Tak wyglądał wybuch stanu wojennego w Krakowie. Protesty w Hucie, walki uliczne, pomoc dla internowanych [GALERIA]

Stan wojenny w Polsce 1981-1983. Jaruzelski kontra "Solidarność"

13 grudnia 1981 roku, formalnie decyzją Rady Państwa, a faktycznie na polecenie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, wprowadzono w Polsce stan wojenny. Ponad 30 tys. funkcjonariuszy MSW i ponad 70 tys. żołnierzy wzięło udział w nocnej operacji. Powołano Wojskową Radę Ocalenia Narodowego – był to jednak organ niekonstytucyjny i pozbawiony realnej władzy. Tę w rzeczywistości miała grupa partyjnych działaczy i wojskowych, skupiona wokół Jaruzelskiego.

Na skutek ogłoszenia stanu wojennego internowano działaczy „Solidarności” i innych organizacji opozycyjnych. Zawieszono działalność związków zawodowych i wielu innych organizacji, a także uniemożliwiono naukę w szkołach i na uczelniach. Ponadto, wprowadzono cenzurę korespondencji, a także przerwano łączność telefoniczną. Doszło do zmilitaryzowania najważniejszych zakłady pracy. To wtedy też wprowadzono godzinę milicyjną. Nie działała część kanałów telewizji i radia, nie wychodziła większość gazet.

„Solidarność” dała Polakom nadzieję na odzyskanie wolności, jednak stan wojenny tę nadzieję odebrał. Kilkadziesiąt osób zginęło w czasie pacyfikacji strajków, w czasie manifestacji albo padło ofiarą „nieznanych sprawców” z bezpieki. Około 10 tys. osób zostało internowanych, 12 tys. skazanych przez komunistyczne sądy, a ponad 200 tys. przez kolegia ds. wykroczeń.

Ponad 2600 osób zostało w latach 1981-1983 zmuszonych do wyjazdu z kraju, najczęściej bez prawa powrotu. Wśród pracowników uczelni wyższych, urzędów, wśród nauczycieli, sędziów, dziennikarzy i w wielu innych zawodach przeprowadzono weryfikację, w konsekwencji której tysiące osób związanych z „Solidarnością” wyrzucono z pracy.

Strajki w małopolskich zakładach i brutalna akcja ZOMO

W dużych małopolskich zakładach wybuchły protesty. W Krakowie największy strajk odbywał się w Hucie im. Lenina. Uczestniczyło w nim około 10 tysięcy pracowników. Manifestowały także: Krakowskie Zakłady Elektroniczne Telpod, Instytut Technologii Nafty, Elbud, CeBeA, Armatura, Montin, zajezdnie MPK. Również Akademia Górniczo-Hutnicza ogłosiła strajk. Poza samym Krakowem w Małopolsce protestowały Zakłady Azotowe w Tarnowie, kopalnie soli w Bochni i Wieliczce, Odlewnia Żeliwa w Charsznicy czy gorlicki „Glinik”.

14 grudnia rozpoczęto pacyfikację protestów. Wszystkie małopolskie strajki rozbito do 18 grudnia. Po zduszeniu protestów w Hucie im. Lenina z zakładu zwolniono około 2 tys. pracowników. Ważną dla Krakowa datą jest również 17 grudnia 1981. Tego dnia po mszy świętej w kościele Mariackim oddziały ZOMO brutalnie rozbiły wielotysięczną manifestację.

Tego dnia złamano nadzieje milionów Polaków. 13 grudnia 1981 w Krakowie

Przejdź do galerii poniżej i zobacz archiwalne zdjęcia.