Kampania społeczna #TataTeżCzyta, zainicjowana przez Fundację Powszechnego Czytania we współpracy z marką Lajkonik, zwraca uwagę na istotną, lecz często pomijaną rolę ojców w procesie wspólnego czytania z dziećmi. Badanie przeprowadzone przez SW Research* wskazuje na wyraźne zmiany w postrzeganiu tej aktywności przez mężczyzn – z obowiązku staje się ona źródłem radości i bliskości.
Czytanie jako rytuał bliskości
Zgodnie z wynikami badania, 74% ojców dzieci do 13 roku życia deklaruje, że regularnie czyta swoim dzieciom – w tym 31,5% codziennie, a 42,8% kilka razy w tygodniu. Jednocześnie 16,5% sięga po książki rzadziej niż raz w tygodniu, a 9,2% nie podejmuje tej aktywności w ogóle. Największy odsetek codziennego czytania dotyczy mężczyzn w wieku 31–35 lat (37,1%) i 36–40 lat (39,9%).
Motywacje ojców są wyraźnie związane z budowaniem relacji. Dla 55% respondentów wspólne czytanie to wyraz bliskości, 48% postrzega je jako źródło przyjemności i zabawy, a 47% – jako wartościowy sposób wspólnego spędzania czasu. Jedynie 12% ankietowanych uznaje je za obowiązek.
Jak zauważa Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania:
"Wspólne czytanie to coś więcej niż przekazywanie treści – to czas, w którym ojciec jest w pełni obecny, uważny i dostępny. To moment, w którym dziecko czuje się ważne, a jego emocje i pytania zostają wysłuchane."
W poszukiwaniu inspiracji i wsparcia
Mimo pozytywnego nastawienia i wysokiego poziomu deklaratywnego zaangażowania, wielu ojców potrzebuje konkretnych narzędzi i inspiracji, by czytać częściej. Najczęściej zgłaszana potrzeba to więcej czasu spędzanego z dzieckiem bez rozpraszaczy – wskazało ją 44% badanych. Kolejne czynniki to poczucie, że czytanie rzeczywiście wpływa na rozwój dziecka (37%) oraz budowanie stałych rytuałów, np. przed snem (33%).
Na dalszych pozycjach znalazły się potrzeba lepszego rozeznania w książkach dostosowanych do wieku dziecka (27%), inspiracje płynące z doświadczeń innych ojców (20%) i wsparcie ze strony partnerki lub partnera (19%). Co istotne, inspiracja od innych ojców częściej pojawiała się w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców oraz w mniejszych ośrodkach do 100 tys.
Kontekst społeczny i kulturowy
Raport wpisuje się w szerszy kontekst stanu czytelnictwa w Polsce. Dane Biblioteki Narodowej z 2024 roku pokazują, że przynajmniej jedną książkę przeczytało 41% dorosłych Polaków. Wciąż jednak częściej po książki sięgają kobiety (47%) niż mężczyźni (35%). Tym bardziej istotne staje się wspieranie roli ojców w codziennej lekturze z dziećmi, co może mieć długofalowy wpływ na nawyki czytelnicze kolejnych pokoleń.
Monika Pawłowska z Lajkonika podkreśla:
"Książka staje się tu nie tylko narzędziem, ale pretekstem do rozmowy, bliskości i prawdziwego bycia razem. Chcemy towarzyszyć rodzinom nie tylko przy stole, ale również w tych cennych momentach, które zostają na całe życie."
Praktyczne porady
Eksperci zaangażowani w kampanię #TataTeżCzyta podkreślają, że najważniejsze są prostota i regularność. Czytanie może rozpocząć się już w pierwszych miesiącach życia dziecka. Kilka minut dziennie, intonacja, wspólne oglądanie ilustracji i rozmowy o treści książki – to wszystko wspiera rozwój emocjonalny, językowy i społeczny dziecka. Warto także pamiętać o takich rozwiązaniach jak odwiedziny w bibliotece, wspólny wybór książek czy traktowanie książki jako prezentu.
Zachęcanie ojców do czytania to nie tylko inwestycja w rozwój dzieci, ale także krok w stronę bardziej świadomego, obecnego i zaangażowanego ojcostwa. Kampania #TataTeżCzyta udowadnia, że nawet małe codzienne momenty – jak wspólna lektura – mają znaczenie. Ich wartość wykracza daleko poza samo czytanie – to czas budowania relacji, uważności i wzajemnego zrozumienia.
* Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI w dniach 7–14 maja 2025 roku na próbie 600 ojców dzieci w wieku 0–13 lat przez SW Research na zlecenie Fundacji Powszechnego Czytania i marki Lajkonik.
