Najstarszy okręt podwodny na świecie nadal pływa
Okręt podwodny USS TUSK został zwodowany w Stanach Zjednoczonych w 1943 roku, był z typowej ówcześnie produkcji wojennej. Armia USA przewidywała dla niego zadania wojenne, jednak finalnie udziału w bitwach II wojny światowej już nie brał. Pierwsze rejsy odbywał po południowym Atlantyku. Jednostka weszła oficjalnie do służby w 8 lipca 1945 roku (w Europie był już pokój, w na Dalekim Wschodzie miał nastąpić za niecałe dwa miesiące).
Okręt przez kolejne lata służył w armii USA. Wielokrotnie brał udział w ćwiczeniach i manewrach w ramach sojuszu NATO. Jednostka była szczególnie aktywna w rejonie północnego Atlantyku. Jej załoga często schodziła na ląd w Wielkiej Brytanii oraz Norwegii. USS TUSK po długich dekadach został wyłączony z amerykańskiej marynarki. USA postanowił przekazać jednostkę swoim sojusznikom z Tajwanu, który wzmacniał się, obawiając się inwazji chińskich komunistów z kontynentu. Tajwan przejął okręt dokładnie 18 października 1973 roku.
W ramach armii tajwańskiej jednostka została nazwana HAI PAO. Co najlepsze, okręt w tym wieku nadal ma status czynnego (mimo że jego możliwości bojowe są już znikome). Amerykanie, członkowie jego dawnej załogi czekają, aż okręt zostanie wycofany ze służby. Żyjący weterani planują, z pomocą rządu USA, zrobić z niego muzeum historyczne.
USS TUSK i afera szpiegowska
W 1949 roku USS TUSK otrzymał tajne zadanie wywiadowcze - miał odbyć ukryty rejs szpiegowski w okolice radzieckiej bazy morskiej w Murmańsku (daleka północ). Głównym celem tajnej akcji było zbieranie sygnałów telemetrycznych wysyłanych z baz radzieckiej Floty Północnej (Polarnoje oraz Wajenga, późniejszy Siewieromorsk) oraz z okrętów podwodnych, które Rosjanie rozmieścili w regionie.
Analiza zebranych danych miała dać pewną wiedzę NATO na temat rozwoju radzieckiej broni rakietowej dalekiego zasięgu oraz systemów nuklearnych (Sowieci prowadzili wiele testów w rejonach arktycznych).
Po dotarciu na obszar morza Barentsa, USS TUSK rozpoczął próby sonarowe. W misji szpiegowskiej uczestniczyły dodatkowo trzy inne amerykańskiej jednostki: USS COCHINO oraz USS CORSAIR i USS TORO. 25 sierpnia 1949 roku USS TUSK odebrał sygnał ze okrętu USS COCHINO - informowano o pożarze w przedziale akumulatorowym. Przeprowadzono akcję ratunkową, USS TUSK zabrał na pokład marynarzy z płonącej jednostki. Warunki pogodowe były bardzo złe, szalał wysokie fale. W czasie akcji siedem osób zginęło (sześciu marynarzy z USS TUSK). Uszkodzona jednostka zatonęła w ciągu 15 godzin, USS TUSK odpłynął do norweskiego portu Hammerfest.
Międzynarodowa afera i skandal
Całej akcji nie udało się ukryć przed ZSRR, której marynarka i wywiad szybko zorientowały się w sytuacji. Moskwa oskarżyła Waszyngton o działania szpiegowskie i prowokacje wojenną. Amerykanie oficjalnie odrzucili oskarżenia Sowietów, stwierdzili, że rejs okrętów podwodnych nie miał charakteru wywiadowczego.
Źródła: https://www.graptolite.net/Tusk.html, https://www.marynistyka.net/Hai_Pao.html, https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Tusk.
Zobaczcie historyczne zdjęcia USS TUSK
Polecany artykuł:
