Jakie są plany finansowe Ministerstwa Nauki?
W tegorocznym konkursie dotyczącym finansowania specjalnej aparatury naukowo-badawczej ujawniono znaczną różnicę między potrzebami polskich jednostek badawczych a dostępnym budżetem. Symbolem tej sytuacji stał się radioteleskop Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, który początkowo nie otrzymał finansowania, mimo pozytywnej oceny wniosku. Wiceminister nauki, prof. Marek Gzik, ogłosił, że resort przeznaczył dodatkowe 60 mln zł na wsparcie kolejnych projektów z listy.
Jakie projekty mogą liczyć na wsparcie?
Początkowo tylko 11 z 175 pozytywnie ocenionych wniosków otrzymało finansowanie. Wiceminister Gzik przyznał, że trudno przewidzieć, ile projektów z listy zostanie dofinansowanych, ponieważ różnią się one budżetami. Dodał: „O tym będziemy wkrótce decydować”. Wiceminister wyraził nadzieję, że mogą pojawić się jeszcze dodatkowe środki.
Jakie są wyzwania finansowe dla nauki?
Wnioski złożone w tegorocznej edycji konkursu opiewały na kwotę 500 mln zł, podczas gdy dostępna pula wynosiła 170 mln zł, z czego część środków była już przyznana w poprzednich latach. Wiceminister Gzik podkreślił, że presja medialna i polityczna wpływa na decyzje finansowe, co może być niekorzystne dla obiektywnej oceny projektów.
Czy uczelnie mogą same finansować projekty?
Wiceminister Gzik zauważył, że uczelnie dysponują różnymi źródłami finansowania, w tym subwencjami, które przeznaczane są zarówno na wynagrodzenia, jak i na utrzymanie potencjału naukowego. Wskazał, że nie tylko konkursy decydują o możliwości wykorzystania aparatury naukowej. „Musimy na to szerzej spojrzeć – i my tak na to patrzymy” – zaznaczył.
Co czeka naukę w przyszłości?
Minister nauki Marcin Kulasek zapewnił o wzroście budżetu na naukę w przyszłym roku, choć będzie to niewielki wzrost o 4,2 procent. Wiceminister Gzik wyraził nadzieję na pojawienie się dodatkowych środków w projekcie budżetu na 2026 rok.
Jakie zmiany czekają Polską Akademię Nauk?
Podczas rozmowy w Studiu PAP, wiceminister Gzik odniósł się do projektu nowelizacji ustawy o Polskiej Akademii Nauk. Podkreślił, że reforma jest kompromisem między oczekiwaniami instytutów, korporacji a resortem. Projekt został już uzgodniony i wkrótce powinien być opublikowany. „Myślę, że z początkiem przyszłego roku jest szansa na to, żeby już tę sprawę zakończyć” – powiedział prof. Gzik.
Jakie są plany dotyczące programu doskonałościowego?
Wiceminister Gzik odniósł się także do programu doskonałościowego dla instytutów naukowych, który miał ruszyć w 2026 roku. Obecnie planuje się ogłoszenie naboru w drugiej połowie roku. Wiceminister zauważył, że „przy tych możliwościach, jakie mamy na przyszły rok, nie widzę tego w optymistycznych kolorach. (…) Dzisiaj nie mamy na to środków”.
Źródło PAP.
