- Sojusznicy z NATO spotkali się, aby omówić wniosek Polski o konsultacje na podstawie art. 4 Traktatu Waszyngtońskiego, wyrażając solidarność i potępiając działania Rosji.
- Większość dronów naruszających polską przestrzeń powietrzną przyleciała z Białorusi; zanotowano łącznie 19 naruszeń, z czego 3 drony zostały zestrzelone.
- Polska po raz trzeci w historii skorzystała z artykułu 4, który umożliwia konsultacje w NATO w przypadku zagrożenia integralności terytorialnej, niezależności politycznej lub bezpieczeństwa państwa członkowskiego.
- Więcej informacji znajdziesz na eska.pl
NATO reaguje na wniosek Polski
— Sojusznicy spotkali się dzisiaj rano i omówili sytuację w związku z wnioskiem Polski o konsultacje w oparciu o art. 4 Traktatu Waszyngtońskiego — przekazał Mark Rutte dziennikarzom. Premier podkreślił, że państwa członkowskie wyraziły pełną solidarność z Polską oraz potępiły działania Rosji.
Rutte wskazał, że incydent z dronami nie był wydarzeniem jednostkowym. — Pełna ocena tego incydentu obecnie trwa, natomiast jasnym jest to, że naruszenia wczorajszej nocy nie stanowią wyizolowanego incydentu — powiedział. Dodał również, że NATO „blisko monitoruje sytuację na wschodniej flance”, a systemy obrony powietrznej pozostają w gotowości.
Rosyjskie drony i nocne naruszenia granic
Według premiera, większość dronów, które naruszyły polską przestrzeń powietrzną, nadleciała bezpośrednio z Białorusi. Łącznie zanotowano 19 naruszeń, z czego trzy bezzałogowce zostały zestrzelone. Donald Tusk przekazał, że sytuacja była poważna, a działania wojska miały charakter obronny.
Incydent przypomniał, że Polska już w przeszłości korzystała z artykułu 4. Po raz pierwszy uczyniono to w 2014 r., w związku z rosyjską agresją na Krymie i w Donbasie, a następnie w 2022 r., wspólnie z grupą sojuszników, po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę.
Artykuł 4 i jego znaczenie dla bezpieczeństwa
Zgodnie z artykułem 4 Traktatu Waszyngtońskiego, każde państwo członkowskie NATO może zażądać konsultacji, jeśli uzna, że zagrożona jest jego integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo. Rada Północnoatlantycka — główny polityczny organ decyzyjny Sojuszu — analizuje wówczas sytuację i podejmuje decyzję o ewentualnych wspólnych działaniach.
— Konsultacje wzmacniają polityczny wymiar NATO, dając państwom członkowskim możliwość wyrażania opinii i zaprezentowania oficjalnych stanowisk. Nadają również NATO aktywną rolę w dyplomacji prewencyjnej, zapewniając środki pomagające uniknąć konfliktu zbrojnego — czytamy na stronie Sojuszu.
Najczęściej w historii NATO na artykuł 4 powoływała się Turcja. Było tak m.in. w 2003 r. podczas konfliktu w Iraku oraz w 2012 r., gdy syryjskie pociski spadły na terytorium tego kraju. Polska sięgała po ten mechanizm trzykrotnie — w 2014, 2022 i obecnie w 2025 roku.
