Zasiłek pogrzebowy to wypłacany przez ZUS zwrot poniesionych kosztów pogrzebu. Od 1 marca 2011 r. kwota zasiłku nie zmieniła się i wynosi maksymalnie 4 tys. zł. W 2023 roku ZUS wypłacił ponad 354 tys. zasiłków pogrzebowych na łączną kwotę prawie 1,4 mld zł.
Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:
- osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub renty
- osoby mającej ustalone prawo do emerytury pomostowej
- ubezpieczonego, w tym ubezpieczonego z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia
- osoby mającej ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
- osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia
- członka rodziny rencisty i emeryta
O zwrot kosztów pogrzebu może wystąpić do ZUS nie tylko rodzina zmarłego, ale także każda osoba i instytucja, która te koszty udokumentuje. Może to być zarówno dom pomocy społecznej, gmina lub pracodawca, jak i sąsiad czy przyjaciel osoby zmarłej. Osoby obce, które występują do ZUS o zasiłek pogrzebowy muszą szczegółowo udokumentować poniesione wydatki.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższych jednak niż 4 tys. zł. Gdy koszty pogrzebu pokryje więcej niż jedna osoba, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby proporcjonalnie do poniesionych kosztów.
- Tego, jakie koszty należy uznać za koszty pogrzebu, nie określa żadna ustawa - wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. - Tak więc przyjmuje się, że sam pogrzeb to czynności, które trwają od chwili zgonu do pochowania zwłok lub prochów osoby zmarłej.
Dokumenty wymagane do wypłaty zasiłku pogrzebowego
Podstawowe dokumenty wymagane do wypłaty zasiłku pogrzebowego to:
- wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego
- skrócony odpis aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe
- oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku - kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem
- dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane)
- zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu w dniu śmierci (w przypadku, gdy zmarła osoba ubezpieczona lub członek rodziny osoby ubezpieczonej) - nie dotyczy to osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz osób z nimi współpracujących
Przedawnienie roszczeń o wypłatę zasiłku pogrzebowego
Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w czasie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w tym terminie nie było możliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Dokumentem potwierdzającym te okoliczności jest zaświadczenie policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy potwierdzający przyczyny uniemożliwiające zgłoszenie wniosku.
