Via Baltica w Polsce: 310 kilometrów nowoczesnej trasy
Via Baltica, fragment drogi międzynarodowej E67, łączy Finlandię, Estonię, Łotwę i Litwę z Polską. W naszym kraju prowadzi od granicy w Budzisku przez S61 do Ostrowi Mazowieckiej i dalej S8 do Warszawy. Od początku października 2025 r. cała trasa o długości 310 km jest już drogą ekspresową o dwóch jezdniach, co oznacza koniec wieloletnich etapów budowy.
Obwodnica Łomży z najdłuższym mostem w woj. podlaskim
Najważniejszym brakującym elementem była obwodnica Łomży. Odcinek ma 12,9 km i wyprowadza ruch tranzytowy z miasta. Powstały trzy węzły: Łomża Zachód, Nowogród i Łomża Północ. Koszt inwestycji to 713,4 mln zł, a jednym z jej najbardziej spektakularnych elementów jest most nad doliną Narwi – najdłuższy w województwie podlaskim. Ma 1205 metrów, spoczywa na 1917 palach, zużyto do jego budowy 40 tys. m³ betonu (około 5 tys. betoniarek) i 6 tys. ton stali. Pod mostem znalazły się przejścia dla zwierząt i drogi lokalne.
Problemy i opóźnienia
Budowa obwodnicy Łomży nie obyła się bez komplikacji. Pierwszy wykonawca – włoska firma TOTO – mimo uzyskanych pozwoleń, nie rozpoczął robót. GDDKiA zerwała z nim kontrakt w maju 2021 roku. Kolejny przetarg wygrało konsorcjum NDI, ale z powodów formalnych oferta została unieważniona. Dopiero w maju 2022 r. podpisano skuteczną umowę z firmą Intercor, która dokończyła projekt.
Via Baltica kosztowała 11 mld zł
Koszt budowy wszystkich polskich odcinków Via Baltica to ponad 11 mld zł. Z tego blisko 6 mld zł pochodziło z dofinansowania unijnego (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko oraz FEnIKS 2021-2027). Sam odcinek Łomża Zachód – Kolno otrzymał dofinansowanie w wysokości 440,4 mln zł (I faza) i 245,9 mln zł (II faza).
Historia budowy Via Baltica w Polsce
Budowa Via Baltica w Polsce trwała ponad dekadę. Pierwsze odcinki powstawały już w latach 2013–2015 (obwodnice Stawisk, Augustowa, Szczuczyna). Ale pomysł budowy trasy łączącej Polskę z Litwą, Łotwą, Estonią i Finlandią pojawił się już w latach 90. Latami toczyły się jednak dyskusje i spory dotyczące przebiegu trasy.
Tak powstawała trasa S61 - oddanie do ruchu:
- 19 grudnia 2013 r. – obwodnica Stawisk (jedna jezdnia DK61, długość 6,5 km). Druga jezdnia oddana wraz z odcinkiem S61 Kolno - Stawiski 9 sierpnia 2021 r.
- 7 listopada 2014 r. – obwodnica Augustowa, w tym 12,7 km dwujezdniowej drogi ekspresowej S61 od węzła Raczki do Suwałk (Budowa obwodnicy Augustowa początkowo miała przebiegać przez dolinę Rospudy, co w 2007 roku wywołało gwałtowne protesty organizacji ekologicznych sprzeciwiających się ingerencji w obszary chronione Natura 2000. Ostatecznie w 2009 r. rząd zmienił przebieg trasy, kierując ją przez tereny rolnicze, a gotową obwodnicę oddano do użytku w 2014 roku)
- 13 listopada 2015 r. – obwodnica Szczuczyna (jedna jezdnia DK61, długość 8 km). Otwarcie drugiej jezdni nastąpiło 15 maja 2020 r.
- 13 kwietnia 2019 r. – obwodnica Suwałk (12,8 km)
- 14 lipca 2021 r. – odcinek Śniadowo - Łomża Południe (17 km)
- 9 sierpnia 2021 r. – odcinki Kolno - Stawiski (16,4 km) oraz Stawiski - Szczuczyn (18 km)
- 31 grudnia 2021 r. – odcinek Wysokie - Raczki (20,2 km)
- 13 września 2022 r. – odcinek Szczuczyn - Ełk Południe (23,3 km)
- 22 grudnia 2022 r. – odcinek Suwałki - Budzisko (24 km)
- 2 czerwca 2023 r. – odcinek Łomża Południe - Łomża Zachód (7,3 km), oddany do użytkowania po zakończeniu budowy węzła Łomża Zachód
- 12 sierpnia 2023 r. – odcinek Ełk Południe - Kalinowo (19,5 km)
- 13 października 2023 r. – odcinek Ostrów Mazowiecka Północ - Śniadowo (19,5 km)
- 30 września 2024 r. – udostępnienie do ruchu jednej jezdni obwodnicy Łomży (12,9 km)
- 2 października 2025 r. – oddanie do ruchu drugiej jezdni obwodnicy Łomży (12,9 km)
Dlaczego Via Baltica jest tak ważna?
To nie tylko trasa dla kierowców jadących na Suwalszczyznę czy do krajów bałtyckich. Via Baltica o długości 970 km (trwa przebudowa/ rozbudowa odcinków w Estonii i na Litwie) jest częścią europejskiej sieci TEN-T, a więc korytarzy łączących Morze Północne, Bałtyckie, Czarne i Egejskie. To główny szlak transportowy, którym poruszają się ciężarówki z Finlandii, Estonii, Łotwy i Litwy w stronę Polski i dalej Europy Zachodniej.
To najdłuższy most drogowy w Podlaskiem. Przeprawa nad doliną Narwi ma ponad kilometr (zdjęcia 2024):
