Mezytylen - tej substancji poszukiwano w próbkach Odry. Sprawdź, co to takiego i jaki ma wpływ na zdrowie

Mezytylen w Odrze

Mezytylen to obecnie najpopularniejsza substancja chemiczna w Polsce. To właśnie ten związek chemiczny miał doprowadzić do zatrucia Odry i znajdujących się w niej ryb. Tak przynajmniej początkowo przypuszczał WIOŚ we Wrocławiu. Jednakże jak poinformowano w czwartek (11 sierpnia), w żadnej z próbek pobranych z Odry w województwie dolnośląskim po 1 sierpnia nie stwierdzono obecności mezytylenu. Wcześniej w związku z badaniem przyczyn masowego śnięcia ryb w Odrze w okolicach Wrocławia wykryto w próbkach ten związek.

- We wszystkich badanych próbkach zaczynając od dnia 28 lipca mikroskopowa analiza biologiczna wykazała występowanie typowych organizmów dla rzeki Odry – podał w czwartek WIOŚ.

Wcześnie jednak WIOŚ informował, że "chromatograficzna analiza jakościowa prób pobranych 28.07.2022 r. wykazała z ponad 80-proc. prawdopodobieństwem występowanie we wszystkich trzech badanych próbkach wody obecność pochodnych węglowodorów cyklicznych oraz aromatycznych". "W dwóch punktach: śluza Lipki oraz w Oławie, stwierdzono z ponad 80-proc. prawdopodobieństwem występowanie mezytylenu (1,3,5,- trimetylobenzen), substancji o działaniu toksycznym na organizmy wodne. Nie stwierdzono mezytylenu w punkcie w m. Łany (punkt najdalej położony na kierunku przepływu Odry)" – wskazał WIOŚ.

Mezytylen - co to jest?

Mezytylen (1,3,5-trimetylobenzen) to organiczny związek chemiczny należący do grupy węglowodorów aromatycznych. Substancję otrzymuje się ze smoły węglowej lub syntetycznie - na drodze polikondensacji acetonu lub poprzez polimeryzację propynu. Mezytylen jest łatwopalną i bezbarwną cieczą. Para wydzielana przez substancję może natomiast przedostawać do atmosfery. Co istotne, pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Substancja znajdująca się w pobliżu źródła ognia lub narażona na działanie wysokiej temperatury (powyżej 44 stopni) może wywołać pożar, a w czasie jego spalania wydzielają się niebezpieczne dla zdrowia tlenki węgla. 

Mezytylen - wykorzystanie

Mezytylen jest wykorzystywany przede wszystkim jako rozpuszczalnik w różnych dziedzinach. Warto jednak wiedzieć, że występuje też naturalne w środowisku. Powstaje w wyniku spalania węgla. Można go także znaleźć w benzynie.  

Działanie mezytylenu

Mezytylen, bez względu na stan skupienia, jest silnie trujący i niebezpieczny dla środowiska. W stanie gazowym stanowi zagrożenie dla układu oddechowego człowieka - działa silnie drażniąco i może wywołać duszność. Jeśli natomiast przedostanie się w formie ciekłej do wody, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym, doprowadzając do śmierci zwierząt wodnych. Kąpiel w wodzie zawierającej mezytylen może doprowadzić do skażenia skóry i wystąpienia groźnych zmian skórnych. Jak można przeczytać na bhportal.pl, jeśli taka woda dostałaby się do oczu, może doprowadzić do uszkodzenia rogówki, natomiast jej wypicie doprowadziłoby do silnego zatrucia pokarmowego. 

Objawy zatrucia mezytylenem

Jak podaje bhportal.pl, objawy zatrucia mezytylenem można podzielić na ostre i przewlekłe. Do ostrych objawów zatrucia parą zaliczają się:

• łzawienie oczu,
• zaczerwienienie spojówek,
• kaszel
• ból i zawroty głowy,
• mdłości,
• wymioty,
• senność,
• zapalenie oskrzeli lub/i płuc w następstwie ostrego zatrucia.

Natomiast w przypadku kontaktu skóry z cieczą może pojawić się silne zaczerwienienie. Skażenie oczu można rozpoznać po bólu i łzawieniu oraz zaczerwienieniu spojówek. W skrajnych przypadkach może dojść do uszkodzenia rogówki. Kontakt drogą pokarmową wywołuje zaś mdłości, wymioty, ból brzucha oraz objawy jak w zatruciu inhalacyjnym.

Z kolei przewlekły kontakt ze skórą może wywołać jej wysuszenie i stan zapalny, a powtarzające się narażenie inhalacyjne może doprowadzić do przewlekłego zapalenia oskrzeli.

Co dalej z zatruciem Odry? 

"Niezależnie od dotychczasowych ustaleń, stan fizyko-chemiczny wody w Odrze monitorowany jest w trybie ciągłym, na bieżąco, codziennie" – podał w czwartek WIOŚ.

WIOŚ we Wrocławiu złożył ws. masowego śnięcia ryb zawiadomienie do Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu. Zawiadomienie dotyczy podejrzenia popełnienia przestępstwa przeciwko środowisku poprzez zanieczyszczenie wód powierzchniowych co spowodowało obniżenie jakości wody oraz zniszczenie w świecie zwierzęcym.