Październikowe ceny zaskoczyły Polaków. Ceny tych produktów poszybowały najbardziej
Nowy raport UCE Research i Uniwersytetów WSB Merito ujawnia, że październikowe zakupy Polaków ponownie okazały się droższe niż rok wcześniej. Choć średni wzrost cen to 4,1 proc., w kilku kategoriach tempo podwyżek jest wielokrotnie większe – i właśnie one najmocniej obciążają portfele konsumentów.
Według najnowszego raportu obejmującego 17 kategorii produktów codziennego użytku, najbardziej wzrosły ceny artykułów zaliczanych do tzw. używek. W tej grupie – obejmującej m.in. kawę, herbatę oraz alkohole – średnia podwyżka wyniosła aż 10,6 proc. rok do roku. Dla porównania: we wrześniu używki były dopiero na czwartej pozycji w zestawieniu, drożejąc o 7,1 proc., natomiast w sierpniu – o 11,7 proc. Najsilniej na wynik tej kategorii wpłynęły skokowe podwyżki kawy mielonej i rozpuszczalnej, które w ujęciu rocznym zdrożały odpowiednio o 32,3 proc. i 12,6 proc.
Eksperci zwracają uwagę, że rynek kawy i kakao od dłuższego czasu boryka się z problemami wynikającymi z pogody. Jak zaznaczyła cytowana w raporcie dr inż. Anna Motylska-Kuźma z Uniwersytetu Dolnośląskiego DSW we Wrocławiu, podaż tych produktów pozostaje silnie uzależniona od warunków klimatycznych, a te ostatnio nie sprzyjały wysokim plonom.
Te produkty drożeją znacznie szybciej
Drugą grupą, w której wzrost cen jest szczególnie zauważalny, są artykuły tłuszczowe. W październiku podrożały one średnio o 9,7 proc. rok do roku, podczas gdy we wrześniu zajmowały pierwsze miejsce w rankingu z wynikiem 11,9 proc., a w sierpniu wzrost wynosił 17,7 proc. Największy wpływ na październikowy odczyt miały podwyżki cen margaryny (o 21 proc.) i oleju (o 13,2 proc.). Wyjątek stanowi masło, które tym razem potaniało o 5 proc., choć w poprzednich miesiącach uchodziło za jeden z najszybciej drożejących produktów.
Zdaniem Motylskiej-Kuźmy wzrost cen w tej kategorii to efekt słabszych zbiorów roślin oleistych w 2024 roku, co przełożyło się na ograniczenie zapasów. Ekspertka podkreśla jednak, że sytuacja może się wkrótce poprawić – globalne ceny ziarna zaczynają spadać, a prognozy dla tegorocznych zbiorów są bardzo dobre, co w kolejnych miesiącach może ustabilizować ceny artykułów tłuszczowych, a być może nawet doprowadzić do ich obniżki.
Na trzecim miejscu rankingu znalazły się słodycze i desery, które w październiku podrożały średnio o 8,7 proc., podczas gdy we wrześniu wzrost wynosił 2,5 proc., a w sierpniu – 9,6 proc. Jak zauważa dr Agnieszka Gawlik z Uniwersytetu WSB Merito, producenci słodyczy często podnoszą ceny jesienią, przygotowując się na przedświąteczne zwiększenie popytu. Dodatkowym czynnikiem są wysokie ceny kakao i cukru, wywołane m.in. nieurodzajem w Afryce Zachodniej i spekulacjami na światowych giełdach. W efekcie czekolada i produkty czekoladopodobne drożeją w tempie bliskim 30 proc. rok do roku.
Warzywa liderem październikowych obniżek
Tuż za podium znalazła się chemia gospodarcza, której ceny wzrosły średnio o 8,4 proc. rok do roku. To kolejny miesiąc wzrostów – we wrześniu wynosiły one 7,7 proc., podczas gdy w sierpniu odnotowano w tej kategorii spadek o 1,1 proc. Dr Robert Orpych z Uniwersytetu WSB Merito wskazuje, że powroty do wyższych cen to efekt wygaszania akcji promocyjnych w sieciach handlowych. Jednocześnie ekspert ocenia, że przestrzeń do dalszych podwyżek jest ograniczona.
W pierwszej dziesiątce kategorii podwyżkowych znalazły się również: dodatki spożywcze (8,1 proc.), pieczywo (7,2 proc.), mięso (7,7 proc.), ryby (7,4 proc.), wędliny (5,9 proc.), napoje bezalkoholowe (6,6 proc.), środki higieny osobistej (4,1 proc.) oraz artykuły dla dzieci, które w październiku podrożały o 3,8 proc. – po wcześniejszych obniżkach we wrześniu i sierpniu.
Nabiał zdrożał średnio o 3,3 proc., choć w poprzednich miesiącach wzrosty były znacznie wyższe. W tej kategorii największy wpływ miało drożejące o 17,6 proc. jajko.
Nie wszystkie ceny jednak rosły. W październiku zdecydowanie potaniały warzywa – aż o 6,4 proc. rok do roku. Tańsze były również produkty sypkie (średnio o 4,6 proc.), karmy dla zwierząt (o 1,9 proc.) oraz owoce, które odnotowały niewielki spadek cen na poziomie 0,6 proc.
Źródło: PAP
