­wem w utwo­rze jest miłość do ojczy­zny. Jest to czę­sto poru­szany przez Kra­sickiego temat. W swo­ich innych dziełach poeta skupiał się też na potę­pianiu ciem­noty, wiary w zabo­bony, a także lizu­so­stwa i impre­zowego stylu życia szlachty.

Już sam tytuł hymnu może cię naprowadzić na właściwą interpretację utworu. Hymn to gatunek liryczny wyróżniający się podniosłym stylem i pochwalnym charakterem. Przez poetów był uwa­żany za świet­ny spo­sób na oddanie czci war­to­ściom takim jak Bóg, honor i ojczy­zna.

Pod­mio­tem lirycz­nym w utworze jest osoba kocha­jąca ponad życie swój kraj, co dokładniej przedstawimy w dal­szej czę­ści nagra­nia. Słu­chaj uważ­nie! Warto zazna­czyć, że nie spo­sób okre­ślić płci ani wieku podmiotu lirycz­nego, a także innych jego cech, a nawet poglądów. Bar­dzo moż­liwe, że autor uznał to za zbędne, mogące zabu­rzyć właściwy odbiór dzieła. 

Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: streszczenie

Analizę „Hymnu do miłości Ojczyzny” przeprowadzimy, skupiając się każdorazowo na dwóch wersach utworu. Najpierw je przytoczymy, a następnie omówimy. Gotowy? Zaczynamy!

Święta miło­ści kocha­nej ojczy­zny,
Czują Cię tylko umy­sły pocz­ciwe!

Hymn roz­po­czyna się apo­strofą, czyli bez­po­śred­nim zwro­tem do osoby, idei, poję­cia lub wyda­rze­nia. W tym wypadku adre­so­wana jest do miło­ści do ojczy­zny, którą może poczuć jedy­nie pewna grupa osób. Uprzywilejowani do tego są pocz­ci­wi, czyli osoby życz­li­we, kie­ru­ją­ce się w życiu takimi zasa­dami jak posza­no­wa­nie tra­dy­cji, męstwo, cnota. Co ważne, w tym dwu­wer­so­wym frag­men­cie okre­ślono zarówno temat hymnu, jak i jego nadawcę oraz odbiorcę. Nadawca ceni sobie war­to­ści takie jak honor, uczci­wość i wier­ność. Uważa się, że może być nim sam autor – Ignacy Kra­sicki. 


Dla Cie­bie zja­dłe sma­kują tru­ci­zny,
Dla Cie­bie więzy, pęta nie­zel­żywe. 

Jak możesz usły­szeć, tekst ten napi­sany jest nieco archa­icz­nym i zapewne czasem nie­zro­zu­mia­łym języ­kiem. Nie martw się, to nic dziw­nego, bio­rąc pod uwagę datę jego powsta­nia. Zja­dłe tru­ci­zny to tru­ci­zny jado­wite, nie­smaczne. Z kolei nie­zel­żywe więzy i pęta to nie­wola, która nie sta­nowi dla podmiotu lirycz­nego obrazy, nie hańbi go. Wszystko dlatego, że jest więziony dla dobra i wol­no­ści ojczy­zny. Warto zaznaczyć, że wła­śnie w tym utwo­rze po raz pierw­szy w historii polskiej literatury miłość do rodzimego kraju została utoż­sa­miona z fizycz­nym cier­pie­niem i śmier­cią. Obo­wiąz­kiem każ­dego patrioty powinno być, gdy jest to konieczne, przy­ję­cie bólu dla ojczy­zny z uśmie­chem na ustach. Pamiętaj też, że pod­kre­ślona tutaj została war­tość i piękno ojczy­zny. Pod­miot liryczny uważa ją za dosko­na­łość, któ­rej mogą zaszko­dzić czyny ludzi chcą­cych ją znisz­czyć, jed­nak osoba mówiąca do tego nie dopu­ści. Będzie wal­czył za i dla ojczyzny, dopóki star­czy mu sił. 


Kształ­cisz kalec­two przez chwa­lebne bli­zny,
Gnie­ździsz w umy­śle roz­ko­szy praw­dziwe. 

W tym frag­men­cie ważne jest wyja­śnie­nie, w jakim kon­tek­ście należy rozu­mieć cza­sow­nik „kształ­cić” oraz czym są „roz­ko­szy praw­dziwe”. Poprzez kształ­ce­nie rozu­miane jest tutaj udo­sko­na­la­nie. Być może słowo „roz­ko­szy” rozu­mia­łeś instynk­tow­nie, ponie­waż jest to znana ci liczba mnoga słowa „roz­kosz”, która aktu­al­nie brzmi „roz­kosze”. W tych dwóch linij­kach tek­stu autor wciąż wychwala ojczy­znę. Bli­zny ponie­sione w walce za nią są chwa­lebne, osoby wal­czące powinny być dumne z powodu ich powsta­nia, a także szczę­śliwe, że mogły wziąć udział w walce, słu­żąc ojczyź­nie. Za godną pochwały uwa­żana jest także śmierć w obro­nie ojczy­zny. Rodziny i bliscy poległych w walce, a także wszyscy obywatele powinni być dumni z takiej śmierci. W oczach autora Pol­ska jest miej­scem bez­piecz­nym. Moż­liwe jest odna­le­zie­nie w niej praw­dziwego szczę­ścia. Jest to swo­jego rodzaju odpłata ojczy­zny za trud ponie­siony przez jej miesz­kań­ców dla jej dobra. 


Byle Cię można wspo­móc, byle wspie­rać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umie­rać. 

Ostat­nie dwa wersy utworu są kon­ty­nu­acją myśli autora, że walka za ojczy­znę jest powo­dem do dumy. Nie­istotna jest cena, jaką przyj­dzie zapła­cić za ocalenie jej wolności. Powinno to stanowić nadrzędną wartość w życiu każ­dej osoby uwa­ża­ją­cej się za patriotę. Sam podmiot liryczny uważa się za patriotę, ponie­waż jest czło­wie­kiem, któ­remu nie­straszna jest bieda lub śmierć, by oka­zać wspar­cie Pol­sce. Ba, to nie wszystko. Dla autora odda­nie życia za ojczy­znę lub ponie­sie­nie obra­żeń w walce o nią jest wyra­zem praw­dziwego, głę­bo­kiego patrio­ty­zmu. Na takie poświę­ce­nie nie zdo­byłby się każdy, ponieważ, bądźmy szcze­rzy – takie podej­ście jest pod­szyte lek­kim sza­leń­stwem. Nieco wyprzedzając i nawią­zu­jąc do środ­ków sty­li­stycz­nych poja­wia­ją­cych się w utwo­rze, na któ­rych sku­pimy się za chwilę, warto zwrócić uwagę na to, że autor zasto­so­wał tutaj powtó­rze­nia. Mają one na celu uka­za­nie emo­cjo­nal­nego zaan­ga­żo­wa­nia podmiotu lirycznego w przekazywaną przez niego treść. 

Hymn do miło­ści Ojczy­zny - Ignacy Kra­sicki: interpretacja

„Hymn do miło­ści Ojczy­zny” można uznać za utwór jed­no­wąt­kowy. Naj­waż­niej­szym moty­wem, który się w nim poja­wia, jest patrio­tyzm postrze­gany jako nad­rzędna war­tość i cnota. Podobna tema­tyka poru­szana jest mię­dzy innymi w pie­śniach Jana Kocha­now­skiego, który tworzył w renesansie czy utwo­rach Adam Mic­kie­wi­cza i Juliu­sza Sło­wac­kiego, najważniejszych poetów romantyzmu, a więc epoki, która nadeszła po czasach twórczości Krasickiego. Waż­nym wąt­kiem jest także ojczy­zna. W tym przypadku rów­nież można zesta­wić twór­czość Igna­cego Kra­sickiego z dziełami Jana Kocha­now­skiego. „Hymn do miło­ści Ojczy­zny” może być wyko­rzy­stany przy pisaniu wypra­co­wa­ń na temat Pol­ski i Pola­ków. Ten motyw występuje w wielu utwo­rach pocho­dzą­cych ze wszystkich epok – zarówno ze śre­dnio­wie­cza, jak i z lite­ra­tury współ­cze­snej. Bar­dzo czę­sto wątek ten poja­wia się także w sztuce. Utwór Kra­sickiego można wyko­rzy­stać również w wypra­co­wa­niach, które poru­szają tema­tykę pol­skich hym­nów naro­do­wych. Hym­niczne pie­śni patrio­tyczne zaczęły poja­wiać się w Pol­sce w trzynastym wieku. Były popu­larne także w okre­sie zabo­rów (między innymi „Mazurek Dąbrow­skiego” czy „Boże, coś Pol­skę”), a także w cza­sie pierwszej i drugiej wojny świa­to­wej oraz okresu mię­dzywojennego. Jak widzisz, „Hymn do miło­ści Ojczy­zny”, choć jest utworem krótkim, to nie brak w nim treści. To bogactwo sprawia, że można śmiało wyko­rzy­stać go w wielu pra­cach pisemnych, które odnoszą się do walki o wolność, miłości do ojczyzny i kwestii patriotyzmu. 

„Hymn do miło­ści Ojczy­zny” sta­nowi nie tylko praw­dziwą skarb­nicę motywów, tre­ści i prze­kazów, ale i środ­ków sty­li­stycz­nych. Pierw­szym z nich, na który należy zwró­cić uwagę, jest wspo­mniana wcze­śniej apo­strofa, będąca bez­po­śred­nim zwro­tem do kogoś lub cze­goś – w tym przy­padku jest to umi­ło­wa­nie ojczy­zny. W hym­nie obecna jest także ana­fora, czyli roz­po­czę­cie wię­cej niż jed­nego wersu od tych samych słów. Poja­wia się w trze­ciej i czwar­tej linijce w słowach: „dla cie­bie”. W utwo­rze nie brakuje też powtórzeń, na przy­kład „nie żal”. W tek­ście znaj­dują się także per­so­ni­fi­ka­cje, czyli figury nada­jące przedmio­tom nie­oży­wio­nym lub zwie­rzę­tom ludz­kie cechy. Poza tym pamiętaj, że w hym­nie poja­wia się wiele epi­te­tów, to znaczy przy­miot­ni­ków, rze­czow­ni­ków lub imie­sło­wów okre­śla­ją­cych rze­czow­nik. W przy­padku „Hymnu do miło­ści Ojczy­zny” rolę epitetów najczę­ściej peł­nią przy­miot­niki. 

„Hymn do miło­ści Ojczy­zny” Igna­cego Kra­sickiego można w skró­cie nazwać pro­gra­mem patrio­ty­zmu. Jest on bar­dzo rady­kalny, ponie­waż wymaga od wier­nych ojczyź­nie oby­wa­teli cał­ko­wi­tego odda­nia i poświę­ce­nia. Najprawdopodobniej na Kra­sickim wzo­ro­wali się pisa­rze z okresu roman­ty­zmu, epoki, w której tendencje patriotyczne były wyjątkowo silne. W tym cza­sie nurt liryki patrio­tycz­nej prze­ży­wał swój roz­kwit. Co ważne, Krasicki jest uwa­żany za pre­kur­sora roman­tycz­nego myśle­nia. Wróćmy jed­nak do jego hymnu. Według podmiotu lirycz­nego wiernie słu­że­nie ojczyź­nie nie powinno być uwa­żane przez Pola­ków za przy­kry obo­wią­zek. Oby­wa­tele mają być dumni z moż­li­wo­ści cier­pie­nia za wol­no­ść swojej ojczy­zny. Słu­że­nie jej powinno być uważane za naj­więk­szy zaszczy­t, jakiego można doświad­czyć w życiu. Świad­czyło o praw­dzi­wym odda­niu i męstwie. Hymn ten mógł mieć także na celu uświa­do­mie­nie Pola­kom, że należy wal­czyć o ojczy­znę i zjednoczyć się w trudnym dla niej czasie. Utwór powstał w momencie, gdy niebezpieczeństwo kolejnych rozbiorów stawało się coraz bliższe, dlatego konieczne wydawało się ogromne poświę­ce­nie, by móc wyrwać kraj ze szpo­nów zabor­ców. Co cie­kawe, mimo upływu czasu hymn niewiele stracił na swej aktualności. Sta­nowi mani­fest praw­dziwego patrioty, jed­nak można interpretować go bar­dziej metaforycznie, adap­tu­jąc do dzi­siej­szych realiów i odzie­ra­jąc nieco z dra­ma­ty­zmu. 

I na koniec kilka słów dla ambit­nych

Zakoń­czy­li­śmy zasadnicze omó­wie­nie utworu. Zachę­camy cię jed­nak do wysłu­cha­nia kilku dodat­ko­wych waż­nych infor­ma­cji na temat analizowanego hymnu, dzięki któ­rym będziesz mógł zaim­po­no­wać nauczy­cie­lowi przy odpo­wie­dzi ust­nej lub podczas klasówki. Zwróć uwagę na budowę utworu, która jest sty­chiczna. Ozna­cza to, że nie podzie­lono go na strofy lub ina­czej zwrotki. Składa się z ośmiu nie­po­dzie­lo­nych wer­sów. Jest to jede­na­sto­zgło­sko­wiec – w każ­dym z wer­sów wystę­puje jede­na­ście sylab. Na pewno znasz lub poznasz w przy­szło­ści wię­cej utwo­rów tego typu. Może być to na przykład „Odprawa posłów grec­kich” Jana Kocha­now­skiego, „Mona­cho­ma­chia” Igna­cego Kra­sickiego – zauważ, że to jego kolejny jedenastozgłoskowiec, czy „Boska kome­dia” Dan­tego Ali­ghieri.

W „Hym­nie do miło­ści Ojczy­zny” poja­wia się też śred­niówka, czyli wewnętrzny podział wersu po pią­tej syla­bie. To stały układ w jede­na­sto­zgło­skow­cach pisa­nych w języku pol­skim. Utwór ma regu­larną budowę. Cechuje go duża ryt­micz­ność. Warto zapa­mię­tać, jakie cechy mają rymy w tym hymnie. Są dokładne, żeń­skie i nieparzyste (układ ab a­b ab cc). Przy jego oma­wia­niu warto, abyś przy­po­mniał sobie, czym są rymy żeń­skie. W rymach żeń­skich wystę­puje zgod­ność brzmie­nia samo­gło­sek w przed­ostat­niej i ostatniej syla­bie.

Oma­wia­jąc „Hymn do miło­ści Ojczy­zny”, warto wspomnieć także o innych utworach, które odgry­wały rolę hym­nów pań­stwo­wych. Należą do nich mię­dzy innymi „Bogu­ro­dzica”, która powstała w śre­dnio­wie­czu na przełomie trzynastego i czternastego wieku, „Mazu­rek Dąbrow­skiego” Józefa Wybic­kiego z roku tysiąc siedemset dziewięćdziesiątego siódmego oraz „Rota” Marii Konop­nic­kiej z tysiąc dziewięćset ósmego roku. Naj­waż­niej­szym hym­nem, który należy znać, jest „Mazu­rek Dąbrow­skiego”. Zarówno on, jak i „Hymn do miło­ści Ojczy­zny” są utwo­rami powsta­łymi w tej samej epoce lite­rackiej – w oświe­ce­niu. Pisząc wypracowania na temat tego hymnu, można zwrócić uwagę także na utwory, w któ­rych ojczy­zna uka­zana jest jako coś mało zna­czą­cego, wręcz żało­snego i god­nego pogardy. Motyw ten poja­wia się w „Pej­zażu” Sta­ni­sława Gro­cho­wiaka oraz w „Modli­twie dzięk­czynnej z wymówką” Andrzeja Bursy. Są to utwory z nurtu lite­ra­tury współ­cze­snej, dla­tego można w świetny spo­sób uka­zać, jak na prze­strzeni wie­ków kształ­to­wało się postrze­ga­nie ojczy­zny, Pol­ski oraz patrio­ty­zmu. Ostat­nią ważną infor­ma­cją, którą każdy ambitny uczeń powi­nien zapa­mię­tać, jest fakt, że „Hymn do miło­ści Ojczy­zny” jest para­frazą „Pie­śni do dosko­na­ło­ści” Ary­sto­te­lesa.