"Lex Kaczyński" w Dzienniku Ustaw. Nowelizacja po cichu podpisana przez prezydenta

Jak wynika z informacji na stronie internetowej Kancelarii, Prezydenta RP Andrzej Duda podpisał nowelizację 22 marca.

Uchwalona pod koniec stycznia przez Sejm nowela zmienia m.in. próg wartości sporu dzielący sprawy między sądy rejonowe i okręgowe. Sprawami, w których wartość przedmiotu sporu będzie niższa niż 100 tys. zł, zajmą się działające w danym okręgu, sądy rejonowe.

Pojawi się nowe postępowanie z udziałem konsumentów. W takich postępowaniach konsument będzie mógł "wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla miejsca swojego zamieszkania", a przepisy o postępowaniu z udziałem konsumentów będą miały zastosowanie także w przypadku, gdy przedsiębiorca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

Nowe przepisy przewidują obniżenie opłat komorniczych i powiązanie ich wysokości z rzeczywistymi efektami pracy komornika, aby zwiększyć dostęp wierzycieli do instytucji zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przed wszczęciem lub w toku procesu.

Szczególne kontrowersje podczas prac legislacyjnych wywołał jeden z zapisów nowelizacji dotyczący publikacji przeprosin orzeczonych wyrokiem sądu. Zgodnie z tym zapisem zmienią się zasady publikacji przeprosin ws. naruszenia dóbr osobistych. Przewidziano, że jeśli pozwany nie opublikuje przeprosin, sąd będzie mógł nakazać ich opublikowanie na łamach ogólnodostępnego Monitora Sądowego i Gospodarczego na koszt pozwanego. Treść będą mogły powielać inne media. Sąd będzie mógł również nałożyć na pozwanego do 15 tys. zł grzywny. Przepis ma dotyczyć także postępowań będących już w toku.

W końcu stycznia resort sprawiedliwości w odpowiedzi na medialne publikacje wiążące postępowanie w sprawie wykonania orzeczenia w procesie Radosława Sikorskiego z Jarosławem Kaczyńskim i uchwalenie nowelizacji Kpc oświadczył, że "całkowicie fałszywe jest twierdzenie, że nowa regulacja to lex Kaczyński".

"Informacja, że Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa nieprawomocnie przyznał Radosławowi Sikorskiemu od prezesa Jarosława Kaczyńskiego ogromną kwotę 708 480 zł w celu pokrycia kosztów opublikowania przeprosin na portalu Onet, ukazała się na początku grudnia 2022 r. Natomiast prace nad nowym przepisem dotyczącym zasad publikowania przeprosin zostały podjęte wiele miesięcy wcześniej" - podkreśliło MS.

Poprawki zmierzające do wykreślenia tego przepisu wprowadził Senat, ale Sejm je 9 marca odrzucił.

Sejm przyjął natomiast poprawkę, która zobowiązała resort sprawiedliwości do przeprowadzenia przeglądu funkcjonowania przepisów tej nowelizacji i przedstawienia parlamentowi pisemnej informacji o jej skutkach po trzech latach od wejścia w życie noweli.

Inna z merytorycznych poprawek senackich przyjętych przez Sejm dotyczy uelastycznienia zapisów odnoszących się do postąpienia, czyli kwoty, o jaką zmienia się podczas licytacji komorniczej proponowana cena. Senatorowie uznali, że próg przy licytacjach ruchomości określony na 5 proc. ceny wywołania, może być wartością "blokującą" licytację. W związku z tym próg ten został uelastyczniony w zależności od wartości ruchomości. Zasadniczo postąpienie nie mogłoby wynosić mniej niż 5 proc. ceny wywołania, ale jeśli wartość ta przekracza 100 tys. zł - mniej niż 1 proc. ceny wywołania.

Według Ministerstwa Sprawiedliwości, które przygotowało nowelizację, zmiany mają przyspieszyć i uprościć postępowania cywilne, szczególnie postępowania uproszczone oraz sprawy gospodarcze. "Cele są oczywiste: przyspieszenie postępowań i odbiurokratyzowanie sądów, a także cele prokonsumenckie" - mówił PAP we wrześniu zeszłego roku wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.