Styl okrętowy w Toruniu i innych miastach regionu. O czym mowa? O architekturze [ZDJĘCIA]

Przeniesiemy się prawie 100 lat wstecz, bo prezentacja dotyczyć będzie architektury czasów XX-lecia międzywojennego w województwie kujawsko-pomorskim i przykładów występowania w niej tzw. stylu okrętowego. Takie budynki możemy znaleźć w Bydgoszczy, Toruniu, Brodnicy czy Inowrocławiu. Po czym je rozpoznać? 

Cechy charakterystyczne to zaokrąglone narożniki elewacji, opływowe kształty balkonów, metalowe balustrady podobne do poręczy na statkach, maszty antenowe (te akurat do tej pory raczej się nie zachowały), długie tarasy i różne poziomy jak pokłady na statku, okrągłe okienka jak bulaje. Inspiracje czerpano z ówczesnych transatlantyków czy liniowców.

Lata międzywojenne i związana z nimi promocja nowego stylu życia – nowoczesnego homo viator, sprzyjały rozwojowi komunikacji. Symbolami postępu lat 20. i 30. XX wieku stały się samochód, samolot, a zwłaszcza transatlantyk. Nowoczesne liniowce w rodzaju francuskiej Normandii, brytyjskiej Queen Mary czy niemieckiego Bremen fascynowały logiką konstrukcyjną, solidnością i prostotą, idąc w parze z modernistycznym hasłem formy wynikającej z funkcji. Opływowe formy wyznaczały nowe trendy w designie, nie pozostając także bez wpływu na projektantów architektury. W ten sposób narodził się nurt streamlined moderne – „styl okrętowy”.

Kierunek ten trafił w Polsce na podatny grunt, gospodarka morska stanowiła wszak niezwykle istotny element budowania potęgi odrodzonego państwa. W ówczesnym województwie pomorskim – o strategicznym położeniu geograficznym, bo jedynym z dostępem do morza – szczególnie manifestowano w wizualnej formie „Polskę morską” i popularne hasło „frontem do morza”. Budynki o cechach streamlined moderne znajdziemy w Bydgoszczy, Toruniu, Inowrocławiu, Brodnicy i wielu innych miastach dzisiejszego regionu kujawsko-pomorskiego.

Wyróżniają je płaskie dachy z tarasami ukształtowanymi na kilku poziomach, zaokrąglone krawędzie balkonów, często obejmujących narożniki, i półokrągłe ryzality z tarasami. W elewacjach i stolarkach drzwiowych często pojawiają się bulaje – symboliczne okna na morze i Pomorze. Te właśnie realizacje będą tematem wykładu.

W Toruniu takie budynki możemy zobaczyć, spacerując ulicą Słowackiego - willa pod numerem 56, dom na rogu Słowackiego i Matejki, domy przy Fałata, PCK, Legionów oraz w innych miejscach.
Wykład rozpocznie się 28 lipca o godzinie 18.30 na profilach Galerii Sztuki.

Kolejne spotkania w ramach "ArchiLATA w Wozowni":

• 11.08.2020 Od pałacu do kapsuły mieszkalnej: transformacje budownictwa wielorodzinnego od wielkomiejskich kamienic czynszowych do futurystycznego mikro-mieszkania – wykład on-line dra inż. arch. Błażeja Ciarkowskiego
• 25.08.2020 Papierowe miasto. Niezrealizowane projekty nowoczesnego Torunia lat 60. XX wieku – wykład on-line dr Emilii Ziółkowskiej.