System EU ETS 2, którego uruchomienie planowane jest na 2027 rok, ma rozszerzyć obecny unijny system handlu emisjami (ETS) na kolejne sektory gospodarki – przede wszystkim budownictwo oraz transport drogowy. Jego wdrożenie to ważny i ambitny krok w kierunku realizacji celów klimatycznych Unii Europejskiej, zakładających osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Kiedy wejdzie w życie ETS 2?
Polska chce przesunąć termin wejścia w życie ETS 2 o trzy lata, na 2030 rok. - To bardzo dużo czasu, który możemy wykorzystać, by wymienić kopciuchy i zrealizować termomodernizację w większej liczbie prywatnych domów. Mam duże plany wsparcia termomodernizacji różnych budynków w drugiej części kadencji ze środków NFOŚiGW. Chcę kontynuować termomodernizację szkół, uruchomić program dla szpitali. Myślę też o zasobach miejskich - domach wielorodzinnych, kamienicach - przyznała w rozmowie z Money.pl minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.
O ile mogą wzrosnąć ceny paliw po wejściu ETS 2?
Jeśli rząd nie dojdzie do porozumienia ws. terminu z Komisją Europejską, czekają nas skokowe podwyżki cen paliw. - Wzrosty kosztów są uzależnione od tego, jak emisyjne jest dane paliwo. Oczywiście najbardziej emisyjny jest węgiel, dlatego w przypadku ogrzewania tym paliwem koszty mogą wzrosnąć najbardziej, w pesymistycznym scenariuszu nawet o 450 zł/tonę, paliwo według szacunków KOBiZE (Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami / Instytut Ochrony Środowiska - red.) to 40-50 groszy za litr benzyny lub diesla. Niemniej to właśnie te elementy chcemy zmienić, prowadząc negocjacje z KE, przypominam bowiem, że to konsekwencje rozwiązań wynegocjowanych przez poprzedni rząd PiS - wyjaśniła Paulina Hennig-Kloska.
Aktualne ceny paliw. Ile kosztuje benzyna, diesel i LPG?
- Rewizja ETS jest zapowiedziana, będziemy nad nią pracować w pierwszej połowie przyszłego roku. (...). W przypadku ETS 2, dyrektywy przyjętej za czasów rządu premiera Morawieckiego, chcemy wywalczyć modyfikację zmniejszającą wpływ na rachunku gospodarstw domowych i odsunąć wejście w życie tej reformy w czasie - dodała.
Rola odnawialnych źródeł energii
Minister klimatu i środowiska podkreśliła potrzebę zwiększenia efektywności wykorzystania odnawialnych źródeł energii, m.in. poprzez rozwój magazynów energii i elektryfikację ciepłownictwa, co pozwoli lepiej zagospodarować nadwyżki produkcji w momentach szczytowych. Obecnie duża część energii z OZE jest tracona – w 2024 roku było to aż 700 GWh – z powodu niedostatecznej infrastruktury odbioru i magazynowania. Resort zapowiada nadrabianie tych zaległości oraz zwiększenie elastyczności systemu energetycznego, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, m.in. dzięki rozwojowi lądowych elektrowni wiatrowych. Celem tych działań jest obniżenie średnich cen energii i tym samym kosztów dla gospodarstw domowych, mimo że ceny nadal kształtowane są przez najdroższe źródła, takie jak elektrownie gazowe i węglowe.
Nowy Nissan LEAF, zdjęcia: