Panteon Górnośląski w Katowicach już otwarty, ale zwiedzać nie można

Panteon Górnośląski w Katowicach został uroczyście otwarty w niedzielę 19 czerwca. To instytucja kultury, która na przygotowanej w podziemiach Archikatedry w Katowicach wystawie stałej prezentuje - w formie ścieżki edukacyjnej z wykorzystaniem multimediów - zasłużonych dla tej ziemi twórców, artystów, naukowców, polityków, powstańców, żołnierzy, duchownych, ofiary totalitaryzmów. Wkrótce będzie ją można będzie zwiedzać.

Panteon Górnośląski. Co to jest?

Panteon Górnośląski to nowa instytucja kultury na mapie Katowic. Instytucją współprowadzącą Panteon – obok samorządów woj. śląskiego i Katowic oraz Archidiecezji Katowickiej - jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Najogólniej mówiąc, głównym zadaniem Panteonu Górnośląskiego jest upamiętnienie wybitnych ludzi związanych z Górnym Śląskiem i prezentacja ich dokonań życiowych. Służy temu wystawa stała, na której obecnie znalazło się 166 biogramów osób zasłużonych dla Górnego Śląska. Kolejnych 50 jest w opracowaniu. Innymi działaniami Panteonu jest organizowanie koncertów, spotkań, wydarzeń promocyjnych i konkursów.

Wejście do Panteonu znajduje się od strony ulicy Wita Stwosza. Na gości czeka film wprowadzający do idei przyświecającej powstaniu Panteonu i zasad jego organizacji. Następnie zwiedzający skorzystać mogą ze ścieżek edukacyjnych, prezentujących w kolejności wybitne postaci Górnego Śląska. Ścieżki podporządkowane są tematyce: kultury, nauki i sportu, a także powstańcom śląskim, działaczom społecznym i politycznym, o bohaterom walki z faszyzmem i komunizmem oraz ludziom Kościoła.

Niestety na razie Panteon Górnośląski jest zamknięty dla zwiedzających. Zostanie udostępniony turystom indywidualnym 16 lipca, a szkołom od przyszłego roku szkolnego.

Panteon Górnośląski: lista nazwisk

Sprawdź kompletną listę nazwisk osób, które znalazły się w Panteonie Górnośląskim. Prezentujemy ją w galerii zdjęciowej poniżej.

Bohaterowie Panteonu Górnośląskiego i kontrowersje

"Panteon Górnośląski jest to zbiór osób, które reprezentują naszą społeczność – małą ojczyznę – przez ostatnie ponad sto lat - od 1918 do 2022 r.(…). To ikony naszego regionu, jak Wojciech Korfanty, Henryk Sławik, Jerzy Kukuczka, Wojciech Kilar" – wylicza dyrektor Panteonu Ryszard Kopiec. Zapowiedział, iż Panteon nadal będzie zbierać pamiątki związane z upamiętnionymi osobami; docelowo każdej z tych postaci będzie też poświęcona kilkuminutowa wizytówka filmowa.

Instytucją współprowadzącą Panteon – obok samorządów woj. śląskiego i Katowic oraz Archidiecezji Katowickiej - jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Szef tego resortu, wicepremier Piotr Gliński ocenił w niedzielę, iż Panteon jest wspaniałym pomnikiem upamiętniającym minione stulecie włączonego do Polski Górnego Śląska.

"Ufam również, że będzie to ważne miejsce na kulturalnej mapie Katowic, Śląska i całej Polski - miejsce edukacji, budowania polskiej tożsamości i refleksji nad ofiarą tych, dzięki którym czujemy się dziś Polakami (…). To jakby otwarta encyklopedia Śląska; otwarta, bo organizatorzy Panteonu deklarują dialog i otwartość na dalszy rozwój tego wspólnego miejsca pamięci" – mówił minister Gliński, podkreślając, iż Panteon – poczynając od św. Jadwigi Śląskiej i św. Jacka Odrowąża – przedstawia dziesiątki zasłużonych dla Śląska osób.

"W tym wyborze postaci chcemy upamiętnić wszystkich, którzy bronili tożsamości - także matki przekazujące wiarę i język swoim dzieciom, także nieugiętych nauczycieli szkół; także anonimowych bohaterów, wiernych Bogu i ojczyźnie. Także osoby, którym niedana była łaska wiary, ale kochały polski Śląsk i bardzo mu się przez swoje życie i pracę zasłużyły" – wyliczał wicepremier.

Pracom przy tworzeniu Panteonu towarzyszyła publiczna dyskusja, w której pojawiało się wiele krytycznych opinii dotyczących samej idei tego przedsięwzięcia oraz doboru postaci upamiętnionych przez placówkę – wskazywano m.in. na brak postaci reżysera Kazimierza Kutza czy współtworzących historię regionu Niemców, np. śląskich noblistów. Obecnie biogram Kazimierza Kutza jest w opracowaniu, podobnie jak biogramy aktora Zbigniewa Cybulskiego, malarza Jerzego Dudy-Gracza czy bluesmana Jana "Kyksa" Skrzeka. Kardiochirurg prof. Zbigniew Religa - także początkowo pominięty - został już w Panteonie upamiętniony.

Odnosząc się do dyskusji na temat listy osób upamiętnionych w Panteonie, dyrektor tej placówki Ryszard Kopiec zauważył, że część biogramów osób początkowo pominiętych jest obecnie w opracowaniu. "Staramy się naprawiać pewne rzeczy, natomiast one muszą się opierać w ramach aktualnego ustawodawstwa. Nie możemy sobie pozwalać, żeby promować osoby, które są niegodne do bycia w Panteonie Górnośląskim ze względu na udział np. w systemach totalitarnych" – tłumaczył dyrektor.

Marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski przyznał, że Panteon wzbudzał wiele dyskusji w różnych środowiskach oraz w mediach. "I bardzo dobrze. Taka dyskusja była potrzebna w regionie, takiej dyskusji brakowało (…). Panteon jest otwarty dla tych wszystkich, którzy są zasłużeni; z pewnością środowiska naukowe mają tutaj nad czym debatować. Jestem przekonany, że to miejsce jest otwarte dla wszystkich, którzy zapisali się złotymi głoskami w historii Śląska, w historii Polski" – powiedział marszałekpap