znaleziona kostka / Fot. Rafał Wyrwich/Muzeum Śląskie

i

Autor: Fot. Rafał Wyrwich/Muzeum Śląskie

Archeologia

Najstarsza celtycka kostka do gry odkryta w Polsce. Jak tam trafiła?

2023-09-25 14:38

Podczas prac archeologicznych w Samborowicach w woj. śląskim badacze w pozostałościach jednej z chat natrafili na ciekawe znalezisko. W dole, w którym kiedyś stał budynek, znaleziono kostkę do gry. Nie przypomina ona jednak typowych sześciennych kostek i nie używali jej Słowianie. Znaleziona kostka do gry ma ponad 2 tysiące lat i używali jej Celtowie. Sprawdźcie, jak to możliwe, że celtycka kostka znalazła się na terenie obecnej Polski.

Najstarsza kostka do gry odkryta w Polsce

Znaleziona w Samborowicach kościana kostka to najstarszy taki przedmiot znaleziony na terenie Polski - ma ponad 2 tysiące lat! O odkryciu poinformował jako pierwszy serwis Nauka w Polsce, obecnie informacje o tych wykopaliskach znaleźć można już na stronie Muzeum Śląskiego. Kostka znaleziona została się w odkrytych pozostałościach półziemianek. Prostopadłościenny zabytek znaleziony przez archeologów wykonany został z kości lub poroża. Kostka nie ma równych boków jak sześcian, wyglądem przypomina prostopadłościan. Podobne kostki do gry znane są przede wszystkim z tzw. osad centralnych z terenów Dolnej Austrii, Czech i Moraw. Ze względu na małe prawdopodobieństwo rzucenia kostką tak, aby upadła na mniejsze dwa boki, będące podstawami, zazwyczaj wartościami 3, 4, 5 i 6 oznaczano dłuższe boki. Zdarzały się odstępstwa od tej reguły jak na przykład powielanie niektórych wartości. W przypadku kostki z Samborowic boki oznaczono jedynie dwoma najwyższymi wartościami, tj. 5 i 6. Badacze nie mają pewności czy znaleziona kostka była sfałszowana i miała zapewnić większe szanse na zwycięstwo, czy też wykorzystywano ją w innej, nieznanej nam jeszcze grze. Archeolodzy prowadzą wykopaliska w Samborowicach od wielu lat. Kierują nimi Jacek Soida z Działu Archeologii Muzeum Śląskiego oraz dr Przemysław Dulęba z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Celtowie na terenach obecnej Polski?

Chociaż dla wielu osób może to być zaskoczeniem, to Celtowie zamieszkiwali tereny obecnej Polski od ok. 400 do ok. 120 r. p.n.e. Ich osady zlokalizowano na południu naszego kraju w kilku obszarach: w pobliżu Wrocławia na Dolnym Śląsku, pod Krakowem w Małopolsce, na Podkarpaciu i na płaskowyżu głubczyckim. Chociaż Celtowie byli ludem wojowniczym, to uważa się, że ekspansja na tereny obecnej Polski miała charakter pokojowy. Nie zachowały się bowiem ślady walk z miejscowymi ludami. Naukowcy sądzą, że takie walki nie były w ogóle potrzebne, ponieważ rejony Śląska i Małopolski, gdzie osiedlili się przybysze, były w tym okresie bardzo słabo zaludnione. Znalezione pod Opolem pozostałości osady, na którą składało się kilkadziesiąt domów słupowych, świadczą o tym, że byli to osadnicy. Znaleziono tam piec garncarski, ozdoby (paciorki ze szkła, bransolety z sapropelitu), złote monety oraz fragmenty ceramiki typowej dla Celtów.

Quiz: Zabytkowe narzędzia z PRL-u i nie tylko! Czy rozpoznasz je wszystkie?

Pytanie 1 z 10
Co to za przedmiot?
Wiertarka lata 70
Sensacyjne odkrycie archeologiczne na szczecińskim Podzamczu