Komunista, a może komunikant? Jak było ponad 10 lat temu
„Witam, czy dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej to komunista?” . Takie pytanie padło w Poradni Językowej PWN w 2009 roku. Odpowiedź na pewno zaskoczyła niejedną osobę.
- We współczesnym języku polskim brakuje w powszechnym użyciu jednoczłonowej nazwy określającej dziecko, które przystępuje do Pierwszej Komunii Świętej – odpowiedział na początku dr hab. Piotr Sobotka.
Jak zaznaczył, w teorii można nazwać takie dziecko komunistą, ale lepiej tego unikać przez negatywne konotacje. Badacz podpowiedział, że dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej może też być komunikantem. To słowo pochodzące z języka niemieckiego. Jednak przez znaczenie tego słowa w języku polskim (opłatek), nie może być ono uznane jako powszechne w kontekście dziecka.
Jak się mówi na dziecko idące do Pierwszej Komunii Świętej? Najczęstsza forma
- Najbardziej rozpowszechnioną nazwą ‘dziecka idącego do Pierwszej Komunii’ jest komunista, ale jest to określenie brane w cudzysłów dystansujący i pozbawione charakteru oficjalnego. W moim przekonaniu żadne z zaproponowanych wyrażeń nie ma szans na wejście do systemu leksykalnego polszczyzny ogólnej. Gdybym miał jednak wybierać pomiędzy nimi, zdecydowałbym się na słowo komunikant, uznając je za homonimiczne do komunikant w znaczeniu ‘opłatek’, zwłaszcza, że to ostatnie występuje głównie w liczbie mnogiej, w formie komunikanty, a liczba mnoga dla znaczenia pierwszego miałaby postać komunikanci – skomentował badacz.
W odpowiedziach od innych badaczy pojawiły się dopiski, że można używać także formy „pierwszokomunista” jako analogia do słowa „pierwszokomunijny”.
Jak nazwać dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej? SJP w 2023 roku
W związku z brakiem jednoznacznej odpowiedzi postanowiliśmy zapytać w 2023 roku Poradnię Językową PWN o to, jak można nazwać dziecko idące do Pierwszej Komunii Świętej. Oto co nam napisano
- We współczesnej polszczyźnie nadal nie mamy – neutralnej stylistycznie (wspólnoodmianowej) – jednoczłonowej nazwy określającej ‘dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej’. Oba występujące w uzusie wyrazy – komunista i pierwszokomunista – są nacechowane stylistycznie, co sprawia, że nie można się nimi w pełni swobodnie posługiwać w określonych stylach funkcjonalnych – odpisał Adam Wolański.
Jednocześnie zaznaczył, że określenie „komunista” ma bardziej charakter potoczny i żartobliwy. W zasadzie nie powinno być używane poza komunikacją nieoficjalną.
Według Adama Wolańskiego charakter potoczny mają również następujące określenia:
- pierwszokomunista - dziecko przygotowujące się do przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej;
- pierwszokomunistka - ziewczynka przygotowująca się do przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej.
Jak więc nazwać dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej?
- Z uwagi na swoją przejrzystość słowotwórczą, pierwszokomunista wyraz ten jest lepszym wyborem i – mimo swej potoczności – jest dużo częściej spotykany w tekstach medialnych – podsumował Adam Wolański.
Polecany artykuł:
