Jest to kolejna decyzja konserwatora w sprawie nastawni bramowej „Bt” w Bytomiu. To skutek uchylenia przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pierwszej decyzji z 2021 roku. Wtedy do rejestru zabytków została wpisana tylko nadwieszona stalowa część nastawni bez parterowego pawilonu i kubatury klatki schodowej.
Wpisanie całego budynku nastawni bramowej „Bt” do rejestru zabytków, jak również decyzja PKP PLK o zaprojektowaniu układu torowego stacji w Bytomiu tak, aby zachować nastawnię w nienaruszonym stanie, oznacza, że ten historyczny obiekt nie tylko zostanie uratowany, ale pozostanie na swoim miejscu - mówi Michał Bieda, zastępca prezydenta Bytomia.
Wartość historyczna i architektoniczna doceniona
Obiekt w całości posiada wartość historyczną, ilustrując modernizację i rozbudowę stacji kolejowej w Bytomiu oraz jej historycznej rangi na terenie Górnego Śląska. Obiekt posiada także unikatową wartość architektoniczną i naukową, gdyż w sposób autentyczny ilustruje myśl techniczną i projektową inżynierii kolejowej o nietypowych rozwiązaniach konstrukcyjnych oraz z zachowanym wyposażeniem technologicznym – napisał w decyzji o wpisie do rejestru konserwator zabytków.
Według planów modernizacyjnych linii kolejowej nr 131 obiekt miał zostać wyburzony. Bytomscy społecznicy ze Stowarzyszenia „Miasto dla Mieszkańców” i Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium” wystąpili z wnioskami o wpisanie nastawni do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Do ratowania obiektu przyłączyło się także miasto, które zaproponowało przeniesienie nastawni w miejsce, gdzie mogłaby służyć mieszkańcom jako obiekt historyczny. Ostatecznie nastawnia zostanie na swoim miejscu w całości, nie tylko ze względu na wpisanie całego obiektu do rejestru zabytków województwa śląskiego, ale zaprojektowany przez PKP PLK układ torowy w stacji Bytom uwzględnia nastawnię bramową.
Nastawnia bramowa „Bt” została zaprojektowana i wzniesiona w 1935 roku, a więc w okresie kiedy Bytom był w granicach III Rzeszy. Budynek zaprojektowano w charakterystyczny, modernistyczny kształt w stylu „streamline”, który popularny był w latach 30. XX wieku. Obiekt posiada formę dwubryłową - niższa, jednokondygnacyjna część mieści dziś pomieszczenia warsztatowo-techniczne, zaś wyższa, nadwieszona nad torami kolejowymi i wsparta na stalowym filarze, przeznaczona jest na pomieszczenie tzw. nastawnicowni, w której znajdują się pulpity nastawcze do sterowania ruchem kolejowym – czytamy w opisie zabytku.
