RCB szykuje plany ewakuacyjne. Rząd przygotowuje się na czarny scenariusz. „Musimy wyciągać wnioski z tego, co się działo na Ukrainie”

Wytyczne nie odgórne, lecz praktyczne

RCB nie chce tworzyć planów zza biurka. Jak zaznacza Zbigniew Muszyński, dyrektor Centrum, działania są prowadzone w ścisłej współpracy ze Sztabem Generalnym WP.

- Będziemy szykowali wytyczne zgodnie z tym duchem, żeby nie narzucać czegoś na siłę, ponieważ wiadomo, że ludzie na dole najczęściej wiedzą lepiej, jak wygląda sytuacja – powiedział w rozmowie z InfoSecurity24.pl.

Wytyczne mają być narzędziem wspierającym wojewodów, którzy poniosą główną odpowiedzialność za przygotowanie terenowych planów ewakuacji. RCB i Sztab Generalny przygotują również Plan Krajowy, uwzględniający punkty styku między województwami oraz granicami państwa.

Wnioski z Ukrainy i przyszłość ochrony ludności

Wiele z nowych rozwiązań wynika z obserwacji działań ewakuacyjnych na Ukrainie. Dyrektor RCB podkreśla konieczność dostosowania strategii do współczesnych realiów:

- Musimy wyciągać wnioski z tego, co się działo na Ukrainie i musimy to dostosować do współczesnej rzeczywistości” – zaznacza Muszyński.

Centrum planuje także stworzenie poradnika dla obywateli, który pomoże im zrozumieć zasady alarmowania i postępowania w czasie zagrożenia.

Nowe przepisy mają również na celu edukację społeczeństwa i budowanie świadomości obywatelskiej. Jak zauważa szef RCB, „w sytuacjach trudnych bezpieczeństwa, każdego trzeba najpierw wyedukować w zakresie świadomości, jakie zagrożenia każdego mogą czekać”.

Nowelizacja prawa i dyrektywa CER

Ważnym elementem prac RCB jest nowelizacja ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Polska jest na końcowym etapie wdrażania unijnej dyrektywy CER dotyczącej ochrony podmiotów krytycznych. Jak tłumaczy Muszyński, kluczowa zmiana polega na przesunięciu uwagi z ochrony samej infrastruktury na ochronę „całej usługi”.

-Dyrektywa CER mówi o konieczności zmiany podejścia do bezpieczeństwa w zakresie podmiotów kluczowych, krytycznych – mówi.

Oznacza to, że istotne jest nie tylko zabezpieczenie fizycznych obiektów, ale również wszystkich elementów łańcucha świadczących daną usługę.

Nowe kompetencje RCB w systemie ochrony ludności

Ustawa o ochronie ludności, która weszła w życie w styczniu 2025 roku, znacznie poszerzyła rolę RCB. Artykuł 22 tego aktu określa zadania Centrum, w tym przygotowanie wytycznych ewakuacyjnych, współpracę z NATO i UE oraz koordynację systemu powiadamiania społeczeństwa. RCB będzie odpowiedzialne m.in. za komunikaty przekazywane przez radio i telewizję.

- Ta ustawa daje nam jeszcze większe podstawy. (...) Zwiększa się również kwestia związana z powiadomieniem społeczeństwa o różnych zagrożeniach” – zaznacza dyrektor.

To oznacza nie tylko rozszerzenie kompetencji, ale też rosnącą odpowiedzialność w sytuacjach kryzysowych.

Decyzje dziś, bezpieczeństwo jutro

Prace nad planami ewakuacyjnymi i nowelizacją prawa to nie tylko reakcja na zagrożenia, ale także element budowy nowoczesnego, odpornego systemu zarządzania kryzysowego. Jak mówi Muszyński, nie da się nadrobić kilkudziesięcioletnich zaniedbań w kilka miesięcy, ale „będziemy się starać”. Dzięki skoordynowanemu wysiłkowi rządu, samorządów i służb mundurowych, Polska ma szansę zyskać sprawny mechanizm ochrony ludności na miarę XXI wieku.

Opracował: Dawid Piątkowski, źródło: InfoSecurity 24