Likwidują popularną linię autobusową w Gdyni. Woziła mieszkańców przez 76 lat

i

Autor: Fot. ze zbiorów prywatnych Bohdana Turżańskiego/ZKM Gdynia

Likwidują popularną linię autobusową w Gdyni. Woziła mieszkańców przez 76 lat

Z końcem marca w rozkładach jazdy w Gdyni zajdą zmiany. Zakład Komunikacji Miejskiej chce walczyć z wysoką inflacją i ogromnymi kosztami, skróceniem tras autobusów i trolejbusów, a nawet zlikwidowaniem niektórych z nich. Linia nr 21 przetrwała czasy modernizacji pętli i likwidowania trolejbusów na rzecz autobusów. Teraz zostanie usunięta.

Pomimo zwiększenia o 15 mln złotych wydatków na funkcjonowanie autobusów i trolejbusów, zakład musi drastycznie ciąć koszty. Drastycznie dla mieszkańców, bo usuniętych zostanie aż 11 linii. Zlikwidowane zostaną linie: W, 20, 21, 30, 34, 163, 182, 196 i 320 oraz sezonowe G i 309.

To kropla w morzu potrzeb. Kilkunasto-, a nawet kilkudziesięcioprocentowe wzrosty podstawowych kosztów: wynagrodzeń, paliw, energii elektrycznej, eksploatacji pojazdów czy zewnętrznych usług wymuszają dalsze szukanie dodatkowych środków. Kryzys najsilniej uderza m.in. w korzystającą wyłącznie z elektrycznych trolejbusów miejską spółkę PKT - tutaj wydatki na energię elektryczną wzrosną o 60 proc. Inny z miejskich przewoźników, spółka PKM musi z kolei liczyć się z podwyżką cen gazu o blisko 66proc.

- tłumaczy ZKM Gdynia.

Zmiany zostaną wprowadzone od 30 marca 2023. Zlikwidowany zostanie popularny trolejbus nr 21, który jeździł po gdyńskich ulicach przez 76 lat.

Jak powstała gdyńska komunikacja miejska?

Początki komunikacji miejskiej w Gdyni sięgają lat 1927/28, kiedy to prywatna firma Wł. Szandrach i Czarnowski uruchomiła połączenie autobusowe z Oksywiem, a następnie rozszerzyła swą działalność w oparciu o uzyskaną od Senatu Wolnego Miasta Gdańska koncesję na otwarcie linii autobusowej Gdynia - Sopot.

Od 1 stycznia 1930 r. nowo powstałe przedsiębiorstwo występuje już jako Miejskie Towarzystwo Komunikacyjne w Gdyni. Wozy malowano w kolorach kość słoniowa (góra) i czerwień (dół). Uruchomiono wtedy trzy linie autobusowe: 

  • Nr 1 Dworzec PKP - Oksywie
  • Nr 2 Port - Dworzec PKP - Oksywie
  • Nr 3 Gdynia - Orłowo – Sopot
Likwidują popularną linię autobusową w Gdyni. Woziła mieszkańców przez 76 lat

i

Autor: ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego/ZKM Gdynia

Na początku 1939 r., w obliczu zaostrzających się stosunków polsko-niemieckich, władze wojskowe Gdyni przystąpiły do przygotowań mających na celu zabezpieczenie transportu oddziałów i ewakuacji rannych w przewidywanym konflikcie zbrojnym. W zakresie działalności przedsiębiorstwa przygotowania te sprowadzały się do przystosowania autobusów przez wykonanie dodatkowych tylnych drzwi. Przed wybuchem wojny, na przełomie I półrocza 1939, MTK obsługiwało już 14 linii autobusowych

W okresie walki o Gdynię tabor autobusowy MTK podporządkowany był operacyjnie Dowództwu Lądowej Obrony Wybrzeża, stanowiąc grupę wypadową dla przerzutu oddziałów na zagrożone odcinki frontu. Autobusy, obsługiwane przez personel MTK, brały udział w szeregu akcji. 

W nocy z 12 na 13 września 1939 r. ruch autobusów był bezustanny, przewożono wycofujące się oddziały na Oksywie, do Babich Dołów i Pogórza oraz żywność z magazynów portowych. Autobusy MTK były ostatnimi pojazdami, które przejechały przed wysadzeniem przez nasze wojska mostu nad Kanałem Przemysłowym na drodze do Oksywia.

Początki trolejbusów

W obliczu rosnących potrzeb przewozowych z jednej strony i pogarszania się sytuacji paliwowej z drugiej, Zakłady Komunikacyjne Gdańsk - Gdynia rozpoczęły przygotowania do elektryfikacji tras gdyńskich, budując sieć trakcyjną trolejbusową, pierwotnie tylko na odcinku od Zarządu Miejskiego w Gdyni do Chyloni Dworzec PKP, przedłużając następnie linię trolejbusową do Orłowa. Uruchomienie pierwszego odcinka linii trolejbusowej od Zarządu Miejskiego do Chyloni nastąpiło 18 września 1943 r. Na zajezdnię i warsztaty trolejbusowe przystosowano część obiektu przy ul. Derdowskiego 1.

Na liniach trolejbusowych kursowało początkowo 10 trolejbusów typu Henschel, z wyposażeniem elektrycznym AEG. Nadwozia wszystkich 10 szt. wykonała Gdańska Fabryka Wagonów.

Likwidują popularną linię autobusową w Gdyni. Woziła mieszkańców przez 76 lat

i

Autor: Ze zbiorów prywatnych Sławomira Muzy/ZKM Gdynia

Linia 21 służyła od 76 lat

Na koniec 1953 r. czynne były w Gdyni następujące linie trolejbusowe: 21, 22, 23, 24, 25 oraz autobusowe: 101, 102, 103, 104, 105 , 109 . Trolejbus nr 21 jeździł na trasie: Plac Kaszubski - Orłowo – Sopot.

W latach 60-tych zaczął się niepomyślny okres dla trakcji trolejbusowej. Przodujące instytuty i autorytety wypowiadały się negatywnie na temat celowości i opłacalności utrzymywania trolejbusów w ogóle, czego wyrazem była ich likwidacja w Warszawie i Olsztynie oraz w Wałbrzychu. Poglądy te podzielali zarówno przedstawiciele MGK oraz Instytutu Gospodarki Komunalnej jak i przedstawiciele szeregu przedsiębiorstw komunikacyjnych. Jedyną receptę na poprawę komunikacji widziano w autobusach.  Następstwa tego nie ominęły Gdyni, gdzie w ramach modernizacji  wyrzucono trolejbusy z trasy oksywskiej, likwidując przy okazji linię dowożącą stoczniowców z Małego Kacka do Stoczni Komuny Paryskiej. Wprowadzono na te trasy autobusy, otwierając szereg nowych połączeń, na przykład linię 141 w relacji Witomino - Obłuże oraz linię 152 w relacji Wzgórze Nowotki - Oksywie Górne.  Zmiany te jednak ominęły linie 21.

Pomimo kolejnych dostaw autobusów, linia ta nadal istniała. Trolejbus nr 21 nie został zlikwidowany nawet w 1970 roku, kiedy to zakończono modernizację starej zajezdni autobusowo-trolejbusowej, przystosowując ją wyłącznie do obsługi autobusów.

Taki stan rzeczy utrzymywał się do roku 1977, kiedy to usprawniono na terenie miasta sieć trolejbusową, przebudowując newralgiczne skrzyżowania. Podjęto również pozytywne decyzje utrzymania i modernizacji sieci trolejbusowej. W latach 1975-1979 trolejbus powrócił znów w pełni na gdyńskie ulice. 

Dalsze lata to rozwój nie tylko linii autobusowych, ale przede wszystkim trolejbusów. Obecnie, w gdyńskiej zajezdni stacjonują 93 trolejbusy, w tym 4 zabytkowe, które jeżdżą po specjalnych liniach.

Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na: redakcja.trojmiasto@eska.pl

Gdynia 2022