Koniec z wkuwaniem, nowy termin egzaminu i matura bez jednego przedmiotu. Rewolucja w szkołach od 2026 roku

• Ministerstwo Edukacji przygotowało reformę, która ma zmienić polskie szkoły, skupiając się na kompetencjach zamiast na zapamiętywaniu.
• Zmiany obejmą m.in. przeniesienie egzaminu ósmoklasisty na kwiecień i usunięcie łaciny z matury.
• Dowiedz się, kiedy nowe przepisy wejdą w życie i jak wpłyną na uczniów i nauczycieli!

Polski system edukacji stoi u progu jednej z największych reform od lat. Ministerstwo przygotowało projekt ustawy, który ma odmienić oblicze szkół, przesuwając ciężar z zapamiętywania treści na rozwijanie kompetencji i samodzielnego myślenia. Jak podaje portal Rynek Zdrowia, zmiany będą wprowadzane etapami, a pierwsze z nich odczujemy już we wrześniu 2026 roku.

Koniec z zasadą "zakuć, zdać, zapomnieć"?

Główną ideą reformy jest fundamentalna zmiana filozofii nauczania. Zamiast tradycyjnych "treści nauczania", w podstawie programowej znajdą się "oczekiwane efekty uczenia się" oraz "wymagania w zakresie doświadczeń edukacyjnych". Co to oznacza w praktyce? Szkoła ma wreszcie skupić się na tym, by uczniowie potrafili wykorzystać zdobytą wiedzę w realnym życiu, a nie tylko recytować ją na sprawdzianach.

Jak informowała "Rzeczpospolita", powołując się na wiceminister edukacji Katarzynę Lubnauer, celem jest przywrócenie radości z nauki i odejście od nieustannej pogoni za ocenami.

Egzamin ósmoklasisty wcześniej, matura bez łaciny

Zmiany, które najbardziej zainteresują uczniów i rodziców, dotyczą egzaminów. To już pewne:

• Egzamin ósmoklasisty zostanie przeniesiony z maja na kwiecień. Ma to usprawnić cały proces rekrutacji do szkół średnich i pozwolić na ogłoszenie wyników jeszcze przed rozpoczęciem wakacji.
• Z matury znika łacina jako język obcy. Ministerstwo uznało, że przedmiot ten nie spełnia już współczesnych wymogów komunikacyjnych, które są kluczowe w nauce języków obcych.

To nie wszystko. Szkoły zyskają także prawo do organizowania zajęć fakultatywnych, które, choć nieobowiązkowe, będą miały ustaloną podstawę programową i pozwolą uczniom rozwijać swoje zainteresowania.

Harmonogram zmian i nowe uprawnienia dla szkół

Reforma została rozpisana na kilka lat. Nowe podstawy programowe zaczną obowiązywać:

• od września 2026 r. w przedszkolach oraz w klasach I i IV szkół podstawowych,
• od września 2027 r. w szkołach ponadpodstawowych (liceach, technikach i szkołach branżowych).

Projekt przewiduje również odciążenie dyrektorów szkół. Kuratorzy oświaty nie będą już musieli opiniować arkuszy organizacyjnych placówek, co przyspieszy pracę i da więcej autonomii organom prowadzącym, czyli najczęściej samorządom.

Cały projekt, który nowelizuje aż siedem ustaw oświatowych (w tym Kartę Nauczyciela), znajduje się obecnie na etapie konsultacji społecznych. Oznacza to, że jego ostateczny kształt może jeszcze ulec drobnym modyfikacjom, jednak główne założenia rewolucji w edukacji pozostają niezmienne.