Spis treści
Glistnik jaskółcze ziele. Popularna roślina ludowa na liście zakazanych
10 września 2024 roku Zespół ds. Suplementów Diety przy GIS przyjął Uchwałę nr 1/2024, która rozszerzyła listę zakazanych substancji o Chelidonium majus L., czyli glistnik jaskółcze ziele.
Choć roślina od wieków stosowana była w medycynie ludowej, najnowsze badania wskazują, że może być niebezpieczna dla zdrowia:
- alkaloidy zawarte w glistniku mogą powodować uszkodzenie, zapalenie lub niewydolność wątroby,
- wyciągi z rośliny mogą prowadzić do nudności, bólu brzucha, wymiotów i biegunki,
- większe dawki mogą powodować zawroty głowy, senność lub drgawki,
- u niektórych osób po spożyciu odnotowano zaburzenia rytmu serca.
Obecnie trwają prace nad formalnym wpisaniem glistnika do oficjalnego wykazu substancji zakazanych w suplementach diety w Polsce.
Suplementy pod lupą GIS i Ministerstwa Zdrowia
Jak przypomina Portal Polityka Zdrowotna, na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 13 marca 2024 roku (Dz.U. 2024, poz. 420) obowiązuje w Polsce zakaz stosowania w suplementach diety substancji mogących zagrażać zdrowiu konsumentów.
Z obrotu wyeliminowano składniki o działaniu pobudzającym, toksycznym lub zaburzającym gospodarkę hormonalną.
Substancje zakazane w suplementach diety
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w suplementach diety nie mogą znajdować się:
- chlorowodorek johimbiny,
- DMAA (1,3-dimetyloamylamina) i jej pochodne,
- ewodiamina,
- SARMs (np. andaryna, ligandrol, ostaryna, RAD-140),
- higenamina,
- hordenina,
- ibutamoren (MK-677),
- pankreatyna,
- pieprz metystynowy (Piper methysticum),
- świerzbiec właściwy (Mucuna pruriens).
To składniki często występujące w preparatach „na siłę i odchudzanie”. W wielu przypadkach wywołują one poważne skutki uboczne - od zaburzeń rytmu serca i ciśnienia, po uszkodzenia wątroby czy zaburzenia hormonalne.
Suplementy diety podlegają ścisłym regulacjom
Produkcja i dystrybucja suplementów diety w Polsce odbywa się zgodnie z przepisami krajowymi i unijnymi. Kluczowe regulacje to:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 9 października 2007 r. – określa dopuszczalne formy chemiczne witamin i składników mineralnych,
- Rozporządzenie (WE) nr 1925/2006 – reguluje substancje zakazane, ograniczone lub wymagające kontroli,
- Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/2470 – ustanawia unijny wykaz tzw. nowej żywności (Novel Food),
- Katalog Novel Food,
- aktualizowana lista substancji niedozwolonych przez GIS i Ministerstwo Zdrowia.
Każdy producent ma obowiązek upewnić się, że używane składniki są dozwolone, a ich dawki mieszczą się w określonych limitach bezpieczeństwa.
Odpowiedzialność producentów i konsekwencje naruszeń
Firmy wprowadzające suplementy na rynek muszą:
- znać aktualne limity dawek określone w przepisach,
- zapewniać rzetelne etykietowanie i bezpieczeństwo produktu,
- kontrolować jakość surowców i dostawców,
- śledzić zmiany w prawie.
Nieprzestrzeganie zasad może skutkować karami finansowymi, nakazem wycofania produktu z rynku, a nawet odpowiedzialnością karną.
GIS przypomina, że suplementy diety nie są lekami i nie mogą zawierać substancji o działaniu farmakologicznym.
Oprac. Jakub Sadkowski, źródło: Rynek Zdrowia
